Geceleme Hizmetlerine Uygulanacak Katma Değer Vergisi / Dr. İsmail PAMUK – Barbaros SOYLU

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin 25’inci sırasında yer alan; otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde KDV oranı % 8 olarak uygulanır (1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedellerine de konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait olduğu oran uygulanır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme bedeline dâhil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti sunanlar tarafından indirim konusu yapılamaz.).

Bu düzenlemeye göre, bu kapsamdaki bir hizmetinin % 8 KDV’ye tabi olması için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlardan ilki, verilen hizmetin geceleme hizmeti olmasıdır. Geceleme hizmeti, konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma-barınma-kalma hizmetidir. İkinci şart ise geceleme hizmetinin; otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulmasıdır. Diğer bir ifadeyle, zikredilen konaklama tesislerinde verilmeyen geceleme hizmetlerinin % 8 KDV’ye tabi tutulması olanaklı değildir.

Bu noktada ise “otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisleri” ifadesinde geçen “benzeri konaklama tesisi” kavramının neyi ifade ettiği veya hangi tesisleri kapsadığı ortaya konulmalıdır. Vergi mevzuatımızda bu ifadeye yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır. Buna karşılık 01/06/2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin[1] ikinci kısmında tesis türleri düzenlenmiştir. Bu kısmın sekiz bölümü bulunmakta olup, bunlar aşağıda açıklanmıştır.

-Birinci bölümde konaklama tesislerinin neler olduğu belirtilmiştir. Söz konusu bölüme göre; oteller[2], tatil köyleri[3], butik oteller[4], özel konaklama tesisleri[5], moteller[6], pansiyonlar[7] ve apart oteller[8] konaklama tesisidir.

-İkinci bölümde gastronomi tesisleri[9] yer almaktadır.

-Üçüncü bölümde sağlık tesisleri düzenlenmiştir. Bunlar; termal tesisler[10] ile sağlıklı yaşam tesisleridir[11].

-Dördüncü bölümde spor tesisleri başlığını taşımakta olup; spor tesisleri[12], golf tesisleri[13] ve kış sporları mekanik tesisleri[14] düzenleme altına alınmıştır.

-Beşinci bölüm kongre ve rekreasyon tesisleri başlığı altında; kongre ve sergi merkezleri[15], eğlence merkezleri[16] ve günübirlik tesisleri[17] ele almaktadır.

-Altıncı bölüm kırsal turizm tesisleri başlığını taşımakta olup; bunlar kırsal turizm tesisleri[18] ile kampingler ve konaklama amaçlı mesire yerleridir[19].

-Yedinci bölümde bileşik tesisler düzenlenmiştir. Bunlar; turizm kentleri[20], turizm kompleksleri[21] ve tatil merkezleridir[22].

-Son bölüm olan sekizinci bölümde diğer tesisler başlığıyla; mola noktaları[23], personel eğitim tesisleri[24] ve özel tesisleri[25] tanımlanmıştır.

Konuya ilişkin açıklamalara ilk olarak, Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik kapsamında düzenlenen tesis türlerinin yapılacak değerlendirmede esas alınıp alınamayacağı sorusu ile başlamak gerekmektedir. Kanaatimizce bu mümkündür, zira mevzuatımızda tesis türleri bu Yönetmelikte düzenlenmiş olup, konu hakkında başka bir dayanak bulunmamaktadır[26]. Buna ilave olarak yatlarda verilen geceleme hizmetlerine ilişkin aşağıda yer alan açıklarımız saklıdır.

Tartışılan konuya doğrudan temas eden Yönetmeliğin ikinci kısmının birinci bölümünde yer alan düzenlemeye göre; oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar ve apart oteller konaklama tesisidir. Otel, motel, pansiyon, tatil köyü düzenlemede zaten yer almakta olup; buna göre butik oteller, özel konaklama tesisleri ve apart oteller “benzeri konaklama tesisi” kapsamında değerlendirilmelidir. Bu noktada, düzenlemede otel ifadesinin geçtiği ve bu nedenle butik oteller ile apart otellerin de otel ifadesi içinde yer aldığı ileri sürülebilir. Ancak bunlar farklı tür tesisleri ifade etmekte olup, açıklamalarına bu nedenle dipnotlarda yer verilmiştir.

Kanaatimize göre Yönetmeliğin müteakip bölümlerde belirtilen tesislerde, geceleme hizmeti veriliyorsa, bu tesislerin de “benzeri konaklama tesisi” kapsamında değerlendirilmesi uygun olacaktır. Konuyu biraz daha açmak gerekirse, örneğin sağlıklı yaşam tesisleri, kırsal turizm tesisleri ile kampinglerde konaklama yapılmaktadır. Bu nedenle bu tesislerin “benzeri konaklama tesisi” kapsamında değerlendirilmesi hususunda bir tereddüt yoktur. Buna karşılık günübirlik tesisler ve mola noktalarında geceleme yapılmadığından, bahse konu tesisler konu dışında kalmaktadır. Öte yandan termal tesislerin bazılarında geceleme hizmeti verilmekte, bazılarında ise verilmemektedir. Eğer termal tesis geceleme hizmeti veriyorsa, “benzeri konaklama tesisi” kapsamında ele alınması icap etmektedir.

Buraya kadar yapılan açıklamalarda bir husus dikkat çekmektedir. Bu husus, tesis ifadesinin karada yer alan yapılara yönelik şekilde ele alınmasıdır. Buna karşılık ülkemiz turizminde giderek önemi artan yat turizmi bakımından da konunun irdelenmesi icap etmektedir. Daha açık bir ifadeyle konu, geceleme hizmetinin yatlarda verilmesi halinde KDV oranının kaç olacağına ilişkindir.

Mevzu hakkında GİB tarafından Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine verilen görüşte[27]; yat işletmelerinin 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırasında sayılan işletmeler kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığı, bu kapsamda verilen hizmetlerin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir. GİB’in aynı istikametteki başka bir görüşüne[28] göre; firma aktifinde kayıtlı yatın, yiyecek-içecek ikmali yapılarak personeliyle birlikte belirli bir süre için müşterilerin hizmetine sunulması ile belirli bir gezi programında ücret karşılığında yemek, eğlence, konaklama dâhilinde tam pansiyon hizmeti vermesi durumunda, bu hizmetlerin 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

Bu özelgelerde, yatlarda verilen geceleme hizmetlerinin, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı belirtilmiş, ancak neden kapsam dışında olduğuna ilişkin ne bir açıklama yapılmış, ne de herhangi bir dayanak gösterilmiştir. Yatlarda verilen geceleme hizmetlerinin de % 8 KDV’ye tabi olduğu yönünde düzenleme yapılmasının, turizm açısından faydalı olacağı tartışmasız ve gereklidir.

Yukarıda belirtildiği üzere, geceleme hizmetinin % 8 KDV’ye tabi olması için açıklanan iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Ancak konuya ilişkin özelgeler tetkik edildiğinde Vergi İdaresinin bunlara ek olarak aşağıda açıklanan iki şartı daha aradığı görülmektedir.

Konuya ilişkin bir özelgeye göre[29]; sunulacak geceleme hizmetinin 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilebilmesi için bu hizmetin, otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde verilmesinin yanı sıra işletmenin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen turizm işletme belgesine sahip olması veya ilgili yerel yönetim biriminden alınan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatında “otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisi” olduğunun belirtilmiş olması gerekmektedir.

Aynı yöndeki diğer bir özelgede yer alan görüşe göre[30]; 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırasında sayılan işletmelerin niteliği 2005/9207 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre belirlenmektedir. Anılan yönetmelik ve diğer ilgili mevzuat gereğince, işletmelerin ilgili idareden konaklama hizmeti vermek üzere alınmış bir işyeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olmaları gerekmektedir. Firmanın konaklama hizmeti vermek üzere yetkili makamlardan alınmış bir ruhsata sahip olmadığı anlaşıldığından, firma aktifinde kayıtlı bina içerisinde bulunan dayalı döşeli dairelerin günlük, haftalık, aylık olarak kiraya verilmesinin geceleme hizmeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2019/1) m. 5/1’e göre, işyeri açma ve çalışma ruhsatı; faaliyet konusu, ruhsat sahibi, adresi, varsa pafta, ada, parsel numaraları yönünden başvuru ile uyumlu olmalıdır. Yine aynı Tebliğ m. 5/4 uyarınca; konaklama tesisleri için başvurunun, konaklama tesisinin türüne uygun işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile yapılması gerekir. Tatil köyleri ve butik oteller için işyeri açma ve çalışma ruhsatının, talep edilen tür veya “otel” türü için düzenlenmiş olması yeterlidir. Özel konaklama tesisleri ile kırsal turizm tesisleri için ruhsatın herhangi bir konaklama türünde düzenlenmiş olması yeterlidir.

Yukarıda özetlenen iki özelgede yer alan şartların, Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2019/1) m. 5’i dayanak aldığı söylenebilir. Bu şartlar, geceleme hizmetinin “otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisleri”nde sunulduğunun ispatı/tevsiki bakımında önemli ve geçerlidir. Ancak bahse konu BKK’da böyle bir şart bulunmamaktadır.

Konu hakkındaki bir görüşte; ilgili BKK’da uygulanacak KDV oranı yönünden işletme ayrımı yapılmadığı, konaklama hizmetinde KDV oranının % 8 olarak belirlendiği, bu nedenle konaklama hizmeti alınan tesisin ister ev pansiyonu olsun, ister ruhsatsız kaçak bina olsun, isterse de 7 yıldızlı turizm belgesine sahip olsun uygulanacak KDV oranının değişmeyeceği, buralarda verilen konaklama hizmetinin % 8 KDV’ye tabi olacağı belirtilmiştir[31].

Diğer yandan başka bir özelgede[32] verilen görüş uyarınca; otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetleri % 8 oranında KDV’ye tabi bulunmakta olup, hayvan konaklama hizmetlerinin 2007/13033 sayılı Kararname eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, söz konusu hizmetlerin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir. Bu özelgeye elbette katılmıyoruz. Özelgede hayvan konaklama hizmetlerinin neden bu kapsamda değerlendirilmesinin mümkün olmadığına ilişkin bir açıklama göremediğimiz gibi, düzenlemede geceleme hizmetinin kime sunulacağı yönünde bir ayrım da bulunmamaktadır. Diğer yandan bu minvalde, hayvanlara verilen bu hizmet için pozitif bir tutum sergilenmesi hiç kimseyi rahatsız etmez, sadece gönülleri ısıtır.

Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinin dışında ayrıca yemek, eğlence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetler de verilebilmektedir. Konaklama tesisinde verilen bu hizmetlerden geceleme hizmeti satın almaksızın yararlanılması halinde bu hizmetler ayrıca tabi oldukları oranda vergilendirilir.

Bunun yanı sıra geceleme hizmeti satın alanlara verilen bu hizmetlerin, konaklama tesisleri tarafından ayrıca faturalandırılması ya da geceleme hizmetine ilişkin faturada geceleme bedelinin dışında ayrıca gösterilmesi halinde de söz konusu hizmetler ait oldukları oranda vergilendirilir.

Ancak, geceleme hizmeti dışında olup mutat olarak geceleme hizmeti kapsamında sunulan hizmetlere ilişkin bedellerin, geceleme bedeline dâhil edilerek geceleme-konaklama bedeli olarak tek bir bedel alınması ve fatura edilmesi halinde geceleme hizmeti ile birlikte bu hizmetlere de geceleme bedeli kapsamında % 8 oranında KDV uygulanır.

Bu noktada, devre tatil hizmetlerinin[33] KDV oranının kaç olduğu konusuna değinmek gerekmektedir. Vergi İdaresi vermiş olduğu özelgelerde, devre tatil hizmetlerini, geceleme hizmeti kapsamında değerlendirerek, bu tür hizmetlerin % 8 oranında KDV tabi olduğu görüşündedir[34]. Buna karşılık Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 27/12/2002 tarihli, Esas No: 2002/465 ve Karar No: 2002/540 sayılı kararında, devre tatil satışlarının hak satışı olduğu yönünde hüküm vermiştir[35]. Söz konusu karara göre, devre tatil satışlarına % 18 KDV oranı uygulanması gerekmektedir.

Geceleme hizmetlerine uygulanacak KDV oranı hakkında verilmiş olan diğer özelgeler aşağıda özetlenmiştir.

Özelge: Sunulacak geceleme hizmetinin, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilebilmesi için bu hizmetin, otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde verilmesinin yanı sıra işletmenin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen turizm işletme belgesine sahip olması veya ilgili yerel yönetim biriminden alınan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatında “otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisi” olduğunun belirtilmiş olması gerekmektedir. Buna göre, konaklama tesisi niteliğine haiz olduğunun yukarıdaki belgelerden biriyle tevsik edilebilmesi halinde, çadır kampı (kamping) faaliyetinde bulunan işletmede verilen geceleme hizmetine % 8 oranında, aksi halde genel oranda KDV uygulanması gerekmektedir[36].

Özelge: Otellerle yapılan sözleşmeler gereği müşteri sayısının artırılması durumunda düzenlenen kick back faturalarında; turizm işletme belgesine sahip olan ya da kendilerine ruhsat veren yerel yönetim biriminden alacakları yazıyı vergi dairesine ibraz etmiş olan işletmeler için % 8, turizm işletme belgesine sahip olmayan ya da kendilerine ruhsat veren yerel yönetim biriminden alacakları yazıyı vergi dairesine ibraz etmemiş olan işletmeler için ise % 18 KDV oranının uygulanması gerekmektedir[37].

Özelge: 2007/13033 sayılı BKK eki listelerde yer almayan ve yurt içindeki otellere verilen tanıtım-reklam hizmetlerinde genel oranda KDV hesaplanması gerekmektedir[38].

Özelge: Boş olarak kiralanan konutların eşyalı oda veya daire olarak kiraya verilmesi hizmetinin 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından söz konusu hizmetin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[39].

Özelge: Kiralanan apart otel şeklindeki dairelerin muhtelif kişilere konaklamaları için tahsis edilmesi işleminin, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından, bu hizmetin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[40].

Özelge: Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisi niteliğinde olmayan, mülkiyeti firmaya ait taşınmazdaki 16 adet bağımsız bölümün kiralanması hizmetinin 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu hizmetin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[41].

Özelge: İşyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmayan işletmede, öğrencilere eşyalı oda olarak veya yatak başına verilen kiralama hizmetinin, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 15 ya da 25’inci sırası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu hizmetin genel oranda KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[42].

Kaynakça

Özkan Gülşen, Avçil Hakan, “Devre Tatil Satışlarında Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranı”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 427, Mart 2014.

Şahin Tayfun, “Kendisine Ait Konutta Konaklama Yaptıranların Uygulayacağı KDV Oranı”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 325, Ocak 2020.

[1] Diğer yandan bu Yönetmelikle birlikte “Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır.  Yürürlükten kaldırılan   söz konusu Yönetmeliğin dördüncü kısmında tesis türleri düzenlenmiştir. Bu kısmın dokuz bölümü bulunmakta olup, bu bölümlerde düzenlenmiş olan tesis türleri aşağıda başlıklar halinde belirtilmiştir.

-Birinci Bölüm “Asli Konaklama Tesisleri”: Oteller, moteller, tatil köyleri, pansiyonlar, kampingler, apart oteller, hosteller.

-İkinci Bölüm “Yeme-İçme ve Eğlence Tesisleri”: Lokantalar, kafeteryalar, eğlence yerleri.

-Üçüncü Bölüm “Sağlık ve Spor Tesisleri”: Termal tesisler, sağlıklı yaşam tesisleri, yüzme havuzları, spor tesisleri, golf tesisleri.

-Dördüncü Bölüm “Kongre ve Sergi Merkezleri”: Kongre ve sergi merkezleri.

-Beşinci Bölüm “Rekreasyon Tesisleri”: Eğlence merkezleri, temalı tesisler, günübirlik tesisler, kış sporları ve kayak merkezleri mekanik tesisleri.

-Altıncı Bölüm “Kırsal Turizm Tesisleri”: Çiftlik evi-köy ev, yayla evi, dağ evi.

-Yedinci Bölüm “Özel Tesisler”: Özel tesisler, butik oteller.

-Sekizinci Bölüm “Bileşik Tesisler”: Turizm kentleri, turizm kompleksleri, tatil merkezleri, zincir tesisler, personel eğitimi tesisleri.

-Dokuzuncu Bölüm “Diğer Tesisler”: Mola noktaları, tatil siteleri ve villaları.

[2] Oteller; asli fonksiyonları müşterilerin konaklama ihtiyaçlarını sağlamak olan, bu hizmetin yanında, yeme-içme, toplantı, kutlama etkinlikleri, spor ve eğlenceye yönelik üniteleri de bünyelerinde bulundurabilen tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 19).

[3] Tatil köyleri; doğal güzellikler içerisinde, doğal ve yöresel değerlerin korunmasına da özen gösterilerek nitelikli çevre düzenlemesi ile gerçekleştirilen, konaklama ve yeme-içme hizmetinin yanında çeşitli spor veya eğlence hizmetlerinin de sağlandığı yaygın yerleşim düzeninde, tüm cephelerinde en fazla üç katlı olarak görülen yapılardan oluşan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 20).

[4] Butik oteller; bu Yönetmelikte turizm tesisleri ve konaklama tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, deneyimli, konusunda eğitimli veya sertifikalı personel ile kişiye özel yüksek standartta hizmet verilen, en az on, en fazla altmış odalı otellerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 21).

[5] Özel konaklama tesisleri, ülke turizmine katkı sağlayan ve Bakanlık tarafından desteklenmeleri uygun görülen, yer aldığı yapı veya bulunduğu bölge itibarıyla aşağıda belirtilen özelliklerden en az birini taşıyan nitelikli tesislerdir:

1. a) Mimari özgünlük.
2. b) Tarihi değer.
3. c) Doğaya ait özellik.

ç) Yerel, ulusal veya başka uluslara ait kültürleri yansıtan yapı, tefriş veya dekorasyon (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 22).

[6] Moteller, bu Yönetmelikte yer alan turizm tesisleri ve konaklama tesislerinin asgari niteliklerini sağlayan, yerleşim merkezleri dışında, karayolu güzergâhı veya yakın çevrelerinde inşa edilen, motorlu araçlarıyla yolculuk yapanların konaklama, yeme-içme ve araçlarının park ihtiyaçlarını karşılayan en az on odalı tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 23).

[7] Pansiyonlar; bu Yönetmelikte yer alan turizm tesisleri ve konaklama tesislerinin asgari niteliklerini sağlayan, yönetimi basit, yemek ihtiyacının idare tarafından sağlanabildiği veya müşterilerin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkânı bulunan, en az beş, en fazla yirmibeş odalı tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 24).

[8] Apart oteller; bu Yönetmelikte yer alan turizm tesisleri ve konaklama tesislerinin asgari niteliklerini sağlayan, müşterinin kendi yeme ve içme ihtiyacını karşılayabilmesi için gerekli teçhizatla donatılan, otel olarak işletilen ve tüm odaları m. 18/1-a’da belirtilen apart oda şeklinde düzenlenen en az on odalı tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 25).

[9] Gastronomi tesisleri; yemek kültürünün bir turizm ürünü haline getirilerek müşteriye sunulduğu, yöresel, geleneksel, ulusal veya uluslararası özellik taşıyan mutfak ile yiyecek içecek servisinin yapıldığı, ülke turizmine katkı sağladığı değerlendirilen ve bu yönleriyle Bakanlık tarafından desteklenmeleri uygun görülen yeme-içme tesisleridir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 26).

[10] Termal tesisler; doğal tedavi edici unsurların sağlık amaçlı kullanıldığı kaplıca, içmece ve talassoterapi gibi üniteleri içeren, konaklamalı veya konaklamasız olarak düzenlenen tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 27).

[11] Sağlıklı yaşam tesisleri; bünyesinde Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanan sağlık merkezi ile dört veya beş yıldızlı otel bulunan konaklama tesisleridir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 28).

[12] Spor tesisleri; bu Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinde, olimpik spor türlerinden en az bir tanesinin ana faaliyet olarak kurgulandığı, bunun yanında çeşitli spor dallarının uluslararası normlara uygun alanlarda gerçekleştirildiği, ayrıca bu aktivitelerin tamamlayıcı diğer bölümlerle desteklendiği tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 29).

[13] Golf tesisleri; bu Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, golf sporunun uluslararası normlara uygun olarak gerçekleştirildiği tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 30).

[14] Kış sporları mekanik tesisleri; kayakçıların kayak yapması amacıyla farklı noktalar arasında taşınmasına yönelik, teleferik, telesiyej, teleski, tele kabin gibi mekanik düzenlemelerden oluşan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 31).

[15] Kongre ve sergi merkezleri; bu Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan kongre, toplantı, sergi ve performans faaliyetlerinin gerçekleştirildiği tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 32).

[16] Eğlence merkezleri; bu Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, eğlence ve rekreasyon ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulan ve müşterinin aktif katılımının sağlandığı tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 33).

[17] Günübirlik tesisler; tahsisli kamu taşınmazı üzerinde yer alan, yeme-içme, dinlenme, eğlence ve spor imkânlarından birkaçını sağlayan ve konaklama yapılmayan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 34).

[18] Kırsal turizm tesisleri; kırsal bölgelerde, dağ veya yaylalarda kurulan, yönetimi basit, konaklama olanağı yanında, bulunduğu bölgedeki kırsal hayatı deneyimleme imkânı sağlayan, en az beş odalı, çiftlik evi, köy evi, yayla evi veya dağ evi tesisleridir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 35).

[19] Kampingler; deniz, göl, dağ gibi doğal güzelliği olan yerlerde kurulan ve genellikle müşterilerin kendi imkânlarıyla geceleme, yeme-içme, dinlenme, eğlence ve spor ihtiyaçlarını karşıladıkları en az on ünitelik tesislerdir. Konaklama amaçlı mesire yerleri; orman rejimine tabi olan, konaklamalı mesire yeri olarak tahsisli kamu taşınmazı üzerinde yer alan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 36). Bungalovlara ilişkin düzenlemeler bu maddede yapılmıştır.

[20] Turizm kentleri; kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi olarak ilan edilen yerlerde, plan kararlarıyla sınırları belirlenen, bu Yönetmelikte tanımlanan ve müstakilen belgelendirilebilen türlerin bir veya birkaçıyla birlikte kültür, eğitim, eğlence, ticaret, konut ve her türlü teknik ve sosyal altyapı alanlarından bir veya daha fazlasını kapsayan ve tek bir ana yatırımcıya tahsis edilen yerleşimlerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 37).

[21] Turizm kompleksleri, aşağıda belirtilen tanımlardan biri çerçevesinde gerçekleştirilen tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 38):

1. a) Kongre ve sergi merkezi ile buna ilave olarak, golf tesisleri, eğlence merkezleri, termal tesisler, sağlıklı yaşam tesisleri, apart otel ve en az yüz adet yatın barınabileceği yat limanı türlerinden en az üç çeşidini bünyesinde bulunduran tesislerdir. Kongre ve sergi merkezi ile seçenekli türlerden en az ikisinin tamamlanarak işletmeye hazır hale getirilmesi durumunda tesise kısmi turizm işletmesi belgesi verilebilir.
2. b) Bünyesinde konaklama tesisi olarak en az beşyüz yatak kapasiteli olmak kaydıyla beş yıldızlı otel veya beş yıldızlı tatil köyüne ilave olarak, kongre ve sergi merkezi veya eğlence merkezi bulunan tesislerdir. Tesiste en az ikiyüzelli adet yatın barınabileceği yat limanı yapılması durumunda, ilave olarak apart otel yapılabilir. Komplekste bulunması zorunlu olan ünitelerden birinin tamamlanarak işletmeye hazır hale getirilmesi durumunda tesise kısmi turizm işletmesi belgesi verilebilir.

[22] Tatil merkezleri; müşterilerin konaklama, yeme-içme, eğlence, dinlenme ve spor ihtiyaçlarını karşılayan, kuruluş yeri veya işletme özelliği gereği yardımcı ve tamamlayıcı birimleri de bünyelerinde bulundurabilen, imar planlarında turizm kullanımına ayrılan alanlarda, her otelin bütünü için ayrı mülkiyet, irtifak ve intifa haklarına imkân tanıyan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 39).

[23] Mola noktaları; bu Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, karayollarında seyahat edenlerin dinlenme, yeme-içme ve benzeri ihtiyaçlarını yirmidört saat süreyle karşılayan, karayolları güzergâhı ve yakın çevresinde bulunan ve konaklama yapılmayan tesislerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 40).

[24] Personel eğitim tesisleri; turizm sektörünün eğitilmiş personel ihtiyacını karşılamak üzere, her seviyedeki personelin eğitiminin çeşitli programlar çerçevesinde teorik ve uygulamalı olarak birlikte veya ayrı ayrı yaptırıldığı en az yüzyirmi öğrenci kapasiteli eğitim ve uygulama tesisleridir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 41).

[25] Özel tesisler; bu Yönetmelikte tür ve nitelikleri belirtilmeyen, turizm alanında faaliyet gösteren, özellik arz eden ve Bakanlık tarafından desteklenmesi uygun görülen işletmelerdir (Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik m. 42).

[26] Örneğin İmar Kanunu m. 5’te yapı ve bina kavramları tanımlanmıştır. Mezkûr maddeye göre yapı; karada ve suda, daimî veya muvakkat, resmî ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. Aynı maddede binanın ise; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarıyan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapıları ifade ettiği belirtilmiştir. Buna karşılık EVK’ya göre bina tabiri, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek karada gerek su üzerindeki sabit inşaatın hepsini kapsar. Görüleceği üzere, konuya yakın mevzuatta tesis kavramının tanım yer almaktadır.

[27] GİB’in 24/04/2008 tarihli ve B.07.1.GİB.0.01.55/5528-2559-42362 sayılı özelgesi.

[28] GİB’in 24/04/2008 tarihli ve B.07.1.GİB.0.01.55/5528-2559-42361 sayılı özelgesi.

[29] Yalova Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 24/09/2020 tarihli ve 42152853-130-E.10949 sayılı özelgesi.

[30] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 01/10/2010 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.28-395 sayılı özelgesi.

[31] Tayfun Şahin, “Kendisine Ait Konutta Konaklama Yaptıranların Uygulayacağı KDV Oranı”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 325, Ocak 2020, s. 53-58.

[32] Adana VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 28/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.01.16.02-2011-25400-KDV-103 sayılı özelgesi.

[33] Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri Yönetmeliği m. 4/d uyarınca devre tatil sözleşmesi, bir yıldan uzun süre için kurulan ve tüketiciye bu süre zarfında birden fazla dönem için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama imkânı veren sözleşmeleri ifade etmektedir.

[34] GİB’in 07/07/2008 tarihli ve B.07.1.GİB.0.01.55/5579-34- 645-68100 sayılı özelgesi, Afyonkarahisar Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 27/10/2011 tarihli ve B.07.4.DEF.0.03.10.00-KDV.MUK.794-41 sayılı özelgesi, Ankara VDB Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü’nün 29/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130[2011-428-35]-1179 sayılı özelgesi.

[35] Gülşen Özkan, Hakan Avçil, “Devre Tatil Satışlarında Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranı”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 427, Mart 2014, s. 64-65.

[36] Muğla VDB Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü’nün 30/07/2018 tarihli ve 93996897-130-E.73903 sayılı özelgesi.

[37] Antalya VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 09/02/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.07.16.02-KDV.ÖZG.2010.114-76 sayılı özelgesi.

[38] Antalya VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 07/02/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.07.16.02-KDV.ÖZG.2011.173-75 sayılı özelgesi.

[39] Eskişehir VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 20/01/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.26.15.01-KDV-53-2/55-10 sayılı özelgesi.

[40] Antalya VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 11/06/2018 tarihli ve 76464994-130[KDV.2017.125]-112788 sayılı özelgesi.

[41] İzmir VDB Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü’nün 06/07/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-282 sayılı özelgesi.

[42] Denizli VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 20/10/2015 tarihli ve 51421814-130[28-2015/120]-170 sayılı özelgesi.