EYT’de ‘kademeli prim’ nedeniyle eksiği olanlar için 3 yol bulunuyor. Askerlik ve doğum borçlanması yapabilirsiniz, aylık 3.202 lira prim ödeyerek isteğe bağlı sigortalı olabilirsiniz veya çalışmaya devam ederek prim gününü doldurabilirsiniz.
EYT düzenlemesi kamuoyuyla paylaşılınca ‘kademeli prim’ şartı ortaya çıkınca çalışma süresi eksik olanlar bunları tamamlama telaşına girdi. Önceki gün açıklanan şartlara göre EYT’liler emekli olmak için işe giriş tarihine göre 5000-5975 gün aralığında prime sahip olmak durumunda. Peki kademeli geçiş tablosuna göre primini tamamlamayanlar ne yapacak?
1. PRİM BORÇLANMASI YAPABİLİRSİNİZ
Askerlik, doğum, avukatlık stajı gibi borçlanmaya konu süreleri bulunan kişiler borçlanarak eksiklerini kapatabilir. Borçlanarak gün sayısını artıracak kişilerin ödemesi gereken en düşük tutar 106.8 TL’dir. Bu kişilerin dikkat etmesi gereken husus ise borçlanmanın hali hazırda sigortalı olmayan yani çalışmayan kişiler için en son sigortalılık statüsüne sayıldığıdır. Yani en son Bağ-Kur’lu olarak çalışmış bir kişi, borçlanırsa yapacağı borçlanma Bağ-Kur’a sayılır. Buna göre borçlanmaya konu sürelerle birlikte sigortalılık statüsü değişiyorsa emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısı şartı da değişebilir.
2. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALI OLMAK MÜMKÜN
Prim günü eksiği olan kişinin eksik günlerini tamamlamasının bir diğer yolu da isteğe bağlı sigortalı olmaktır. 180 gün eksiği bulunan bir kişi isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek bu eksiğini tamamlayabilir. İsteğe bağlı sigortalıların ödedikleri primler Bağ-Kur’a sayılmaktadır. Dolayısıyla bu kişilerin de 1.261 gün kuralına dikkat etmesi gerekmektedir. Bilindiği gibi 10 yıl Bağ-Kur’lu olarak çalışmış olsanız bile emekliliğinize 1261 gün kala SSK’lı olursanız bu kurumdan emeklilik elde ediyorsunuz. İsteğe bağlı sigortada aylık prim ödemesi ise 3.202,56 TL.
3. ÇALIŞARAK DA DOLDURABİLİRSİNİZ
Eksik gününü çalışarak dolduranlar ise SSK’lı prim gün sayısını artırmış oluyorlar ve primlerin sigortalı payı ücretlerinden kesildiği için ceplerinden ayrıca bir para çıkmıyor.
DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN ŞARTLAR
1. Kişinin doğum öncesi ve sonrası raporlu olduğu süreler ile analık izni süresince adına prim ödenmemiş olması gerekir.
2. Borçlanmaya konu çocuğun yaşaması gerekir.
3. Her bir doğum için en fazla 720 gün yani 2 yıllık süre borçlanılabilir.
4. Sigortalı olmadan önce yapılan doğumlar borçlanılamamaktadır.
ASKERLİK BORÇLANMASI İÇİN ŞARTLAR
1. Askerliğini sigortalı olmadan önce yapanlar borçlanma ile sigorta giriş tarihini geri çekebilir. 2. Sigortalı olduktan sonra yapanlar borçlanması ile yalnızca prim gün sayısını artırır.
3. Askerlik borçlanması yapılabilmesi için askerlik süresince prim ödenmemiş olması gerekir.
YARIN KOMİSYONDA GÖRÜŞÜLECEK
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili kanun teklifi, yarın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak. Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz, görüşmelere, ilgili bakanlıkları, işçi ve işveren kuruluşlarını, dernek ve platformları davet etti.
(Kaynak: Okan Güray Bülbül / Akşam Gazetesi | 01.02.2023)
