Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) kapsamında satın alınan makine ve teçhizat KDV istisnası kapsamındadır. Bu kapsamda yapılan teslimlerde satıcı tarafından indirim yolu ile giderilemeyen yüklenilen KDV iade olarak istenilmektedir. Genel olarak YTB kapsamında satılan makine ve teçhizatın tek seferde tesliminin gerçekleşmektedir. Tek fatura ile YTB kapsamında teslim edilen ürünlere isabet eden KDV, teslimin gerçekleştiği dönemde iade olarak istenebiliyor. Buraya kadar sorun yok. Peki YTB kapsamında yapılacak teslim, bir bütün halinde tek seferde teslimine teknik olarak imkan yok ise ne olacaktır. İlk olarak belirmek gerekir ki, YTB kapsamında olup tek seferde bir bütün olarak teslim edilemeyecek makine teçhizat da istisna kapsamındadır (KDV U.G.T 5.1 bendi 11’inci satır). Bir konuyu örnekleyecek olursak; elektrik üretimi yapacak bir firma YTB kapsamında kuyu enerji dağıtım sistemi satın alacaktır. Bu sistem bir seferde yapılması teknik olarak mümkün olmayıp, müteahhit firma tarafından hakkediş usulünce cari yılda başlanıp yine cari yılda bitirmek suretiyle her ay hesaplanacak hakedişler ile faturalandırılacaktır.
Alıcı ve satıcı firma bu hususları içeren sözleşmeyi de müştereken imzalamışlardır. Her hakedişin yapıldığı ay sonunda satıcı firma YTB kapsamında KDV istisnası uygulayarak alıcı firmaya KDV hesaplamadan fatura kesmektedir. Dolayısı ile satıcı firma 5 ay boyunca söz konusu set için toplamda 5 ayrı fatura düzenleyecektir. Peki bu durumda KDV iadesi hangi dönemde istenilecektir. İlk değerlendirme teslimin vergiyi doğuran olay sayıldığı, teslimin yapıldığı her ay için düzenlenen faturalara istinaden teslim edilen emtiaya ilişkin indirim yolu ile giderilemeyen KDV’in ilgili aylarda iade istenmesi gerektiği yönündedir. KDV kanunu 10/c maddesinde “kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutat olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısım teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması anında katma değer vergisini doğuran olayın meydana geleceği” hükmü ile kısım kısım teslim yapılması halinde vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu amirdir. Sonuç itibariyle vergiyidoğuran olayın vuku bulduğu dönem iadeye esas dönem olacaktır. Yani her ay kesilen hakkediş faturalarında yüklenilen KDV’nin iade istenilmesi gerekir. Fakat İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 17.11.2011 tarih 627 sayılı Özelgesi’nde ürünün tamamlandığı dönem itibariyle tüm iadenin talep edilmesi gerekmektedir demiştir. Söz konusu özelgede açıklanan gerekçelerin hiçbirisi bu sonucu doğurmuyor. Verilen özelge yasal dayanaktan yoksun, Hazine yanlısı bir özelge olarak karşımıza çıkıyor. Tabiidir ki özelgeler maliyenin hukuki görüşünü içerip mutlak hukuk normu değildir. Maliye görüşünün aksi uygulanması durumunda yaşanacak hukuki uyuşmazlıklar için dava yolu açık olup her ay iade istenilmesi durumunda kazanılacak bir vergi uyuşmazlığı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Dünya Gazetesi
06.09.2017
