Salgının çalışma hayatına etkisini azaltma amacıyla hazırlanan istihdam kalkanında iki önemli düzenleme yer alacak: Kısa çalışma devam edecek, 25 yaş altı ile 50 yaş üzerine esnek çalışma imkânı sağlanacak.
Çalışma hayatı için çok önemli değişiklikler öngören istihdam kalkanı paketinin detayları ortaya çıkmaya başladı. Koronavirüsün çalışma hayatına etkilerinin azaltılması ile birlikte işgücü piyasasının esnekleştirilmesine yönelik iki önemli düzenleme de pakette yer alacak. Bu düzenlemeler bu zor dönemlerde işsizliğin azaltılması için etkili olabilir.
Bu dönemde atılan en önemli adım koronavirüsün zorlayıcı neden olarak kabul edilmesi ve işverenlerin kısa çalışma taleplerinin uygunluk tespiti beklenmeksizin değerlendirilmesiydi. Bu sayede pek çok işyeri kısa çalışmaya gitti ve iş sözleşmelerinin devamı sağlandı.
Kısa çalışmada yeni dönem
Haziran sonu itibarıyla kısa çalışmadan faydalanma süresi doluyor. İstihdam kalkanı paketindeki düzenlemeyle kısa çalışmanın mevcut şekliyle devam edeceği yönünde bilgiler ediniliyor. Mevcut düzenlemeye ilave olarak sektör bazlı değerlendirmelerin olabileceği, özellikle turizm sektörüne yönelik olarak yeni düzenlemelerin yapılabileceği konuşuluyor. Kapalı işyerlerinin kısa çalışmadan faydalanma süresinin uzatılacağı, sektör bazlı olarak da yeni düzenlemeler getirilmesi bekleniyor.
Belirli süreli sözleşme
İstihdam kalkanında işgücü piyasasını esnekleştirmeye yönelik düzenlemeler olması bekleniyor. İlk kez işgücü piyasasına girecek 25 yaş altı gençler ile emeklilik için gün sayan 50 yaş üstü kişiler için belirli süreli iş sözleşmeleri yoluyla istihdam düzenlemesi hayata geçirilecek. Bu kişilerle işverenler belirli süreli iş sözleşmesi imzalayabilecek. Bu şekilde işverenlerin daha fazla sayıda 25 yaş altı ve 50 yaş üstü kişiyi istihdam etmesi ve hali hazırdaki işçilere fazla mesai yaptırılması yerine bu gruptaki kişilere iş imkanı sağlanması hedefleniyor. Gençlerin işgücü piyasasına girişlerinin sağlanması da bu düzenlemenin en önemli amacı.
Hali hazırda bütün çalışanlar belirli süreli iş sözleşmeleri ile istihdam ediliyor. Ancak belirli süreli iş sözleşmesi imzalayabilmek için ortada objektif bir neden olması gerekir. Örneğin bir şirketin üç aylık kampanya döneminde artan işgücü ihtiyacını karşılamak için belirli süreli iş sözleşmesi yapması mümkün. Fuar, sergi döneminde bu iş sözleşmesi ile işçi çalıştırılabilir.
Düzenleme ile 25 yaş altı ve 50 yaş üstü kişiler için şart aranmaksızın belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilecek. İşverenler bu kişileri daha kolay istihdam edebilecek, işe iade davası riskini bertaraf edecek. 25 yaş altı gençler de iş fırsatına daha kolay erişmiş olacak. Diğer yandan belirli süreli iş sözleşmelerinin süresi en fazla iki yıla kadar işveren tarafından uzatılabilecek. İki yılı aşan sözleşmeler belirsiz süreli sözleşme haline gelecek. Bu düzenleme ile özellikle gençlerin işgücü piyasasına girişlerinin kolaylaşması, kendilerine uygun işi bulmalarının sağlanması, tecrübe eksikliklerinin giderilmesi hedefleniyor. 50 yaş üstü kişiler için ise önemli bir bölümü emeklilik için prim şartını tamamlamış ancak yaşı bekler durumdalar. İşverenlerin belirli süreli iş sözleşmeleri yapabilir hale gelmesiyle, bu kişilerin daha kolay iş bulabilmeleri sağlanacak.
25 yaş altı gençlere part-time çalışma imkânı
25 yaş altı gençler için bir düzenleme daha istihdam kalkanı paketinde yer alacak. Buna göre 25 yaş altı gençler ay içerisinde on günden az istihdam edildiklerinde yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenerek çalıştırılabilecek. Bu şekilde 25 yaş altı gençlerin hem yaz döneminde hem de öğrenim hayatları devam ederken işgücü piyasası ile tanışmaları hedefleniyor. 25 yaş altı gençler öğrenim hayatları devam ederken çalışsalar bile anne babaları üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edebiliyorlar. Aynı şekilde ölüm aylıkları da çalışmaları nedeniyle kesilmiyor. Bu düzenleme ile işverenlerin ay içerisinde 25 yaş altı gençleri on günün altında çalıştırmaları ile gençlerin işgücü piyasası ile tanışmaları, öğrenim hayatları devam ederken bir miktar gelir sahibi olmaları ve bu sayede kendilerine uygun mesleği seçerken bu meslekleri doğrudan işyerinde deneyimlemeleri hedefleniyor.
(Kaynak: Cem Kılıç / Milliyet Gazetesi | 24.06.2020)
