Gerçek kişiler için beyanname verme döneminin başladığı mart ayının ortalarına gelmiş bulunmaktayız. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının sayısı 5.5 milyon civarında olup, bunların 3 milyon 300 bini Türkiye’de yapılan seçimler ile ilgili yurtdışında oy kullanmaktadırlar.
Gurbetçiler Tam Mükellef Mi, Dar Mükellef Mi?
Çalışmak amacıyla yurtdışına giden Türk vatandaşları; Türkiye’de yerleşmiş olmayan yani ikametgahı bulunmayan ve bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de 6 aydan fazla oturmayan gerçek kişi, dar mükellef olarak nitelendirilmektedir. Bu nitelendirmenin doğal sonucu olarak; gurbetçilerin Türkiye’de elde ettikleri tevkifata tabi tutulmamış bütün gelirlerinin istisna tutarlarını aşan kısmı için, beyanname vermeleri zorunludur.
Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının vergilendirilmesi ile ilgili 210 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde; Gelir Vergisi Kanunu’nun 3’üncü maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla bir süredir yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerektiği, bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye’ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde 6 aydan daha fazla süreyle Türkiye’de oturanların ise tam mükellef esasında vergilendirilecekleri açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre; yurtdışında yaşayan gurbetçi vatandaşlarımızın Türkiye’de elde edilen mesken kira gelirinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 21’inci maddesinde belirtilen 2018 yılına ilişkin istisna tutarı olan 4.400 TL’yi aşması halinde beyanname ile beyan etmeleri zorunlu olup, çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan fazla bir süredir yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın yurtdışında ödemiş oldukları kira bedellerini Türkiye’de elde etmiş oldukları kira gelirlerinden gider olarak indirmeleri mümkün değildir.
Uygulama örnekleri
Örnek 1: Viyana’da ikamet eden mükellef Emre Yücel, İstanbul’da bulunan dairesini konut olarak kiraya vererek 15.000 dolar kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiş olup, bu konut ile ilgili gerçek giderleri toplamı 3.000 dolardır. Ayrıca Viyana’da kirada oturduğu konut ile ilgili ödediği kira tutarı 10.000 Euro’dur. Kira gelirinin tahsil edildiği ve giderlerin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası dolar alış kuru 5.5 TL kabul edilmiştir.
Toplam hasılat= 15.000 $ x 5.5 TL= 82.500 TL
Toplam gider= 3.000 $ x 5.5 TL= 16.500 TL
Mükellefin Viyana’da oturduğu konut ile ilgili ödediği kira giderini, gerçek gider olarak Türkiye’deki gelirinden mahsup etmesi mümkün değildir. Vergiye tabi hasılata isabet eden gider aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.
Vergiye tabi hasılat= Toplam hasılat-Konut kira geliri gstisnası
=82.500 – 4.400
=78.100 TL
İndirilebilecek gider= Toplam gider x Vergiye tabi hasılat
Toplam hasılat
= 16.500 x 78.100
82.500
= 15.620-TL
Örnek 2: İtalya’da ikamet eden Eda Aköz, Bodrum’da bulunan işyerini kiraya vermiş ve 2018 yılında 20.000 Euro kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedeli üzerinden 24.000 TL tevkifat yapılmıştır. Tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası Euro alış kuru 6 TL kabul edilmiştir.
İşyeri kira geliri (brüt)= 20.000 €x6 TL= 120.000 TL
Tamamı Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan işyeri kira gelirleri için tutarı ne olursa olsun mükellef Eda Aköz yıllık beyanname vermeyecektir.
Beyanname Vermemenin Sonuçları Ağır Olur…
Yurtdışında yaşayan gurbetçilerimizin, Türkiye’de gayrimenkulleri ile ilgili elde etmiş oldukları mesken kira gelirlerini beyan edip, vergisini ödemeyi unutmamalarını tavsiye ederim.
Zamanında beyanname vermezler ise vergi ziyaına neden olacakları için, zamanında ödenmeyen vergi tutarı ile birlikte aynı tutarda vergi ziyaı cezası ve aylık gecikme faizi de ödemek zorunda kalacaklardır. Ayrıca konut kira geliri istisna rakamından da faydalanamayacaklardır.
Sözcü Gazetesi | 18.03.2019
