İşçilere düzenli olarak verilen tüm nakdi ve ayni yardımlar kıdem tazminat hesabında kullanılıyor. Kıdem tazminatı giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanıyor. Ancak işverenler tarafından kıdem tazminatı hesaplanırken bazen bu ücretler kıdeme eklenmeyebiliyor. Çalışanlar yardımları isteyerek tazminatlarını artırabilir. ‘Ramazan kolisi’ yardımı bile kıdem tazminatını yükseltiyor.
Kıdem tazminatı, en az bir yıl aynı işyerinde çalışan işçinin o işyerindeki yıpranmasının karşılığı olarak ödenir. İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belirli bir süre çalışmış bir işçi, yıpranması gözönünde bulundurularak, geçmiş hizmetlerine karşılık olarak ödenen kıdem tazminatı bir haktır. İşçiler kıdem tazminatını yükseltebilirler.
BRÜT ÜCRETTEN ÖDENİR
İş sözleşmesi feshedilen (atılan) işçiye kıdem tazminatı brüt son ücret üzerinden ödenir. Tazminat aynı işverende geçirilen her bir yıl için bir aylık brüt ücrettir. Bir yıldan daha az süreler bir yıllık tazminata oranlanarak hesaplanır. Asgari ücret alan işçi bir yılın sonunda kıdem tazminatı alacak şekilde işinden ayrılırsa eline 2558 TL geçer. Ancak işçinin ücreti dışındaki yan ödemeleri kıdem tazminatına eklenir.
ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI
Kıdem tazminatını artıran diğer kalemler şöyle: Yemek yardımı, kasa tazminatı, gıda yardımı, yakacak yardımı, eğitim yardımı, konut yardımı, giyecek yardımı, erzak yardımı, sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, unvan tazminatı, aile yardımı, temettü, havlu ve sabun yardımı, taşıt yardımı, yıpranma tazminatı, nitelik zammı, sağlık yardımı, mali sorumluluk tazminatı, bayram harçlığı, özel sağlık sigortası, lojman tahsisi, aydınlatma, yakıt, su bedeli, teşvik primi, ‘devamlı ödenen’ primler tazminat için hesaplanan brüt ücrete dahil edilir.
PARAYI NELER ARTIRIR?
Kıdem hesabında bazı ödemeler dikkate alınır, bazıları alınmaz. Ödemelerin devamlılık arz etmesi, arızi ödeme olmaması, kesinlik arz etmesi, işin gereği olarak, iş yerinde kullanılmak üzere verilmemiş olması. Bu nitelikteki ödemeler çıplak ücrete eklenerek kıdem tazminatına esas ücret olarak değerlendirilir.
Her yıl verilen Ramazan kolisi, düzenli ödenen primler, teşvik primleri, yılda veya ayda bir kez ödenen telifler. Yemek parası, yol parası, servis için verilen ücret, giyim yardımları, aile yardımları, yakacak yardımı, çocuk zammı, sağlık yardımı gibi ödemeler kıdem tazminatına esas kazanca eklenir. Söz konusu ödeneklerin miktarı şirketten şirkete farklılık gösterdiği için bunu ancak çalışanlar hesaplayabilir. Örneğin; bir çalışanın brüt maaşı 3000 TL olsun. Bu çalışana her ay düzenli 500 lira da prim ödenmiş olsun. 10 yıl sonunda alacağı tazminat 30 bin TL değil 35 bin TL olmalıdır.
Gazete Vatan | 11.03.2019
