Özel sektör işverenlerine ait işyeri ve 4/1-a sigortalılarının nakil işlemlerindeki en son değişikliklere dikkat etmek gerekiyor.
Çalışanların sosyal güvenliğinin sağlanması için başta çalıştırıldıkları işyeri olmak üzere sigortalılık durumları ile kazançları,çalışma gün sayıları ile diğer bilgilerinin SGK’ya bildirilmesi zorunlu. İşyerinin ve sigortalıların nakli durumlarında yapılacak SGK işlemleri özellik arz ediyor. Bu yazımızda özel sektör işverenlerine ait işyeri ve 4/1-a sigortalılarının nakil işlemleri en son değişikliklerle birlikte irdeleniyor.
ÜÇ AY İÇİNDE
SGK mevzuatında sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerler, işyeri olarak tarif edildi. İşyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da işyerinden sayıldı.
Bu bağlamda belirtilen şekilde ilk defa işçi çalıştırmaya başlayacak olan işverenler, örneği SGK tarafından hazırlanan işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, e-sigorta aracılığıyla kuruma vermekle yükümlü tutuldu. Ancak faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi halinde, nakleden işverence; başka bir işverene devredilmesi halinde ise devralan işverence; nakil veya devir tarihini takip eden 10 gün içinde, işverenin ölümü ile işyerinin mirasçılarına intikali halinde ise mirasçılarınca, ölüm tarihinden itibaren üç ay içinde, işyeri bildirgesi verilmesi gerekiyor.
İŞLETME ADI DEĞİŞİRSE
İşyerinin aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine nakledilmesi halinde ise işyeri bildirgesi verilmez. Ancak nakil tarihini takip eden 10 gün içinde durum, işverence eski ve yeni üniteye bir yazı ile bildirilir. Yeni ünite, nakil bilgilerine dayanarak işverene işyeri sicil numarasını bildirir. Eski ünitede bulunan işyeri dosyasındaki tescile esas bilgi ve belgelerin birer örneği yeni ünitedeki dosyasına konulur. İşyerlerinde işletme adı değişikliklerinde işyeri bildirgesi verilmez. Bu değişiklik bir yazı ile kuruma bildirilir.
ÇALIŞANIN İŞLEMLERİ
SGK mevzuatı gereğince işyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi halinde, nakleden işverence; başka bir işverene devredilmesi halinde devralan işverence nakil veya devir tarihini takip eden 10 gün içinde işyeri bildirgesi vermesi gerekiyor. Bu durumda nakledilen sigortalıların sigorta hak ve yükümlülükleri devam ettiğinden nakil edilen işyerlerinden sigortalı işten ayrılış bildirgesi, yeni adresteki işyerinden ise sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlenecek.
İSTİSNAİ DURUM TABLOSU
SGK, 4/1-a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin, sigortalıları hizmet akdi sona ermeden kendilerine ait diğer bir işyerinde çalıştırmaları halinde, işe giriş ve işten ayrılış bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmıyor. Bu durum, e-sigorta yoluyla verilen işe giriş bildirgelerinde, “İstisnai Durum Bildirim Tablosu’nda “naklen ve hizmet akdi ilişkisi sona ermeden aynı işverenin kurumun aynı ya da başka sigorta/il sigorta müdürlüğünce tescil edilmiş diğer işyerinde çalışan sigortalı” seçeneği, işten ayrılış bildirgesinde ise işten ayrılış nedeni “16-nakil” seçeneği işaretlenerek yapılıyor. Söz konusu programlara, aynı işverenin diğer bir işyeri olup olmadığının tespiti açısından gerçek kişi işverenler için TC kimlik numarası, tüzel kişi işverenler için vergi kimlik numarası kontrolü konuldu.
Çelişkili durumlardahangi işlemler yapılıyor?
Sigortalının işverene ait başka bir işyerine nakli sebebiyle düzenlenen işten ayrılış bildirgesi ve işe giriş bildirgelerinde işverenin; gerçek kişi olması halinde TC kimlik numarasının, tüzel kişi olması halinde de vergi kimlik numarasının uyuşmaması durumunda, işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri nakil olarak değerlendirilmeyecek. İşe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanacak.Sigortalı, nakli yapılabilmesi için işverenin aynı anda en az iki işyerinin bulunması ve bu işyerlerinin SGK kapsamında aktif ve sigortalı çalıştırılan işyerleri olması, sigortalının nakil olabilmesi için de işe giriş bildirgesinde işten ayrılış tarihinin verildiği günü takip eden tarihin yazılmış olması gerekiyor. Kamu işyerlerinin vergi kimlik numarası farklılık arz ettiğinden sigortalı nakli uygulaması “1” ve “3” mahiyet kodlu işyerleri için işyeri numarası alanı girilmeksizin yapılmaya devam edilecek.
İşverene ait başka işyerinde çalışırsa ne olacak?
İşverenler, işyerinde çalıştırdıkları sigortalıları kendilerine ait diğer işyerlerinde, sigortalının hizmet akdi sona ermeden çalıştırmaya devam edecekler ise öncelikle sigortalının işten ayrılış bildirgesini düzenlemeleri gerekiyor. Bunun yanı sıra ayrılış nedeni “16-nakil” ise işten ayrılış menüsünde sigortalının “Nakil Gideceği İşyeri Sicil” alanına 26 haneli işyeri numarasını (“Mahiyet kodu” 1 hane, “İşkolu kodu” 4 hane, “Ünite kodu” 4 hane, “Sıra numarası” 7 hane, “İl kodu” 3 hane, “İlçe kodu” 2 hane ve “Kontrol numarası” 2 hane, “Aracı kodu” 3 hane) yazarak işten ayrılış bildirgesini vermeleri gerekiyor. Sigortalının işten ayrılış bildirgesi düzenlendikten sonra nakil olarak gideceği işyerinden işe giriş bildirgesi verilecek.
İşe giriş bildirgesinde “Naklen ve hizmet akdi ilişkisi sona ermeden aynı işverenin kurumun aynı ya da başka sigorta/il sigorta müdürlüğünce tescil edilmiş diğer işyerinde çalışan sigortalı” seçeneği işaretledikten sonra “Nakil geldiği işyeri sicil” alanına 26 haneli işyeri numarasını yazarak işe giriş bildirgesini düzenlemeleri gerekiyor.
