– Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancını fona almayı unutmayın
Taşınmaz satışından elde edilen kazançların %50’si ile iştirak hissesi satışından elde edilen kazançların % 75’i belli koşullar çerçevesinde kurumlar vergisinden istisna. Yasa gereği, satıştan elde edilen kazancın istisnadan yararlanan kısmının, pasifte özel bir fon hesabına alınması, bu işlemin de beyannamenin verildiği tarihe kadar yapılması gerekiyor. Sürenin uzun olması bazen ihmali de beraberinde getiriyor ve basit bir muhasebe işlemi ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Önerim, 2020 yılı defterlerinde ilk yapılacak kayıtlardan birisi bu olmalı, istisna kazanç tutarı özel bir fon hesabına alınmalı.
– Sermaye artırım işlemlerini tamamlayın
Nakit sermaye artışında faiz indirimi önemli bir teşvik.
Sermaye artırımı öncesinde sermaye avansı alınması durumunda, bu tutarın faiz indiriminde dikkate alınabilmesi için, banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi gerekiyor.
Sermaye artırımında faiz indirimi bir kerelik bir işlem değil. İleriki yıllarda da indirime devam ediliyor. Dolayısıyla, varsa bu olanağın kaybedilmemesi için, 2020 yılında ödenen sermaye avanslarının sermayeye eklenmesi işlemlerinin yılsonuna kadar tamamlanmasına çalışılmalı.
– Yurtdışı inşaat işlerinden sağlanan kazançlar için kayıtları unutmayın
Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye’de genel sonuç hesaplarına aktarılan kazançlar kurumlar vergisinden istisna. İstisnadan yararlanmak için, yurt dışında yapılan bu işlerden sağlanan kazançların Türkiye’ye getirilmesi zorunluluğu yok. Ancak kazancın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi gerekiyor. Yılsonu itibariyle işlemin yapılması unutulmamalı.
– Yurt dışı iştirak ve şube kazançları istisnası için transferi unutmayın
Yurt dışı iştirak ve şube kazançları, belli koşullarla kurumlar vergisinden istisna. İstisnadan yararlanmanın koşullarından birisi de kazancın kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi. Transfer edilen paranın tasarrufuyla ilgili bir sınırlama yok. Önerim, işlemi ertelemeyin, mümkünse yılın başında koşulu sağlayın.
– Şüpheli alacaklar için ilgili yılda karşılık ayırın, işi mahkemeye bırakmayın
Şüpheli alacak karşılığının ne zaman ayrılabileceği konusu açık değil. Gelir İdaresi alacak şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayırabilirsiniz, sonraki yıllarda mümkün değil diyor. Son yıllarda verilen bazı yargı kararlarında, alacağın şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayrılmadıysa, şüpheli olma durumu devam ediyorsa, sonraki yıllarda da ayrılabilir diyor. Ancak İdarenin görüşü paralelinde de eski tarihli çok sayıda karar var.
Önerim, siz bu tartışmaya mümkünse girmeyin, 2020 yılında şüpheli hale gelen alacaklarınız için bu yıl karşılık ayırın. İşi mahkemeye bırakmayın.
– Amortisman ayırmaya zamanında başlayın
Amortisman süresi, varlığın aktife girdiği yıldan başlıyor. Amortisman ayırmaya başlamak için varlığın fiilen kullanılmaya başlaması gerekmiyor.
Yıl sonu itibariyle, özellikle işletmede inşa edilen veya üretilen amortismana tabi varlıkların üretim veya inşa süreci bitmişse, ilgili hesaba alınması ve amortisman uygulamasına başlanması unutulmamalı. Aksi halde bir yıllık amortisman ayırma olanağının kaybedilmesi riski doğabilir.
– Amortisman ayırma hakkını kaybetmeyin
Vergi Usul Kanunu, her yılın amortismanının ancak o yıla ait değerlemede dikkate alınacağını, herhangi bir yıl amortisman ayrılmamasının veya düşük oranda ayrılmasının amortisman süresini uzatmayacağını öngörüyor. Bu düzenleme, amortisman ayrılmamışsa veya eksik ayrılmışsa, ilgili yıl beyannamesinin düzeltilemeyeceğini söylemese de bu durum genel olarak vergi hatası olarak görülmüyor ve düzeltme yapılmıyor. Dolayısıyla ayrılmayan amortisman ancak varlık elden çıkartıldığında giderleştirilebiliyor.
Hak kaybına uğramamak için, amortismana tabi varlıkların amortismanlarının tam ve doğru olarak ayrıldığından ve giderleştirildiğinden emin olun.
– Amortisman ayırma yöntemini doğru seçin
Amortisman ayırma yöntemi, bazı varlıkların amortismanı hariç, serbestçe belirlenebiliyor. Azalan bakiyeler usulünü seçenlerin, normal amortisman yöntemine geçmesi mümkün. Tersi ise mümkün değil. Dolayısıyla, yeni aktife giren varlıklar için amortisman usulünün doğru seçilmesi önemli.
– Değersiz alacaklara ilişkin hesaplanan KDV’nin gelir yazılması
Değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı dönemde indirim konusu yapılabiliyor. Ancak şüpheli alacaklarla ilgili düzenleme çerçevesinde karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan KDV’nin indirim konusu yapılabilmesi için, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekiyor.
Daha önce karşılık ayırdığınız bir alacağın içinde bu alacağa ilişkin KDV tutarı da var ve bu alacak 2020 yılında değersiz alacak haline gelmişse, indirim konusu yapılacak KDV tutarını gelir kaydetmeyi unutmayın.
– Defter tasdiklerini unutmayın
Yasal defterlerin tasdiklerinin zamanında yapılması hem vergi hukuku hem de ticaret hukuku açısından önemli. Tasdik işlemlerinin yapılmaması, vergi uygulamaları açısından usulsüzlük cezaları yanında, gider ve katma değer vergisi indirimiyle ilgili riskler doğurabilir. Tasdik işlemlerinin yaptırılmaması, ticaret hukuku açısından ise idari para cezası kesilmesini gerektiren bir fiil.
Dolayısıyla, önümüzdeki yıl için kullanılacak defterlerin Aralık ayı sonuna kadar tasdik işlemlerinin yapılması unutulmamalı. Elektronik defter tutanlar için hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçiyor. Ancak bu durum sadece yevmiye defteri ve defteri kebir için söz konusu. Elektronik defter tutuyorsanız, bu iki defter dışındaki defterlerinizi, örneğin envanter defterinizi bu ayın sonuna kadar tasdik ettirmeyi unutmayın.
(Kaynak: Recep Bıyık / Dünya Gazetesi | 25.12.2020)
