Torba kanunla sigortasız çalıştırılanlara kayıt altına alınma, 17 Nisan öncesi işten çıkarılanlara da işe geri dönüş ya da nakdi ücret desteği alma hakkı doğdu. Bu kişilerin 1 Ocak’a kadar işverene başvuru yapması şart.
Milyonlarca kişinin beklediği torba kanun salı günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunun yürürlüğe girmesiyle sigortasız çalıştırılan kişiler için kritik süreç de başladı. Ayrıca 17 Nisan öncesi işten çıkanlar için de işe geri dönüş, nakdi ücret desteği ya da hane bazlı destek hakkı doğdu. Düzenleme 1 Ocak 2019 ila 17 Nisan 2020 tarihleri içerisinde sigortasız ya da sigortalı çalıştırılıp işten ayrılanlar ve halen sigortasız çalıştırılmaya devam eden kişilere bazı haklar getiriyor. Bu tarihler arasında sigortasız ya da sigortalı çalıştırılan ve işten ayrılan kişilerle halen sigortasız çalıştırılmaya devam edenler, işverene başvuracak ve işe alınmalarını isteyecek.
YAZILI BAŞVURU ŞART
Bu kişiler 1 Ocak 2021’e kadar işverene başvuru yapmak zorunda. Bu başvurunun mutlaka yazılı olarak yapılması gerekiyor. İşveren başvuruyu alır, işe başlatmaz ya da cevap vermezse bu durumda İŞKUR’a başvuru yapılacak. İşveren başvuruda bulunan kişileri işe alıp çalıştırırsa işverene günlük 44.15 TL teşvik verilecek. İşveren bu kişileri işe alır ancak çalıştırmaz ve ücretsiz izne gönderirse bu kişilere günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilecek. İşveren başvuruda bulunanları işe almazsa bu kişilere hane bazlı destek verilecek. Bu desteğin verilebilmesi için bu kişinin yaşadığı hanede SGK’dan emekli aylığı ya da dul-yetim aylığı alan kimse olmaması, düzenli sosyal yardım alan ya da çalışan kimse olmaması şartı aranacak. Bu şartı sağlayan kişilere fesih yasağının sona ereceği tarihe kadar günlük 34.34 TL destek verilecek.
FERAGAT İSTENECEK
Düzenleme kapsamında 1 Ocak 2019 ila 17 Nisan 2020 tarihleri arasında sigortasız çalıştırılıp işten ayrılanlar ve halen sigortasız çalıştırılanların işe alınması halinde kendilerinden feragat istenmesi söz konusu. Bu kişiler başvurularını yaptıktan sonra işveren tarafından işe alınırlarsa sigortasız çalıştırıldıkları dönemdeki ücret dışındaki haklarından feragat etmiş olacaklar.
BAŞVURU SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
• 1 Ocak 2021 tarihine kadar işverene yazılı başvuru yapılacak.
• İşverenin cevabı olumsuz ise İŞKUR’a hane bazlı destek için başvuru gerçekleştirilecek. *İşveren başvuru yapan kişileri işe alırsa işverene bu kişilerin istihdam edildiği gün başına 44.15 TL prim desteği.
• İşveren başvuru yapan kişileri işe alır fakat çalıştırmaz ücretsiz izne gönderirse, işçiye ücretsiz izinde olduğu gün başına günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği.
İşveren başvuru yapan kişileri işe almazsa, bu kişinin yaşadığı hanede hane bazlı destek şartları söz konusuysa fesih yasağı bitene kadar günlük 34.34 TL destek.
HAKLARDAN FERAGAT ETMEK ANAYASA’YA AYKIRI
Düzenleme kapsamında işçilerin ücret dışındaki haklarından feragat etmiş sayılmaları Anayasa’ya aykırı. Sosyal güvenlik hakkı feragat edilebilecek bir hak değil. Yani kişiler bu yönde belge imzalasalar bile haklarından feragat etmiş sayılmazlar. İleride sigortasız çalıştırıldıkları döneme ilişkin hak düşürücü süre geçmemiş ise dava açabilecekleri gibi kazanmaları halinde bu döneme ilişkin sigorta primlerinin ödenmesine de hak kazanabilirler. Bu nedenle işverene yapılan başvurunun mutlaka yazılı olması çok önemli.
(Kaynak: Okan Güray Bülbül / Akşam Gazetesi | 20.11.2020)
