İstifa eden çalışan kıdem tazminatı alamasa da istisnası bulunuyor. Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar için böyle bir fırsat var. İşte tazminat almak için yapılması gerekenler…
Yasalarımıza göre kıdem tazminatı almak için işten kendi istek ve kusurunuz dışında ayrılmanız gerekiyor. Bunun dışında son işyerinizde de en az 1 yıllık çalışmanızın olması isteniyor. Genel kurallarda istifa edenin tazminat alamayacağı bulunsa da bazı istisnalar da yine mevzuatımızda yer alıyor.
1475 sayılı eski İş Kanunu’nun 14. Maddesi hala yürürlükte. Bu madde aslında kıdem tazminatının tüm detaylarını içeriyor. Düzenleme de ayrıca istifa ederek tazminat alabilmenin yolları da sarılanıyor. Bunlar başlıca şöyle:
İKİ TARİH ÇOK ÖNEMLİ
Emeklilik için ayrılanlar, Askerlik için ayrılanlar, Evliliğinin üzerinden 1 yıl geçmeden ayrılan kadınlar, Haklı fesih ile istifa edenler.
Bu maddelere bir de Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanları ekleyebiliriz. Bu hüküm maddede şu ifadelerle yer alıyor: “Öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle tazminat alabilirler.” Şimdi bu konuyu biraz daha açalım.
Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlamak tazminat almayı gerektiriyor.
Bu şekilde istifa edenler kıdem tazminatı alabiliyorlar. Bu şartları ise işe giriş tarihiniz belirliyor.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş dışındaki emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün olarak belirleniyor.
Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar ise 25 yıl 4500 gün veya 7.000 günü tamamlayarak tazminatı hak ediyorlar.
Yukarıda belirttiğimiz yıl ve prim şartını tamamlayanlar eğer son işyerlerinde 1 yıl ve daha fazla çalışıyorlarsa isterlerse istifa ederek tazminatlarını alabiliyor.
NE YAPMAK GEREKİYOR?
Bunun için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamladıklarına dair bir yazı almalılar. Bu yazıyla birlikte işyerlerine müracaat etmeleri gerekiyor. Yani ilgili hüküm gereğince ve ekteki yazı ile istifa dilekçenizi yazmanız gerekiyor. İstifa yazınıza 15 yıl 3600 günü doldurduğunuz gerekçesiyle ya da 7 bin günü doldurduğunuz gerekçesiyle ayrılmak istediğinizi ve aldığınız yazıyı eklemeyi de unutmayın.
ÇALIŞMAK MÜMKÜN MÜ?
Hatta tavsiyemiz bu tür dilekçeleri noter aracılığı ile göndermeniz. Böylece ileride oluşabilecek bir hukuki durumda elinizde belge olacaktır.
Bu konuyla ilgili tartışmalara Yargıtay son noktayı koydu. Emeklilik için yaşı beklemek üzere tazminat talep edenlerin çalışabileceğine hükmetti. Yargıtay, işçinin işten ayrılmadan başka bir işyeri ile görüşme yapmasının, başka bir işte çalışmaya başlamasının kanuna karşı hile olarak nitelendirilemeyeceğini belirtti.
Böylece Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 5 Kasım 2020 tarihli (Esas No: 2016/29768, Karar No: 2020/14937) kararı tüm çalışanlar açısından bir emsal oluşturdu.
KİMLER İSTİFA EDİP TAZMİNAT ALABİLİR?
● Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar
● Emeklilik için ayrılanlar
● Askerlik için ayrılanlar
● Evliliğinin üzerinden 1yıl geçmeden ayrılan kadınlar
● Haklı fesih ile istifa edenler
KİMLER DAHA SONRA ÇALIŞABİLİR?
● Emeklilik için yaşı bekleyenler
● Emekli olanlar
● Evlilik için ayrılanlar
●Haklı fesih ile ayrılanlar
Faruk Erdem
Yeni Asır – 11.04.2021
