Kur Farkı Faturalarında KDV’nin Durumu
Son zamanlarda giderek artan döviz kurları ve ülkemizde özellikli durumlar hariç[1] olmak üzere döviz cinsinden ödeme yapılmasının yasaklanması sebebiyle kur farkı faturaları işimizin daha büyük bir parçası olmuştur. .
Kur farkından bahsedebilmek için söz konusu mal teslim veya hizmete ait bedellerin döviz cinsinden fiyatlandırılması veyahut dövize endeksli olması gerekmektedir. Teslim veya hizmetin bedelinin ifasından önce ya da sonra ödenmesi kur farkı oluşmasına sebebiyet vermektedir. Oluşan kur farkları için fatura düzenlenmesi zorunlu bir uygulama mıdır, yoksa firmalar bu konuda inisiyatif kullanabilir mi durumunun da netleştirilmesi gerekmektedir. Lehine kur farkı oluşan alıcı ve satıcılar kur farkı faturası düzenlemek zorundadır.
Düzenlenen kur farkı faturalarında KDV uygulanıp uygulanmayacağı incelenmiş olup, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu m.24 c bendine göre Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler matraha dahildir ibaresi yer almıştır. 17.01.2019 tarih ve 7161 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile birlikte 3065 sayılı KDV Kanunu’nda yer alan kur farkları KDV’ye tabii olmuştur.
Kur farkına ilişkin düzenlenecek faturalarda, KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı[2] uygulanmak suretiyle, dövize endeksli toplam bedele KDV’nin dahil edilmemesi durumunda ise vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkları üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Düzenlenen kur farkı faturalarında KDV oranı, mal ve hizmete ait olan KDV oranı ile aynı olacaktır. Ancak istisna olan işlemlerde KDV hesaplanmadığı için düzenlenecek kur farkı faturalarında da KDV hesaplanmayacaktır.
Konu ile ilgili vergi idaresi görüşleri aşağıdaki gibidir:[3]
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü 30.05.2019 Kur farkı uygulamasında KDV hesaplama yöntemi konulu özelge kapsamında;
……… taahhüde dayanan işlerde vergiyi doğuran olay, düzenlenen hakediş raporlarının ihale makamınca onaylandığı anda meydana gelmekte olup, bedelin döviz cinsinden belirlenmesi halinde işleme ait faturanın, döviz bedeli Türk Lirasına çevrilmek suretiyle bulunacak tutar üzerinden KDV hesaplanarak düzenlenmesi; döviz tutarının Türk Lirasına çevrilmesinde ise söz konusu hakediş raporlarının ihale makamınca onaylandığı tarihteki Merkez Bankası cari alış kurunun esas alınması gerekmektedir.
KDV Uygulama Genel Tebliğinin “III/A-5.3. Kur Farkları” başlıklı bölümünde,
“Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dahildir. Buna göre, matraha dahil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farkları dikkate alınır, hesaplanan KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları matraha dahil edilmez.
Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz.”
Şeklinde görüş bildirmişlerdir.
Bu itibarla; kur farklarına alıcı ve satıcı lehine ise fatura düzenleneceği, söz konusu faturada KDV uygulanacağı (KDV den istisna durumlar hariç), KDV oranının ise faturaya konu olan mal veya hizmetin KDV oranı ile aynı olacağı anlaşılmaktadır.
Yeşim KARAHAN – S.M. Mali Müşavir
04.11.2022
Yararlanılan Kaynaklar;
[1] Bkz. 19 Nisan 2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de yapılan değişiklik ile (Tebliğ No: 2022-32/66)
[2] Vergili Bedeli x Vergi Oranı 100 + Vergi Oran
[3] https://www.kardemymm.com.tr/ozelgeler/ozelge-kdvk-2019-2-kur-farki-uygulamasinda-kdv-hesaplama-yontemi/
