Kısmi Tevkifata Tabi İşlemlerden Doğan Kdv İadesi 4. Bölüm – Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri ile Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri
1-Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri
1.1-Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde alıcılar tarafından (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.
1.2-Kapsam
Belirlenmiş alıcılara ait veya bunlara tahsis edilen ve faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri tevkifat kapsamındadır.
Örnek: Hisse senetleri BİST A.Ş.de işlem gören bir şirket tarafından satın alınan kamyon şasisi üzerinde kasa, depo ve benzeri ilaveler yaptırmak suretiyle tadilat uygulanması halinde, tadilat bedelleri üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tabi olacaktır.
Örnek: (A) kamu kurumu otomasyon sisteminin oluşturulması amacıyla (X) Yazılım ve Otomasyon Şirketi ile anlaşmıştır. Sözleşme kapsamında otomasyon sistemlerine ilişkin yazılım temini, satış sonrası güncelleme, bakım vb. hizmetler de verilmektedir.
Otomasyon sisteminin ve bilgisayarların kullanımında gerekli olan işletim sistemi yazılımlarına ilişkin olarak verilen değişiklik, sorun giderme, yenileme, bakım, güncelleme ve benzeri hizmetlere ilişkin bedel üzerinden hesaplanan KDV’nin (7/10)’u (A) tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulur. Bunların ilk yapımı veya tamamen yenilenmesi ise “Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri” bölümü kapsamında tevkifata tabidir.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların bakım hizmetleri, bunların kendinden beklenen işlevleri sağlamak için belli aralıklarla veya gerektiği zaman yapılan faaliyetlerdir. Bu hizmet sırasında bakımı yapılan eşyanın belli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların onarımı ise bozulmuş, eskimiş araçların kullanılabilir hale getirilmesinden ibarettir. Bakım hizmetinde olduğu gibi onarım hizmetinde de onarılan şeye ait bazı parçaların değiştirilmesi işin tabii bir sonucudur. Dolayısıyla, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret sayılması söz konusu olmayıp, bu hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi teslimleri de bakım ve onarım hizmetine dâhil bulunmaktadır.
Ancak, bu hizmetlerde kullanılacak malzeme, yedek parça, sarf malzemesi gibi malların tadil, bakım ve onarımı yaptıranlar tarafından piyasadan satın alınıp bu işleri yapanlara verilmesi halinde, malların piyasadan satın alınması sırasında, KDVGUT’nin I/C-2.1.3.3 bölümünde yapılan açıklamalar saklı kalmak kaydıyla, tevkifat uygulanmaz.
Konu hakkında verilmiş özelgeler aşağıda özetlenmiştir.
Özelge: Firma tarafından … Genel Müdürlüğüne verilen elektrik sayaçlarının boyanması, pillerinin değiştirilmesi, kapaklarının tamiri, bakımı, değiştirilmesi ve ayarlarının yapılması işinin “Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri” kapsamında değerlendirilerek KDV tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir[1].
Özelge: Belirlenmiş alıcılara ifa edilen yangın söndürücü dolumu ve bakımı hizmeti, “Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri” kapsamında KDV tevkifatına tabidir[2].
Özelge: Üniversite yerleşkesinde bulunan atık su arıtma tesisinin işletme ve bakımına yönelik olarak verilen hizmet, KDV tevkifatına tabidir[3].
Özelge: İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 3645 sayılı İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İdareleri Teşkilât ve Tesisatının İstanbul Belediyesine Devrine Dair Kanun ile kurulmuştur. Buna göre, belirtilen belirlenmiş alıcılar arasında yer alan İETT’ye ait araçlara firma tarafından verilen bakım ve onarım hizmetleri için (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir[4].
Özelge: Ana yazılımdaki ihtiyaca göre ek yazılım hazırlanması şeklinde verilen hizmetin, işletmelere ait demirbaş niteliğinde olan bilgisayarlardan ayrı kabul edilemeyen işletim sistemlerinin tadil, bakım ve onarımı kapsamında verilmesi halinde tevkifata tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, bilgisayarlara ait uygulama programları bilgisayarlardan ayrı mütalaa edildiğinden bunlara ait tadil, bakım ve onarım işlerine ait KDV’nin tevkifata tabi tutulması söz konusu değildir[5].
1.3-KDV İadesi
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri ile ilgili KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 10.000-TL’yi aşmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir. 10.000-TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. Ancak 01/04/2023 tarihinden itibaren mükellefin iade hakkı doğuran işlemi yaptığı yılda süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, mahsuben iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilir.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri ile ilgili nakden iade talepleri münhasıran teminat ve/veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. İade talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Ancak 01/04/2023 tarihinden itibaren mükellefin iade hakkı doğuran işlemi yaptığı yılda süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, nakden iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilir veya iade talebinin tamamı kadar verilmiş teminat, YMM raporu ile çözülebilir.
2-Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri
2.1-Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen her türlü yemek servis ve organizasyon hizmetlerinde alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.
2.2-Kapsam
Yemek servis hizmetleri; belirlenmiş alıcılar olarak sayılan idare, kurum ve kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını kapsamaktadır.
Örnek: Millî Eğitim Bakanlığı’nın (il veya ilçe millî eğitim müdürlüklerinin) taşımalı eğitim kapsamında öğrencilere verilen öğle yemeği (kumanya) alımlarında, yemeği hazırlayan ve/veya dağıtımını yapan yüklenicilere yapılacak ödemelerden KDV tevkifatı yapılacaktır.
Bedelin kendi bütçe ödenekleri dışında bir kaynaktan karşılanması, mesela Sosyal Yardımlaşma Vakfı tarafından karşılanması halinde de yemek (kumanya) alımıyla ilgili olarak tevkifat yapılacaktır.
Yemeğin, tevkifat yapmakla sorumlu idare, kurum veya kuruluşlara ait bir yerde hazırlanması (pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi tevkifat uygulanmasına engel değildir.
Bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dâhil işyerlerinde yeme-içme hizmeti teminine imkân veren yemek çeklerinin (karnelerinin-biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tabi tutulmaz. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde tevkifat uygulanır.
Yemek servis hizmetinin, bu hizmetin verildiği mahallere (lokanta, restoran ve benzeri yerlere) gidilmesi suretiyle alınması ve hizmete ait faturanın belirlenmiş alıcılar adına düzenlenmesi halinde de tevkifat kapsamında işlem tesis edilir.
Ayrıca otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı bir fatura ile belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen durumlarda, yemek servis hizmeti ile ilgili olarak tevkifat uygulaması kapsamında işlem yapılır.
Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların kendi personeli marifetiyle hazırladıkları yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve hazırlanan yemekle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması, bu bölüm kapsamında tevkifata tabi değildir.
Belirlenmiş alıcılar kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulur.
Söz konusu hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yapıldığı yeri (salon, otel ve benzeri) işletenlerden aldıkları hizmetler tevkifat uygulaması kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmaların, hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanmasına engel değildir.
Örnek: (A) Organizasyon A.Ş., (B) kamu kurumu ile kurumun kuruluş yıldönümü kutlaması organizasyonunu düzenlemek için anlaşmıştır. Kutlama, bir başka ilde gerçekleştirilecek ve iki gün sürecektir. (A), bu kutlama için katılımcıların konaklamaları dâhil bir otelle anlaşmıştır. Otel işletmesi tarafından (A)’ya verilen konaklama, salon kiralaması ve benzeri hizmetler tevkifata tabi olmayacaktır. (A)’nın, kutlama organizasyonu tertibi nedeniyle (B)’ye fatura edeceği toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV ise (5/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
Özelge: Sağlık tesisinin malzemeli yemek hizmeti verilmesi ve yapılan işle ilgili olarak düzenlenen yemek faturası ekinde çalıştırılan personellerden dolayı hizmeti alan sağlık tesisine asgari ücret fiyat farkı faturası düzenlenmesi durumunda; ifa edilen hizmete yönelik hesaplanan fiyat farkı hizmet bedelinden ayrı mütalaa edilemeyeceğinden, düzenlenen asgari ücret farkı faturasında da bu kapsamda (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir[6].
Özelge: Firma tarafından bankaya verilen yemek servis hizmeti ile birlikte yapılan alkollü içecek satışının, yemek servisi hizmetinin bir unsuru olarak yemek servis hizmeti kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, alkollü içeceğe isabet eden bedel ayrıştırılmaksızın toplam hizmet bedeli üzerinden KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir[7].
2.3-KDV İadesi
Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri ile ilgili KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 10.000-TL’yi aşmayan mahsup talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir. 10.000-TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. Ancak 01/04/2023 tarihinden itibaren mükellefin iade hakkı doğuran işlemi yaptığı yılda süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, mahsuben iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilir.
Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri ile ilgili nakden iade talepleri münhasıran teminat ve/veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. İade talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Ancak 01/04/2023 tarihinden itibaren mükellefin iade hakkı doğuran işlemi yaptığı yılda süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, nakden iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilir veya iade talebinin tamamı kadar verilmiş teminat, YMM raporu ile çözülebilir.
Dr. İsmail Pamuk – Yeminli Mali Müşavir
Barbaros Soylu – S.M. Mali Müşavir
05.04.2023
Yararlanılan Kaynaklar;
[1] Ankara VDB Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü’nün 27/10/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130 [2010-2-9-71]-941 sayılı özelgesi.
[2] Zonguldak VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 18/07/2014 tarihli ve 84695066-010.01[Kdv-9]-19 sayılı özelgesi.
[3] Kocaeli VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 21/08/2013 tarihli ve 93767041-130[9-2012/67]-163 sayılı özelgesi.
[4] Antalya VDB Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü’nün 02/06/2021 tarihli ve sayılı E-76464994-130[KDV.2021.47]-74716 sayılı özelgesi.
[5] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 09/02/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.9-493 sayılı özelgesi.
[6] Kahramanmaraş VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 07/03/2017 tarihli ve 47285862-130[9-2016/06]-490 sayılı özelgesi.
[7] Muğla VDB Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü’nün 04/02/2019 tarihli ve 93996897-130-E.13770 sayılı özelgesi.
