7252 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle 4447 sayılı Kanun’a geçici madde 26. madde eklenerek, işyerlerinde kısa çalışmanın ve ücretsiz iznin sona erdirilerek tam çalışmaya başlanılması halinde işverenlere sağlanacak olan ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak olan prim desteğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Kapsamı ve diğer hususlar
Anılan düzenleme 1 Ağustos 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup, Geçici 23’üncü madde kapsamında, 1/7/2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların; işyerindeki kısa çalışmanın sona ermesi ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda, 30/06/2021 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle, 5510 sayılı Kanun’un 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanacak ve destek tutarı Fondan karşılanacaktır. (Bilindiği üzere; kısa çalışma ödeneğinden yararlanma 31 Mart 2021 tarihinde sona ermiş olup, anılan tarihten sonra haftalık normal çalışma sürelerine dönen söz konusu çalışanlar için bu kapsamda “normalleşme desteği”nden yararlanılabilecektir.)
Geçici 24 üncü madde kapsamında, ücretsiz izne çıkarılarak 1/7/2020 tarihinden önce başvuruda bulunarak nakdi ücret desteğinden yararlandırılan sigortalının haftalık normal çalışma süresine dönmesi durumunda da, işveren söz konusu sigortalı için yukarıdaki düzenleme kapsamındaki destekten anılan düzenlemede belirtilen süreler ve şartlarla yararlandırılacaktır.
Ancak, yukarıda belirtilen kapsamda işverene her bir ay için sağlanacak destek süresi;
– Kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının geçici 23’üncü madde kapsamında kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını,
– Geçici 24’üncü madde kapsamında sağlanan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını
geçemeyecektir.
Destekten yararlanacak sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısı/nakdi ücret desteği aldığı aylık ortalama gün sayısının 30 gün olması halinde, halen alınabilecek destek tutarı aylık 1.341,56 TL’dir.
Bu teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerinden yararlanamayacaktır.
Bu madde kapsamında Fon tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemeyecek olup, anılan teşvikten işveren yararlanacaktır.
Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Destekten yararlanamayacaklar
Bu madde hükümleri;
– 5335 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara (genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklara) ait işyerleri ile
– 2886 sayılı Kanun’a, 4734 sayılı Kanun’a ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanun’dan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri ve
– Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar,
– 5510 sayılı Kanun’un ek 9’uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar ve
– Yurt dışında çalışan sigortalılar
hakkında uygulanmayacaktır.
Olumsuz tespit halinde yaptırımlar
Geçici 23’üncü madde kapsamında işyerinde uygulanan kısa çalışmadan yersiz yararlanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da geçici 24 üncü madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yersiz yararlandığının tespiti halinde, işyeri bu kapsamda sağlanan sigorta primi desteğinden yararlanamaz veya yersiz yararlanmış sayılır. Destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Başvuru
Bu kapsama giren sigortalılardan dolayı www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılmak suretiyle erişilen “e-SGK/İşveren/İşveren Sistemi/Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranlarında yer alan “4447 Sayılı Kanun Geçici 26. Madde Desteği” menüsü vasıtasıyla başvurular yapılacaktır.
İşverenlerce e-SGK kanalıyla yapılacak olan tanımlamalar sırasında, kapsama giren sigortalılara ilişkin aranan kontroller sistem tarafından elektronik ortamda yapılacağından, sigortalılara ilişkin tanımlama işleminin onaylanması halinde, bu nitelikteki sigortalılar için sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerine herhangi bir belge ibraz edilmesine gerek bulunmayacaktır.
(Kaynak: Akif Akarca / Dr.Mehmet Şafak / Dünya Gazetesi | 15.04.2021)
