Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Tesliminde, Tadil, Bakım ve Onarımında, İmal ve İnşasına İlişkin Alımlarda Katma Değer Vergisi İstisnası
1-Genel Bilgi
Katma Değer Vergisi Kanunu (KDVK) m. 13/1-a’ya göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler ve faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler KDV’den istisna olup, bu istisnanın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar izleyen bölümlerde açıklanmıştır.
Yukarıda yer alan maddenin gerekçesinde, araçlara ilişkin bu düzenlemenin amacının; “ülkenin deniz ve hava ticaret filosu ile demiryolu ulaşım sisteminin geliştirilmesinin teşviki ve dış rekabete tahammül edebilecek duruma getirilmesi” olarak ifade edilmiştir.
08/08/2011 tarihli ve KDVK-60/2011-1 sayılı KDV Sirkülerinde yapılan açıklamaya göre; KDVK m. 13/1-a’nın uygulanmasında, deniz ve hava ticaret filomuz ile deniz ve hava ulaştırma sistemimizin geliştirilmesini teşvik eden araçların teslimleri istisna kapsamında değerlendirilecektir.
Danıştay Kararı: KDVK m. 13/1-a metninde, demiryolu yapımı ve diğer yapı işlerinin de istisna kapsamında sayılmasına ya da yorumlanmasına imkân verecek herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Madde gerekçesindeki, demiryolu ulaşım sisteminin geliştirilmesinin teşvik edildiği yolundaki açıklama, sözü edilen maddedeki teşvikin yapı işlerini de kapsadığını kabule yeterli değildir. Bu nedenle hızlı tramvay sisteminin yapı işleri, KDVK m. 13/1-a hükmü uyarınca vergiden müstesna değildir[1].
2-Araç ve Tesislerin Tesliminde İstisna
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere, bu araçların teslimi KDV’den istisnadır.
KDV mükellefiyeti olmayan kişi ve kuruluşlar ile KDV mükellefiyeti bulunmakla birlikte faaliyetleri istisna kapsamındaki araçların kiralanması veya çeşitli şekilde işletilmesi olmayanlara, KDVK m. 13/1-a kapsamında yapılan söz konusu araçların tesliminde istisna uygulanmaz.
Örnek: Mimarlık faaliyetinde bulunan bir mükellefe yapılacak yat tesliminde istisna uygulanamaz. Mükellefin yatı iktisaptan sonra kiraya vermesi de istisna şartlarının tekemmülü için yeterli değildir. İstisna uygulanabilmesi için teslimin yapıldığı tarih itibarıyla yat kiralama faaliyetlerinin mükellefin asli iştigal konuları arasında yer alması ve sürekli olarak yapılması gerekir.
Faaliyetleri kısmen veya tamamen söz konusu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflerin bu amaç dışında kendi özel kullanımları için alımlarında istisna uygulanmaz.
Danıştay Kararı: Firmanın “yat işletmeciliği” belgesine sahip olması, KDVK m. 13/1-a’da öngörülen istisnadan yararlanılması için tek başına yeterli olmayıp, aynı zamanda taşıtın, işletmenin amacına uygun şekilde kullanılması da şarttır[2].
Danıştay Kararı: Ticari faaliyette kullanılmak üzere ithal edildiği beyan ve iddia olunan yatın üç yılda sadece yedi kez kiraya verilmiş olması karşısında, devamlılık arz etmeyen bu faaliyetin, ticari faaliyet olarak kabulüne olanak bulunmamaktadır. İktisadi ve ticari icaplara uymayan, olayın özelliğine göre normal ve mutat olmayan bu durumun aksini, yani aracın ticari faaliyette kullanıldığını ispat külfeti, bunu iddia eden davacıya düşer. Oysa davada, bu yönde davacı tarafından getirilmiş herhangi bir kanıt mevcut değildir. Bu bakımdan; ticari faaliyette değil, diğer bir ifadeyle özel amaçla kullanıldığı anlaşılan yat nedeniyle, istisnadan yararlandırılmamak suretiyle davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır[3].
Araçları istisna kapsamında teslim almak isteyen mükelleflerin vergi dairesine başvurmak suretiyle KDVGUT ekinde (Ek: 6A) yer alan istisna belgesini almaları ve bu belgenin bir örneğini satıcılara vermeleri gerekir. Satıcılar tarafından bu belge VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır ve herhangi bir inceleme sırasında ibraz edilir.
Örnek: Yat işletmeciliği ile uğraşan mükellef (A), işletmesinde kullanmak amacıyla mükellef (B)’den bir yat satın almaya karar vermiştir. (A), bağlı olduğu vergi dairesine başvurduğunda kendisine KDVGUT Ek: 6A’daki belge verilir. Vergi dairesince verilen istisna belgesinin bir örneğinin satıcı (B)’ye verilmesi üzerine (B), bu satış işleminde KDV uygulamaz.
Danıştay Kararı: Gemi satışının KDV’den istisna olup olmadığı yönünde hiçbir araştırma yapılmadan, sadece istisna yazısı alınmadığından bahisle yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmamaktadır[4].
Araçları kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek amaçlı faaliyetlere yeni başlayacak mükelleflere belge verilirken bu faaliyetlerin iştigal konuları arasında gösterilip gösterilmediği ve yetkili mercilere yazılı olarak başvurulup başvurulmadığı gibi hususlar göz önünde tutulur.
İstisna belgesi için başvuran mükelleflerden, durumu, iştigal konusu, aracın mahiyeti göz önüne alınarak yapılan değerlendirme sonucunda şartları taşıyanlara bağlı olduğu vergi dairesi tarafından istisna belgesi verilir.
Bu belgelere dayanılarak istisna kapsamında yapılan mal teslimi ile ilgili olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. Ayrıca fatura ve benzeri belgede istisna belgesinin tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
İstisnanın kapsamına; deniz taşıma araçları, yüzer tesisler ve yüzer araçlar ile hava ve demiryolu taşıma araçları (gemi, yat, kotra, yüzer platform, uçak, helikopter, lokomotif, vagon, filika, cankurtaran salı vb. ile ana motor) girmektedir. İnşa halinde gemi olarak tanımlanan tekne kabuğu teslimleri de bu kapsamda KDV’den istisnadır.
İstisna kapsamındaki araçların bedelsiz, icra yoluyla veya benzeri şekillerde satılması veya alınması istisna uygulamasına engel değildir.
Sportif eğlence amacına yönelik deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları, yelkenli tekneler, motorlu paraşüt ve balonlar ile benzerlerinin ve bunların ana motorlarının teslimlerinde istisna uygulanmaz. Simülatör olarak adlandırılan cihazlar ile yüzer tesis niteliğinde olmayan balık çiftlikleri, su ürünleri üretme tesisleri ve benzerleri de istisna kapsamında değerlendirilemez.
Örnek: (A) Turizm A.Ş., denizden ve karadan kalkış kabiliyeti olan uçaklar ile turistik taşıma, gezi uçuşları, reklam ve pano çekimi faaliyeti ile iştigal etmektedir. (A)’nın iştigal ettiği bu faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap edeceği uçakların (A)’ya teslimi KDV’den istisna olacaktır.
KDVK m. 16/1-a’ya göre, yurt içinde teslimleri KDV’den istisna olan malların ithali de vergiden istisnadır. Buna göre, araçların ithalinde de yukarıdaki şartların gerçekleşmesi halinde istisna uygulanır. İstisnanın uygulanabilmesi için ithal edilecek malların, istisna kapsamında yer aldığını gösteren istisna belgesinin ilgili Gümrük İdaresine ibrazı yeterlidir.
Araçların parça halinde (aynı gümrük beyannamesi kapsamında) ithali, istisna uygulamasına engel değildir. Araçların, imal veya inşa aşamasından sonra ana motor hariç aksam ve parçalarının ithali (KDVK m. 16/1-b kapsamında olmaması halinde) KDV’ye tabidir.
KDVK m. 13/1-a ve m. 16/1-a’da yer alan istisna hükümleri uyarınca KDV ödenmeksizin ithal edilen araçların ticari faaliyetlerde kullanılmadığının tespiti halinde, istisna şartlarının kaybedilmesi nedeniyle alınması gereken vergi, KDVK m. 48 ve m. 51 gereğince ilgili Gümrük İdaresince, Gümrük Kanunundaki esaslara göre tahsil edilir.
KDVK m. 13/1-a’da belirtilen araçların yürürlükteki ihracat hükümleri çerçevesinde yurt dışı edilmesi halinde ihracat istisnası kapsamında işlem yapılacaktır.
İstisna kapsamında satın alınan araç ve yüzer tesislerin satıcılara iadesinde KDV hesaplanmaz.
Özelge: Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçlarının işletilmesi ve işlettirilmesinin belediyenin asli iştigal konuları arasında yer alması, bu faaliyetlerle mutad ve sürekli olarak uğraşılması, ithal edilecek taşıma aracının söz konusu asli faaliyetin icrasında kullanılacak olması ve ilgili diğer şartlara da sahip olunması kaydıyla, ek modül (vagon) ithalinin KDVK m. 13/1-a ve 16/1-a kapsamında KDV’den istisna tutulması mümkündür. Söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için ithal edilecek ek modüllerin (vagonlar) istisna kapsamında yer aldığını gösteren vergi dairesinden alınmış istisna belgesinin gümrük idaresine ibrazı gerekmektedir[5].
Özelge: Hava araçlarının kiralanması ve havacılık eğitiminin firmanın asli iştigal konuları arasında yer alması, bu faaliyetlerle mutad ve sürekli olarak uğraşılması, ithal edilecek hava aracının söz konusu asli faaliyetin icrasında kullanılacak olması ve ilgili diğer şartları da taşımanız kaydıyla, hava aracı ithalinin KDVK m. 13/1-a ve 16/1-a kapsamında KDV’den istisna tutulması mümkün olabilecektir[6].
Özelge: Faaliyetleri deniz taşıma araçlarının imal ve inşası olan bir firmanın, vergi dairesinden istisna belgesi alması ve bu istisna belgesinde natamam yatın bulunması halinde, bu firmaya natamam yat tesliminin KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV’den istisna tutulması mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, istisna belgesi kapsamında temin edilen ana malzeme ve sarf malzemelerinden natamam yatın imalinde kullanılanlar için istisna şartlarının ihlali söz konusu değildir. Ancak, imalat sırasında kullanılmayan ana malzeme ve sarf malzemelerinden stok haline gelenler için istisna şartları ihlal edilmiş olacaktır[7].
Özelge: Firma tarafından işletmede kullanılmak üzere satın alınacak yolcu taşıma tekneleri ve yatların mutat ve sürekli olarak işletileceği konusunda gerekli belgelerin veya zorunlu işlemler için yetkili mercilere başvurulduğuna dair belgelerin firmanın bağlı olduğu vergi dairesine ibraz edilmesi halinde, KDVK m. 13/1-a hükmü uyarınca istisnadan yararlanılması mümkün olacaktır. Ancak, söz konusu araçların firmanın ticari faaliyeti doğrultusunda veya kiraya verilmek suretiyle işletilmemesi, diğer bir ifade ile firma sahiplerinin, çalışanlarının, misafirlerinin veya ticari ilişkide bulunulan alıcı ve satıcıların taşınması veya gezdirilmesi şeklinde kullanılmak üzere satın alınması halinde ise genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabi olacaktır[8].
Özelge: Firmaya balıkların yemlenmesi, hasat edilmesi, balık kafeslerinin göl üzerinde yer değiştirmesi, kafes ağlarının değişimi vb. işler ile göl üzerinde faaliyet gösteren diğer işletmelere kiralanmak üzere katamaran omurga tipli bir tekne ve bunun üzerine montelenmiş vinç aracı imal ve teslimi, KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV’den istisnadır[9].
Özelge: Gemi inşa bakım ve onarım faaliyetinde bulunan firmanın, bu faaliyetinde kullanılmak üzere yüzer havuz alımında KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulanması mümkün bulunmaktadır[10].
Özelge: Firmanın ana sözleşmesinde yer alan ve bağlı olunan vergi dairesince yapılan yoklama ile de tespit edilen ticari yat işletmeciliği faaliyeti kapsamında turistik amaçlı denizaltı imal ve inşası ile imal edilip faaliyete geçtiğinde iskeleden yolcuların denizaltına nakledilmesinde, yolcu taşımacılığında, tonoz atılmasında ve firmanın diğer faaliyetlerinde kullanılacak olan teknenin firmaya teslimi, KDVK m. 13/1-a’ya göre, KDV’den istisna tutulacaktır[11].
Özelge: Yat imal/inşa eden istisna belgesi sahibi firmaya teslim edilecek televizyon, uydu alıcısı ve buna benzer elektronik aletlerin, söz konusu aracın imal ve inşasına yönelik olması, imaline ait projede gerekli tesisatın kurulmasına imkân verecek şekilde yerlerinin belirlenmesi ve montajı zorunlu mallardan olması halinde, bu eşyaların tesliminin KDVK m. 13/1-a’ya göre KDV’den istisna tutulması mümkün bulunmaktadır[12].
Özelge: Faaliyet konusu yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmayan kooperatife yapılan tekne ve motor tesliminde KDV istisnasının uygulanması mümkün bulunmamakta olup, bu motorların kooperatif tarafından, balıkçılık faaliyeti ile iştigal eden KDV mükelleflerine tesliminde KDV istisnası uygulanması mümkündür[13].
Özelge: KDV mükellefiyeti bulunmayan bir derneğin, KDVK m. 13/1-a’da yer alan istisna hükmünden yararlanması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, derneğe ait bir iktisadi işletmenin faaliyet konusunun hava taşıtlarının kiralanması ve çeşitli şekillerde işletilmesi kapsamında olması halinde, iktisadi işletmeye bu amaçla yapılacak olan hava taşıtı teslimleri KDV’den istisnadır[14].
Özelge: Firma tarafından işletmek maksadıyla kullanılan uçakların ve uçak ana motorlarının ithali KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV’den istisna olup, hava taşıma aracının donanım ekipmanları ve yedek parçaları bu kapsamda yer almamaktadır. Ancak, söz konusu hava taşıma aracının donanım ekipmanları ve yedek parçalarının ithalinin Gümrük Kanunu m. 167 kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olması halinde, KDVK m. 16/1-b uyarınca KDV’den de istisna olacaktır. Aksi halde, söz konusu donanım ekipmanı ve ana makine yedek parçaları ithalinde KDV uygulanacaktır[15].
Özelge: Deniz taşıma araçlarının kiralanması veya çeşitli şekilde işletilmesi faaliyetinde bulunmayan firmanın duba alımında KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulanması mümkün değildir[16].
Özelge: Duba tesliminin KDVK m. 13/1-a kapsamına girdiği değerlendirilmekle birlikte, söz konusu dubaların kiralanmak veya çeşitli şekillerde işletilmek dışında işletmede kullanmak amacıyla satın alınması halinde, istisna kapsamında değerlendirilmemesi gerekmektedir[17].
Özelge: İşletmede kullanılan teknelere Ulaştırma Bakanlığı Denizcilik Müsteşarlığı tarafından takılma zorunluluğu getirilen AIS Klas-B CS cihazı, araçlarda hareket ettirici rol oynayan ana motor kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, söz konusu cihazın KDVK m. 13/1-a uyarınca istisna kapsamında alınması mümkün değildir[18].
Özelge: KDVK m. 13/1-a uygulamasında, araçların inşası tamamlanarak tescil işlemi yapıldıktan sonra ana motor dışında kalan aksam ve parçaların teslimi KDV’ye tabi tutulacaktır. Bu itibarla; aktifte kayıtlı olan gemide kullanılmak üzere teslim veya ithal edilecek jeneratörün KDVK m. 13/1-a uyarınca KDV’den istisna tutulmasına imkân bulunmamaktadır. Ayrıca, söz konusu jeneratörün firma adına leasing firması tarafından ithal edilmesi ve firmaya Finansal Kiralama Kanunu kapsamında kiralanması da bu durumu değiştirmeyecektir[19].
Özelge: Yolcu ve araç taşıyan geminin eskiyen jeneratörün yerine satın alınacak yeni jeneratörün, araçlarda hareket ettirici rol oynayan ana motor kapsamında olmaması nedeniyle, istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır[20].
Özelge: Deniz taşıma araçlarının fonksiyonel bütünlüğünün bir parçası olsa dahi, ana motorlar dışında diğer aksam ve parçaların istisna kapsamında değerlendirilmesi söz konusu değildir. Buna göre, silindir gömleği alımında KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulanması mümkün bulunmamaktadır[21].
Özelge: Deniz taşıma araçlarının fonksiyonel bütünlüğünün bir parçası olsa dahi, ana motorlar dışında diğer aksam ve parçaların istisna kapsamında değerlendirilmesi söz konusu olmadığından, şanzıman tesliminde KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulanması mümkün değildir[22].
Özelge: Sıcak hava balonlarının ithali ile balonların bakım onarımı çerçevesindeki alımlar, KDVK m. 13/1-a’daki istisna kapsamına girmediğinden genel hükümlere göre KDV’ye tabi olacaktır[23].
Özelge: İstisna belgesi sahibi mükellefe yapılan mutfak malzemeleri (tencere, tabak, çatal vs.), kamara malzemeleri (yatak, yorgan vs.) ve kimyasal malzeme (gemi sacı pas önleyici, güverte temizleme kimyasal ürünleri, klor gidericiler vs.) teslimleri, aracın imal ve inşasına yönelik bir teslim olarak değerlendirilemeyeceğinden, KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır[24].
Özelge: Uçarak fotoğraf çekebilen uzaktan kumandalı aracın, KDVK m. 13/1-a’da öngörülen hava taşıma araçları kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır[25].
Özelge: Üniversitenin sivil havacılık yüksekokulu pilotaj bölümü eğitim öğretim faaliyetlerinde kullanılmak üzere satın alınan tek motorlu eğitim uçakları, KDV mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde (bir başka deyişle kiralanma veya çeşitli şekillerde işletilmek amacı dışında) kullanılacağından istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir[26].
Özelge: Yat imal/inşa eden istisna belgesi sahibi firmaya nevresim, havlu, masa örtüsü gibi eşyaların teslimi, söz konusu aracın imal ve inşasına yönelik, montajı zorunlu mallardan olmadığından, KDVK m. 13/1-a’ya göre KDV’den istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır[27].
Özelge: Harita mühendisliği faaliyetinde bulunan firmanın uçak alımının KDVK m. 13/1-a kapsamında değerlendirmesi mümkün olmayıp, genel hükümlere göre KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[28].
3-Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde İstisna
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere, bu araçlarla ilgili olarak verilen tadil, onarım ve bakım hizmetleri KDV’den istisnadır.
KDV mükellefiyeti olmayan kişi ve kuruluşlar ile KDV mükellefiyeti bulunmakla birlikte faaliyetleri, istisna kapsamındaki araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmayanlara, söz konusu araçların tadil, onarım ve bakım hizmetlerinde istisna uygulanmaz.
Faaliyetleri kısmen veya tamamen söz konusu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflerin bu amaç dışında kendi özel kullanımlarına tahsis edilen araçların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetlerde istisna uygulanmaz.
Örnek: Mimarlık faaliyetinde bulunan bir mükellefe ait yata verilen tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde istisna uygulanamaz.
Araçların tadil, onarım ve bakımını istisna kapsamında yaptırmak isteyen mükellefler tarafından tadil, onarım ve bakım yapılacak araçlar için hazırlanan proje kapsamındaki hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Birden fazla araç için tadil, onarım ve bakım yaptıracak mükelleflerin takvim yılı aşılmamak kaydıyla kendilerince belirlenen bir dönemdeki istisna kapsamındaki hizmet alımları için tek bir proje hazırlayarak elektronik ortamda sisteme girmeleri de mümkündür. Mükellefler bu hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar.
Vergi dairesi tarafından durumu, iştigal konusu, aracın mahiyeti göz önüne alınarak yapılan değerlendirme sonucunda şartları taşıyan mükelleflere, elektronik olarak sisteme girilen hizmetlerle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir (KDVGUT Ek: 6B).
Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin alıcı tarafından onaylanmış bir örneği mükellef tarafından hizmeti sunanlara verilir. Bu belge hizmeti sunanlar tarafından VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
Söz konusu istisna belgesi, tadil, onarım ve bakım işine ilişkin proje kapsamındaki hizmetlere ilişkin liste esas alınarak ve sadece bu kapsamdaki tadil, bakım, onarım işleriyle sınırlı olarak uygulanmak üzere verilir. Dolayısıyla istisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak hizmetin niteliği, miktarı ve tutarı gibi belirleyici unsurlar yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Hizmet gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.
Satıcı mükellefin iade talebi bu istisna belgesi ve elektronik sisteme yapılan alış ve satış girişleri esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerekmektedir.
İstisna kapsamındaki işlemlerin ayrı bir projeye bağlanmasının zor olduğu durumlarda ve/veya küçük çaplı bakım onarımlarda servis formu, mühendis raporu proje olarak değerlendirilmek suretiyle işlem yapılabilir. Hizmet listesinin sisteme girişi ve istisna belgesi için başvuru fatura düzenleme süresi içinde kalmak kaydıyla bu form veya rapor ile daha sonra da yapılabilir. İstisna belgesi bu başvuruya istinaden düzenlenir.
İstisna kapsamında hizmet alanlar, istisna belgesinin bittiği tarih itibarıyla belgeyi vergi dairesine ibraz ederek kapattırmak zorundadır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan hizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatır.
Örnek: İşletmesinde kullandığı yatın motorunda meydana gelen arızanın tamiri için istisna belgesi alan yat işletmeciliği ile uğraşan mükellef (A), söz konusu arızayı istisna belgesinin bir örneğini vererek (C) firmasına tamir ettirmiştir. Bu tamir işlemi dolayısıyla, tamiratı yapan (C) KDV hesaplamayacaktır. Tamiratı yapan firmanın bu tamir işlemi dolayısıyla satın alacağı her türlü malzeme KDV’ye tabidir. Öte yandan (A)’nın söz konusu tamir işlemini bizzat kendisinin yapması halinde de bu amaçla satın alacağı her türlü malzeme (yedek parça dâhil) KDV’ye tabi olacaktır.
Bu belgelere dayanılarak istisna kapsamında yapılan hizmet ifaları ile ilgili olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV gösterilmez. Ayrıca fatura ve benzeri belgede istisna belgesinin tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
Tadil, onarım ve bakım hizmetlerine ilişkin istisna tek aşamalı olduğundan, ana yüklenici firmaya taşeron firma tarafından verilen hizmetler KDV’ye tabi olacak, ana yüklenici tarafından araç sahibi adına düzenlenecek faturada ise KDV hesaplanmayacaktır.
Şahsi servet konusu olan ve zati ihtiyaçlar için iktisap edilecek araçlara verilen tadil, bakım ve onarım hizmetleri istisnadan faydalanamaz.
Özelge: Deniz taşımacılığı faaliyetinde kullanılan gemilere ait koltuk ve klimalar için yaptırılacak olan bakım ve onarım hizmetlerinin, istisna belgesinin bulunması kaydıyla, KDVK m. 13/1-a’ya göre istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır[29].
Özelge: Firma tarafından faaliyetleri hava araçlarının kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere, bu araçlarla ilgili olarak verilen tadil, bakım ve onarım hizmetleri KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV’den istisnadır. Söz konusu hizmetlerin yabancı havayolu firmalarına verilmesi durumunda ise, Türkiye’de verilen bu hizmetten yurt dışında yararlanılacağından hizmet ihracatı istisnası için aranan diğer şartların da sağlanması kaydıyla, söz konusu hizmetler KDVK m. 11/1-a kapsamında KDV’den istisna olacaktır. Ayrıca, firma tarafından hasarlı, bozuk veya bakım süresi gelmiş ünitelerin müşterilerden alınarak tamir süresince firmanın elindeki çalışır durumda bulunan ünitenin müşteriye verilmesi tadil, bakım ve onarım hizmetinin bir unsuru olup, buna ilişkin bedel de söz konusu tadil, bakım ve onarım hizmet bedeli içinde değerlendirilecektir. Dolayısıyla gerek hasarlı parçaların tamir edildikten sonra araca takılması gerekse daha önce tamir edilmiş parçaların araca takılması işleminde, bu parçaların ilgili firmalara ayrıca fatura edilmesine gerek bulunmamaktadır[30].
Özelge: Firma faaliyetinin uçak işletmek veya kiralamak olması kaydıyla, finansal kiralama yoluyla alınan uçakla ilgili tadil, bakım, onarım hizmetleri KDV’den istisna olacaktır[31].
Özelge: Firmanın işlettiği gemiye bakım ve onarım hizmeti verilmesi KDV’den istisnadır. Bakım onarım hizmetine ilişkin istisna belgesinin hizmetin verilmesinden sonra vergi dairesinden temin edilmesi istisna uygulamasına engel değildir[32].
Özelge: Havayolu yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan firmaya, söz konusu faaliyetinde kullandığı uçağın tadil, onarım ve bakımına ilişkin vergi dairesinden istisna belgesi alması halinde; verilecek tadil, onarım ve bakım hizmetinin gereği olarak kullanılan malzeme ve parçalar da dâhil hizmet bedeli üzerinden düzenlenen faturada KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV hesaplanmayacaktır[33].
Özelge: Tuzla ve Yalova tersanelerinde gemi sahipleri ve tersanelerinden iş alan gerçek ve tüzel kişiliğe sahip işletmeler tarafından deniz araçlarının bakım, onarım ve boya işleri KDV’den istisnadır. Ancak, söz konusu işletmeler tarafından istisna kapsamında ifa edilen bu hizmete ilişkin her türlü alış ve giderler ise genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir. Bu itibarla, gemilere tamir, bakım, onarım hizmeti veren kişilere, firma tarafından verilecek aynı mahiyetteki hizmetlerin KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir[34].
Özelge: Balıkçı gemisinin yıllık bakımına ilişkin olarak verilecek tadil, bakım ve onarım hizmetleri KDV’den istisna olmakla birlikte, bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün bulunmayan boya teslimleri için KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna hükmünden yararlanılması söz konusu değildir[35].
Özelge: Firmaya ait geminin jeneratörü için verilecek tamir ve bakım hizmetinin, söz konusu araçla ilgili olarak verilen tadil, bakım onarım hizmeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, KDV’den istisna tutulması da mümkün değildir[36].
4-Faaliyetleri İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetler
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisnadır.
Söz konusu istisnanın uygulanma şartları aşağıdaki gibidir:
-İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetler mükelleflere yapılmalıdır. Dolayısıyla mükellef olmayanlara yapılan teslim ve hizmetlerin bu kapsamda istisna olması mümkün değildir.
-İstisnadan yararlanabilecek mükellefler, faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükellefler olmalıdır.
-İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetler, söz konusu araç ve tesislerin imal ve inşasına yönelik olmalıdır.
-İstisna kapsamında imal ve inşa edilebilecek araç ve tesislerin kapsamı bundan önceki iki bölümde açıklandığı şekilde olmalıdır.
-İstisna kapsamındaki araçların imal ve inşası, mükellefler tarafından bizzat yapılabileceği gibi sipariş üzerine başkasına da yaptırılabilir. Söz konusu araç ve tesislerin sipariş üzerine yaptırılması istisna uygulanmasına engel değildir.
Danıştay Kararı: Yerel mahkeme; davacı tarafından iade talebinde bulunulması üzerine …. Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen inceleme raporu nedeniyle oluşan tereddütün giderilmesi amacıyla görüşü sorulan GİB’in yazısında, hizmet verilen şirket, yurt dışı firmalardan aldığı siparişler üzerine ve kendi faaliyetiyle ilgili olmaksızın gemi inşa ettirdiğinden, aldığı istisna belgesinin kanun maddesinde aranılan şartları baştan taşımadığı, bu nedenle istisnadan yararlandırılmasının mümkün olmadığının belirtilmesi nedeniyle davacının da istisnadan faydalanamayacağından bahisle mahsup talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiğinin anlaşıldığı, bahsi geçen şirket hakkındaki tespitlerden hareketle davacının bu şirkete yaptığı teslim ve hizmetlerin istisna kapsamında olmadığı kabul edilmişse de yapılan teslim ve hizmetlerin gemi imal ve inşasına yönelik olduğunun açık olduğu, ilgili genel tebliğde belirtildiği üzere, kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini belirten vergi dairesi yazısı ibraz edilen mükellefin başka şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapacağı, davacının, kendisine ibraz edilen istisna belgesi doğrultusunda işlem yaparak faturalarını da buna göre düzenlediği, söz konusu belge, resmî kurum olan Beyoğlu Vergi Dairesi Müdürlüğünden alındığına ve teslim ve hizmetlerin yapıldığı dönem itibariyle geçerli bir belge olduğuna göre bu belge doğrultusunda işlem yapılmasının yerinde olduğu, kaldı ki yapılan işlemin istisna için tebliğde aranan şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde ziyaa uğratılan vergiler, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranacağından, istisna belgesinin geçersizliği söz konusu ise ziyaa uğratılan vergilerin inceleme raporunda da önerildiği üzere …. Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketinden aranması gerektiği, buna göre, davacı tarafından deniz taşıma aracı imaliyle ilgili olarak kendisine ibraz edilen belge doğrultusunda yapılan teslim ve hizmetlerin istisna kapsamında olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle işlemi iptal etmiştir. Bu karar aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından da uygun bulunmuştur[37].
Araçlarda bulunmadığı takdirde tescil işlemi yapılmayan (klima, jeneratör, telsiz, radar, sonar, soğutma sistemi, uydu cihazı, can yeleği, can salı vb. dâhil) aksam ve parçaların araçları bizzat veya fiilen imal ve inşa edenlere teslimi, gemi inşaat mühendisince onaylı malzeme metraj raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istisna kapsamındadır. Araçların inşası tamamlanarak tescil işlemi yapıldıktan sonra, ana motor dışında kalan aksam ve parçaların teslimi ise istisna kapsamında değildir.
Ayrıca, aracın imal ve inşası ile doğrudan ilgili olmamakla birlikte, verilen hizmetin gerekli kıldığı ve aracın imaline ait projede gerekli tesisatın kurulmasına imkân verecek şekilde yerleri belirlenen ve yapılan hizmetle ilgili olarak zorunluluk teşkil eden dayanıklı tüketim malları (fırın, buzdolabı, televizyon vb.) gibi ürünlerin tesliminde de istisna uygulanır.
Taşıma aracının imal ve inşası ile ilgili olarak tedarikçi firmalardan alınan ve aracın maliyeti içinde olan gümrük müşavirliği, yükleme-boşaltma, dâhili nakliye ve benzeri hizmetler de istisna kapsamındadır.
Özelge: KDV mükellefi olmaları kaydıyla balıkçılık faaliyeti ile iştigal edenler tarafından balıkçılık faaliyetinde kullanılmak üzere inşa edilecek geminin tescili için zorunlu olmayıp, balıkçılık faaliyeti için gerekli olduğu ve zorunluluk teşkil ettiği belirtilen balık bulma sonarı, renkli balık bulma cihazı ve monitörlerin alımında, aracın imaline ait projede gerekli tesisatın kurulmasına imkân verecek şekilde yerlerinin belirlenmiş olması halinde KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulanması mümkün bulunmaktadır[38].
İstisna kapsamındaki araç ve tesislerin bizzat veya sipariş yoluyla imal ve inşasında istisna uygulaması aşağıdaki şekilde yürütülür.
4.1-İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler
Araç ve tesisleri bizzat imal ve inşa etmek isteyen mükellefler tarafından imal ve inşa edilecek her bir araca ilişkin olarak hazırlanan proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar.
Dilekçede; imal/inşa etmek istedikleri aracın cinsi, hangi amaçla imal/inşa edileceği (kiralamak, işletmek veya işletmede kullanmak), araç işletmede kullanılacaksa istisna şartlarına göre (kiralamak veya çeşitli şekillerde işletilmek üzere) kullanılacağı açıkça ifade edilir.
Vergi dairesince, dilekçe üzerine öncelikle, başvuranın KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmadığı ve imal/inşa edilecek aracın KDV m. 13/1-a’da belirtilen araçlardan olup olmadığı tespit edilir. İşletmede kullanılmak üzere imal/inşa ediliyorsa “kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek” koşulunun sağlanıp sağlanmadığı araştırılır.
Bu koşulları sağlayan, araç ve tesisleri bizzat imal ve inşa etmek isteyen mükelleflere, imal ve inşa edilecek her bir araç veya tesise ilişkin olarak imal/inşa projesi kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste ile sınırlı olarak vergi dairesi tarafından istisna belgesi verilir (KDVGUT Ek: 6C).
Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin bir örneği mükellef tarafından satıcılara verilir ve istisna kapsamında işlem yapması talep edilir. Bu belge satıcılar tarafından VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
İstisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak mal ve hizmet miktarı ve tutarı yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal/hizmet teslimi gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girer.
Satıcı mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerekmektedir.
Bu belgeye dayanılarak imal veya inşa işinde kullanılacak mal ve hizmetlerin alımlarında KDV ödenmeksizin işlem yapılabilir. Diğer bir ifadeyle, imal veya inşa işini bizzat yapan mükelleflerce söz konusu belgeye dayanılarak yapılacak, imal veya inşa ile ilgili ana motor dâhil her türlü aksam ve parça alımları ve ithalatı ile hizmet alımlarına istisna uygulanır.
İstisna belgesine dayanılarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesi tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
Özelge: Deniz taşıma aracının imal ve inşasında kullanılmak üzere yurt dışından ithal edilecek yağ tahliye ekipmanı sistemi, KDVK m. 13/1-a uyarınca KDV’den istisnadır[39].
Özelge: Dubanın (yüzer iskele) yük taşımacılığında kullanıldığı dikkate alındığında, duba imalatının KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV’den istisna tutulması gerekmektedir[40].
Özelge: Yatın inşası sırasında çıkan yangında hasar görmesi sonrası onarılarak inşasına devam edilmesi nedeniyle, yatın inşasına ilişkin olarak vergi dairesinden alınmış istisna belgesinin yenilenmesine gerek bulunmamaktadır[41].
Özelge: KDVK m. 13/1-a kapsamında KDV ödenmeksizin alınan malların fazla gelmesi nedeniyle satılması işlemi, genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabi bulunmaktadır. Ancak alıcının, faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflerden olması ve gerekli diğer şartları taşıması kaydıyla, söz konusu malların tesliminde istisna uygulanacaktır. İstisna kapsamında alınan malzemelerin imalat işinden sonra arta kalan kısmının stok haline gelmesi halinde, istisna şartları ihlal edilmiş olacağından, stoktaki bu mallar için KDV hesaplaması ve ilave edilecek KDV satırına dâhil etmek suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir[42].
4.2-İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Sipariş Üzerine İmal ve İnşa Edilmesi
4.2.1-İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal veya İnşa Ettirenler
Araç ve tesisleri sipariş vererek imal ve inşa ettirmek isteyen mükellefler tarafından imal ve inşa edilecek her bir araca ilişkin olarak hazırlanan proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar.
Dilekçede; imal/inşa ettirmek istedikleri aracın cinsi, hangi amaçla imal/inşa edileceği (kiralamak, işletmek veya işletmede kullanılmak), araç işletmede kullanılacaksa istisna şartlarına göre (kiralamak veya çeşitli şekillerde işletilmek üzere) kullanılacağı açıkça ifade edilir.
Vergi dairesince, dilekçe üzerine öncelikle, başvuranın KDV mükellefiyetinin bulunup bulunmadığı ve imal/inşa edilecek aracın KDVK m. 13/1-a’da belirtilen araçlardan olup olmadığı tespit edilir. İşletmede kullanılmak üzere imal/inşa ediliyorsa “kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek” koşulunun sağlanıp sağlanmadığı araştırılır.
Bu koşulları sağlayan, araç ve tesisleri sipariş vererek imal ve inşa ettirmek isteyen mükelleflere, imal ve inşa edilecek her bir araç veya tesise ilişkin olarak imal/inşa projesi kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste ile sınırlı olarak vergi dairesi tarafından istisna belgesi verilir (KDVGUT Ek: 6D).
Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin bir örneği mükellef tarafından hizmeti sunanlara verilir ve istisna kapsamında işlem yapması talep edilir. Bu belge satıcılar tarafından VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
İstisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak mal ve hizmet miktarı ve tutarı yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal/hizmet teslimi gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.
Satıcı mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerekmektedir.
Bu belgeye dayanılarak imal veya inşa işinde kullanılacak mal ve hizmetlerin alımlarında KDV ödenmeksizin işlem yapılabilir. Diğer bir ifadeyle, imal veya inşa işini sipariş vererek yaptırmak isteyen mükelleflerce söz konusu belgeye dayanarak yapılacak, imal veya inşa ile ilgili ana motor dâhil her türlü aksam ve parça alımları ve ithalatı ile hizmet alımlarına istisna uygulanır.
İstisna belgesine dayanarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesi tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
Özelge: KDVK m. 13/1-a kapsamına giren bir motorsuz yüzer platformun kiralanmak veya çeşitli şekillerde işletilmek amacıyla inşa ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla sipariş üzerine imal ve inşa ettirenler inşa döneminde istisnadan yararlanırlar ve alışlarında KDV istisnası uygulanır. Ancak, firma tarafından motorsuz yüzer platformun kiralamak veya çeşitli şekilde işletmek dışında, deniz inşaatları ile ilgili faaliyetlerinde kullanılmak üzere inşa ettirilmesi halinde istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır[43].
4.2.2-İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler
Söz konusu araç ve tesisleri, aldıkları sipariş üzerine fiilen imal ve inşa edenlerin bu işle ilgili mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanır.
Örnek: Bir tersane işletmesi, taşımacılık işiyle uğraşan (A) firmasının siparişi üzerine bir gemi inşa ediyorsa bu geminin imal ve inşası ile ilgili olarak tersane işletmesinin mal ve hizmet alışlarında istisna uygulanacaktır. Ayrıca, tersane işletmesinin imal ve inşa ile ilgili olarak (A) firması adına düzenlediği teslim veya hizmet faturalarında da KDV hesaplanmayacaktır.
Araç ve tesisleri sipariş alarak imal ve inşa işini fiilen yapmak isteyen mükellefler tarafından imal ve inşa edilecek her bir araca ilişkin olarak hazırlanan proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar.
Bu mükelleflere, imal ve inşa edilecek her bir araç veya tesise ilişkin olarak imal/inşa projesi kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste ile sınırlı olarak vergi dairesi tarafından istisna belgesi verilir (KDVGUT Ek: 6C).
Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin bir örneği mükellef tarafından satıcılara verilir ve istisna kapsamında işlem yapması talep edilir. Bu belge satıcılar tarafından VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
İstisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak mal ve hizmet miktarı ve tutarı yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal teslimi/ hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.
Satıcı mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerekmektedir.
İmal ve inşa işini sipariş üzerine fiilen yapanlara istisna belgesine dayanılarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin düzenlenen faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesi tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
Özelge: Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilen römorkör temini işi kapsamında, firma tarafından sipariş üzerine imal ve inşa edilecek söz konusu deniz araçlarının imal ve inşası ile ilgili yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek mal ve hizmet alımları, bağlı olunan vergi dairesinden istisna belgesi alınması koşuluyla KDVK m. 13/a ve 16/1-a gereğince vergiden istisna bulunmaktadır[44].
Özelge: Yurt dışındaki müşterinin siparişi üzerine inşa edilecek tekne için vergi dairesinden alınacak istisna yazısının, bu araca ilişkin mal ve hizmetleri satanlara ibraz edilmek suretiyle KDVK m. 13/1-a çerçevesinde istisna uygulanabilecektir. Söz konusu yabancı bayraklı teknenin yurt dışındaki müşterilere teslimi ise KDVK m. 11/1-a kapsamında KDV’den istisna olacaktır[45].
4.3-Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlere Yönelik İstisna
Bu istisnadan; faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlar yararlanır. İstisnadan yararlanmak için imal ve inşa faaliyeti yapanların ayrıca bu araçların kiralanması veya işletilmesi faaliyetinde bulunmaları şartı aranmaz. Ayrıca, bunların KDV mükellefi olması zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Söz konusu istisna, deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımında uygulanır. İstisnadan yararlananların bu araçların tadil, bakım ve onarımı ile ilgili mal ve hizmet alımlarında bu kapsamda istisna uygulanması mümkün değildir.
Örnek: Satmak üzere bir yat inşa eden tersane işletmesinin bu imal ve inşa ile ilgili mal ve hizmet alımları KDV’den istisnadır. Bu yat inşa edildikten sonra, özel kullanıma konu edilmek üzere bir şahsa satılırsa, bu teslimde istisna uygulanmaz. Bu teslimin vergiye tabi olması, imal ve inşa ile ilgili mal ve hizmet alımlarının da vergiye tabi olmasını gerektirmez.
Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçları istisna kapsamında imal ve inşa etmek isteyenler tarafından imal ve inşa edilecek her bir araç veya tesise ilişkin imal/inşa projesi kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste elektronik ortamda sisteme girilir. Mükellefler mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar. Vergi dairesi tarafından proje kapsamındaki mal ve hizmetlerle sınırlı olarak istisna belgesi verilir (KDVGUT Ek: 6E ve 6F). Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin bir örneği satıcıya verilir. Bu belge satıcı tarafından VUK’un muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
Bu belge KDV mükellefi olanlara bağlı oldukları vergi dairesi, KDV mükellefi olmayanlara ise işyerinin bulunduğu yer VDB (bulunmayan illerde Defterdarlık) tarafından verilir.
İstisna belgesinin ekinde, istisnalı olarak alınacak mal ve hizmet miktarı ve tutarı yer alır. Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan mükellef, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal/hizmet teslimi gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girer.
Satıcı mükellefin iade talebi bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerekmektedir.
Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçları imal ve inşa edenlere istisna belgesine dayanılarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin düzenlenen faturalarda KDV gösterilmez. Ayrıca istisna belgesi tarih ve numarasına atıf yapılarak KDVK m. 13/1-a kapsamında istisna uygulandığına ilişkin bir açıklamaya yer verilir.
KDVK m. 16/1-a’ya göre, yurt içinde teslimleri istisna kapsamına giren malların ithali de vergiden müstesnadır. Buna göre, söz konusu araçlarda olduğu gibi araçların imal ve inşasında kullanılacak malların ithalinde de yukarıdaki şartların gerçekleşmesi halinde istisna uygulanır.
İstisnanın uygulanabilmesi için ithal edilecek malların, istisna kapsamında yer aldığını gösteren istisna belgesinin ilgili Gümrük İdaresine ibrazı ve istisna kapsamında alınabilecek mallara ilişkin listenin ilgili mala ilişkin bölümünün Gümrük İdaresince onayı gereklidir.
Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçlarını imal ve inşa edenlerin imal ve inşa bittikten sonra bunları satarken istisna uygulanıp uygulanmayacağı, önceki bölümdeki açıklamalara göre belirlenir. İmal ve inşa edilen aracın vergi uygulanarak teslim edilmesi, imal veya inşa ile ilgili mal ve hizmet alımlarında istisna hükümlerine göre işlem yapılmasına engel değildir.
5-İstisnanın Beyanı
Bu istisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslim ve hizmetler, KDV beyannamesinin “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 304 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın “Teslim ve Hizmet Tutarı” sütununa istisnaya konu satışların KDV hariç bedeli, iade talep edilecek ise “Yüklenilen KDV” sütununa bu satışlar dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, satırın “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmalıdır.
İstisna kapsamında mal ve hizmet alanlar istisna belgesinin bittiği tarih itibarıyla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapattırmak zorundadır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatır
6-İade
6.1-Araç ve Tesislerin Tesliminde
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere, bu araçları istisna kapsamında teslim eden mükelleflerin iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart iade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu,
-Satış faturaları listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi durumunda mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür.
6.2-Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere, bu araçlarla ilgili olarak istisna kapsamında tadil, onarım ve bakım hizmeti verenlerin iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart iade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu,
-Satış faturaları listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM tasdik raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi durumunda mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporu sonucuna göre çözülür.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
6.3-Araç ve Tesislerin İmal ve İnşasıyla İlgili Teslim ve Hizmetlerde
6.3.1-Faaliyetleri Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşasıyla İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlerde
6.3.1.1-Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler
Araç ve tesislerin bizzat imal ve inşasından kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart İade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu,
-Satış faturaları listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
6.3.1.2-Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine İmal veya İnşa Edenler
6.3.1.2.1-Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal ve İnşa Ettirenler
Bu kapsamdaki iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart iade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-Siparişle ilgili sözleşmenin noter onaylı örneği (İlk iade talebi sırasında bir defa verilecektir. Sözleşme kapsamında değişiklik olması halinde yeniden verilecektir.),
-İstisnaya konu edilmiş harcamalara ilişkin alış belgelerinin listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
6.3.1.2.2-Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler
Araç ve tesislerin sipariş üzerine imal ve inşasından kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart iade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu,
-Satış faturaları listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
6.3.2-Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetler
Faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
-Standart iade talep dilekçesi,
-İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi,
-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu,
-Satış faturaları listesi,
-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak onaylanan proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 10.000-TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000-TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri, miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
7-Müteselsil Sorumluluk
Araçlara ilişkin istisna kapsamında işlem yapılabilmesi için, istisna uygulanabileceğini gösteren istisna belgesinin, teslim veya hizmeti yapacak olan satıcı mükellefe ibraz edilmesi şarttır.
Mükelleflerin bu belge olmadan istisna uygulamaları halinde, istisna uygulaması nedeniyle ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olur.
Kendisine, teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini belirten istisna belgesi ibraz edilen mükellefler, başka bir şart aramadan istisna kapsamında işlem yapar. Daha sonra işlemin, istisna için bu bölümde açıklanan şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranır. Satıcının iade talebi ise yukarıda belirtilen usul ve esaslar kapsamında yerine getirilir.
Dr. İsmail Pamuk – Yeminli Mali Müşavir
Barbaros Soylu – S.M. Mali Müşavir
28.11.2022
Yararlanılan Kaynaklar;
[1] Danıştay 7. Dairesinin 24/10/1989 tarihli ve Esas No: 1989/1173, Karar No: 1989/2263 sayılı kararı.
[2] Danıştay 7. Dairesinin 05/10/2006 tarihli ve Esas No: 2004/1677, Karar No: 2006/2909 sayılı kararı.
[3] Danıştay 7. Dairesinin 15/10/2008 tarihli ve Esas No: 2005/4873, Karar No: 2008/3989 sayılı kararı.
[4] Danıştay 4. Dairesinin 12/10/2017 tarihli ve Esas No: 2016/1446, Karar No: 2017/683 sayılı kararı.
[5] Eskişehir VDB Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü’nün 11/01/2016 tarihli ve 26696128-130[28-2015/ 5]-1788 sayılı özelgesi.
[6] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 28/05/2013 tarihli ve 39044742-KDV.13-782 sayılı özelgesi.
[7] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 04/02/2016 tarihli ve 39044742-KDV.13-9450 sayılı özelgesi.
[8] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 28/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV GENEL-2386 sayılı özelgesi.
[9] Şanlıurfa VDB Vergi ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü’nün 16/08/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.63.15.01-015-21 sayılı özelgesi.
[10] Yalova Defterdarlığı’nın 30/05/2014 tarihli ve 42152853-010-15 sayılı özelgesi.
[11] Muğla VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 22/11/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.48.15.01-KDV2-118 sayılı özelgesi.
[12] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 31/01/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-380 sayılı özelgesi.
[13] Çanakkale Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 16/05/2018 tarihli ve 47423198-130[13-a-2017-14]-5631 sayılı özelgesi.
[14] Eskişehir VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 19/02/2015 tarihli ve 73903997-130[13-2014/13]-1977 sayılı özelgesi.
[15] Isparta Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 08/07/2019 tarihli ve 25947440-130-13214 sayılı özelgesi.
[16] İstanbul VDB Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü’nün 29/01/2020 tarihli ve 39044742-130[Özelge]-E.109908 sayılı özelgesi.
[17] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 04/05/2015 tarihli ve 39044742-KDV.13-52205 sayılı özelgesi.
[18] Antalya VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 26/08/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.07.16.02-KDV.2010.46-280 sayılı özelgesi.
[19] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 23/11/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-2083 sayılı özelgesi.
[20] Balıkesir VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 26/09/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.10.15.01-KDV-2010/107-1274/-93 sayılı özelgesi.
[21] İzmir VDB Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü’nün 02/07/2010 tarihli ve 4.35.17.01-35-02-3081-61 sayılı özelgesi.
[22] Büyük Mükellefler VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 12/01/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-KDV-13/a-19 sayılı özelgesi.
[23] Nevşehir Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 11/03/2015 tarihli ve 21253973-KDV-4-2 sayılı özelgesi.
[24] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 03/09/2013 tarihli ve 39044742-130-1417 sayılı özelgesi.
[25] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 14/04/2014 tarihli ve 39044742-KDV.13-887 sayılı özelgesi.
[26] Samsun VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 18/06/2013 tarihli ve 13649056-2012-ÖTV-ÖZE-01-43 sayılı özelgesi.
[27] Muğla VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 11/04/2014 tarihli ve 96620903-130[13/a-2013/35]-38 sayılı özelgesi.
[28] Manisa VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 10/11/2017 tarihli ve 85373914-130[53.01.184]-141715 sayılı özelgesi.
[29] Muğla VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 28/07/2017 tarihli ve 96620903-130-78932 sayılı özelgesi.
[30] Kocaeli VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 24/09/2013 tarihli ve 93767041-130[13-2012/96]-177 sayılı özelgesi.
[31] Ankara VDB Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü’nün 05/07/2010 tarihli ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV 2:2010-14013-05/471 sayılı özelgesi.
[32] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 19/01/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-181 sayılı özelgesi.
[33] Bursa VDB Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü’nün 21/09/2017 tarihli ve 45404237-130[I-17-14]-91699 sayılı özelgesi.
[34] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 10/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-2206 sayılı özelgesi.
[35] Kocaeli VDB Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün 20/01/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.41.15.01-KDV-2011/35-19 sayılı özelgesi.
[36] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 25/07/2013 tarihli ve 39044742-KDV.13-1091 sayılı özelgesi.
[37] Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun 17/06/2015 tarihli ve Esas No: 2015/314 ve Karar No: 2015/325 sayılı kararı.
[38] Balıkesir VDB Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü’nün 24/07/2018 tarihli ve 75766797-130[2018/1716]-E.64067 sayılı özelgesi.
[39] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 18/04/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13.25-39083-305 sayılı özelgesi.
[40] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 18/06/2015 tarihli ve 39044742-KDV.13-61735 sayılı özelgesi.
[41] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 11/02/2013 tarihli ve 39044742-130-166 sayılı özelgesi.
[42] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 01/02/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-403 sayılı özelgesi, İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 10/08/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-2496 sayılı özelgesi.
[43] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 18/06/2015 tarihli ve 39044742-KDV.13-61728 sayılı özelgesi.
[44] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 21/02/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-673 sayılı özelgesi.
[45] İstanbul VDB Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü’nün 28/06/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.13-2016 sayılı özelgesi.