Sosyal Güvenlik Kurumu nezdinde birden fazla işyeri dosyası tescil ettirmiş işverenlerin 2022/Ocak ayına ilişkin MUHSGK’dan başlanılarak beş puanlık prim indiriminden ve ikili teşviklerden yararlanmaları sırasında, Türkiye genelinde kendi adlarına tescil edilmiş tüm işyeri dosyalarından ve alt işverenliklerinden kaynaklanan ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası borçları sorgulanacaktır.
Bu sorgulamalar sırasında faal olan dosyaların yanı sıra gayri faal olmakla birlikte mevcut borçları nedeniyle henüz “ize ayrılmamış” dosyalardaki borçlara da bakılacaktır.
Haliyle Türkiye genelinde birden fazla işyeri dosyası tescil ettirmiş olan işverenlerin özellikle gayrı faal olan dosyalardan kaynaklanan cüz’i tutarlardaki borçlar veya gayrı faal olan dosyalardaki hatalı kayıtlar nedeniyle 2022/Ocak ayı MUHSGK’sını teşvikli düzenlemeleri sırasında herhangi bir sorun yaşamamaları açısından, şimdiden 3-5 dakikalarını borç kontrollerine ayırmaları isabetli olacaktır.
Bu anlamda, işverenlerin veya İK personelinin öncelikle e-SGK İşveren Sistemi uygulamasında yer alan İşveren Tescil menüsündeki “Türkiye Geneli İşyerlerim” seçeneği vasıtasıyla kendi adlarına tescil edilmiş işyeri dosyalarını tespit etmeleri gerekiyor.
Sonrasında özellikle gayri faal olan dosyalarda ödeme vadesi geçmiş borçlarının bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla bu işyerlerinin e-Bildirge şifreleri mevcut ise “e-Bildirge” uygulamasında yer alan “İşveren Borç Görüntüleme” seçeneği vasıtasıyla; e-Bildirge şifreleri mevcut değil ise interaktif bankacılık ekranları üzerinden işyeri sicil numarasını girmek suretiyle vadesi geçmiş borçlarının olup olmadığını kontrol etmeleri yerinde olacaktır.
Yapılan kontrollerde gerçekte borcu bulunmadığı halde hatalı kayıtlar nedeniyle borçlu görünen işyerleri için ise bir an evvel işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması gerekecektir.
Diğer taraftan, işverenlerin e-Borcu yoktur uygulaması vasıtasıyla kendi adlarına tescil edilmiş işyerlerinden ve alt işveren olarak işlem gördüğü işyerlerinden kaynaklanan ödeme vadesi geçmiş borçlarını görüntülemeleri de mümkün bulunmaktadır.
e-Borcu yoktur başvuru işlemleri evvelce kağıt ortamında sosyal güvenlik merkezlerine yapılmakta iken, şimdilerde başvurular elektronik ortama taşınmıştır. Bu bağlamda işverenlerin e-Devlet uygulamalarında yer alan “İşyeri Bildirgesi (4-a lı Sigortalı Çalıştırılanlar Yönünden)” programındaki “e-Borcu Yoktur Aktivasyon İşlemleri” seçeneği vasıtasıyla başvuruda bulunmaları ve aktivasyon işlemlerinin ilgili SGM tarafından tamamlanması halinde, e-Borcu Yoktur uygulaması da işverenlerin Türkiye geneli ödeme vadesi geçmiş borçlarını kontrol etmelerine ışık tutacaktır.
İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI, YILLIK İZİN ÜCRETLERİNE DİKKAT!
İşveren yükümlülüklerinin konu edildiği İşveren Uygulama Tebliğinde yer alan açıklamaların Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine, bir kısmının da 2020/20 sayılı Genelgeye taşınmasının ardından, söz konusu Tebliğ 7/1/2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıştır.
İşveren Uygulama Tebliğine göre, İş Kanununun 59. maddesine istinaden sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretleri akdin feshedildiği ayın kazancına dahil edilmekte; akdin feshedildiği ayda iş akdinin ücretsiz izin, istirahat gibi nedenlerle askıda olduğu, başka bir ifadeyle iş akdinin feshedildiği ayda sigortalının prim gün sayısının 0 olduğu durumlarda ise yıllık izin ücretleri prime esas kazanca dahil edilmemekte idi.
İşveren Uygulama Tebliğinin yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, yıllık izin ücretlerinin prime esas kazanca dahil edilmesine ilişkin uygulama 2020/20 sayılı Genelgede yer alan açıklamalar çerçevesinde yürütülecektir.
2020/20 sayılı Genelgeye göre sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretleri önceden olduğu gibi akdin feshedildiği ayın kazancına dahil edilecektir. Ancak sigortalının iş akdinin prim gün sayısının 0 olduğu, başka bir ifade ile iş akdinin askıda olduğu ayda feshi halinde, yıllık izin ücretleri sigortalının prim günü bildirilen en son ayın kazancına dahil edilecektir.
Haliyle iş akdinin askıda olduğu ayda ödenen yıllık izin ücretleri için geriye yönelik yapılacak bildirimler neticesinde;
-İdari para cezası uygulanması,
-Primlerin gecikme zammıyla ödenmesi,
-Prim teşviklerinden yararlanılamaması,
-MUHSGK’nın üç aylık süre dışında verilmesi halinde doğruluğunun denetim ve kontrolle görevli memurlarca tespit edilmesi durumlarıyla karşılaşılacaktır.
İşçisinin kullanmadığı yıllık izin süresine ilişkin ücretini iş akdinin feshedildiği tarihte ödeyen işverenlerin herhangi bir ihmal veya kusurundan söz edilemeyeceğinden bu yaptırımlara maruz bırakılması da hakkaniyete uygun olmayacaktır. Bu anlamda geriye yönelik düzenlenecek bildirgelerin iş akdinin feshedildiği tarihi takip eden ayın 26’sına kadar verilmesi, tahakkuk eden primlerin de aynı ayın sonuna kadar ödenmesi hususunda bir mehil süresi verilmesi, yaşanan sorunları ortadan kaldıracaktır.
Eyüp Sabri Demirci
21.01.2022 – www.karar.com
