1999 yılında bir gece ansızın yürürlüğe konan yasa ile EYT/emeklilikte yaş engeline takılanlar için iktidar cenahında ilk somut adım Sayın Cumhurbaşkanı’mızın, Sosyal Politikalar Başkan Vekili ve aynı zamanda Başdanışmanı olan Sayın Prof. Dr. Vedat Bilgin’i görevlendirmesi ile başlanmış bulunmaktadır.
Sayın Bilgin’in görevlendirilmesiyle birlikte heyecanla her gün yüzlerce okuyucumuz EYT’li sayılıp sayılmadığını yasa çıkarsa EYT kapsamına girip girmeyeceğini sormaktadır. Köşemizin elverdiği kadar EYT’lilerin soru ve sorunlarına yer vermeye devam ediyoruz. Bu yazımızda emeklilikte yaş engeline takılanlar arasında en avantajlı olanları açıklayacağız.
6 GRUP EYT’Lİ VAR
EYT’liler tek bir sigortalılık grubunda yer almadığından emeklilik şartları yer aldıkları sigortalılık türüne göre farklılık arz etmektedir. Keza genel olarak;
- İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar,
- Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar Bağ-Kur’lular,
- Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar,
- Tarım SSK,
- Tarım Bağ-Kur,
- Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar
olmak üzere değişik gruplarda yer alan çok sayıda EYT’li bulunmaktadır. Dolayısıyla her grubun yer aldığı yürürlükten kaldırılan sosyal güvenlik uygulama kanunlarına göre çözüm getirilmesi gerekmektedir.
EYT’LİLERDE EN AVANTAJLI OLAN GRUP: KADINLAR
SSK’lılar, Bağ-Kur’lular, Emekli Sandığına tabi olanlar, Tarım SSK, Tarım Bağ-Kur, Banka ve TOBB sandıklarına tabi olan tüm gruplarda kadınlar, erkeklere göre daha şanslı bulunmaktadır.
Zira 1999 yılında Marmara depremi esnasında üçlü koalisyon yönetimi tarafından yürürlüğe konan 4.447 Sayılı Kanun ile sonradan getirilen “Yaş” engeline ilişkin düzenlemeden önce emeklilik şartları bakımından kadınlara emeklilik için gereken hem prim gün sayısı hem de sigortalılık süresi bakımında pozitif bir ayrımcılık tanınmış idi.
Dolayısıyla sigortalılık süresi açısından değerlendirdiğimizde genel olarak kadınlar için 20 yıl erkekler için ise 25 yıl olarak öngörülmüştür.
Bu bakımdan 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılığı bulunan bütün EYT’li kadınlar bugün bile EYT yasası çıksa gerekli olan sigortalılık süresini tamamlamış bulunmaktadır.
Erkeklerde durum böyle değil. Örneğin 01.01.1999’da sigorta girişi olan bir EYT’li bir erkek ancak 2024 tarihinde sigortalılık süresini yerine getirmiş olmaktadır.
Normal emeklilikte prim gün sayısı açısından değerlendirildiğinde yine kadınlar daha avantajlıdır. Zira hem Bağ-Kur’lu hem de Emekli Sandığına tabi EYT’li erkekler için 9.000 gün (25 yıl) prim gün sayısı şartı aranırken kadınlar için ise sadece 7.200 gün (20 yıl) prim gün şartı yeterli olmaktadır.
Kadın sigortalılar açısından değerlendirme yaptığımızda SSK kapsamında EYT’li kadınların hem Bağ-Kur’lu hem de Emekli Sandığına tabi EYT’li kadınlardan prim gün sayısı yönünden daha avantajlı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
EYT’lilerin yaş haddinden emeklilik kıyaslamasını ise başka bir yazımızda irdeleyeceğiz.
“Hayatın amacı mutlu olmak değildir. İşe yarar olmaktır. Onurlu olmaktır. Merhametli olmaktır. Yaşadığın süre boyunca bir fark oluşturmaktır.”
Ralph Waldo Emerson
Türkiye Gazetesi | 21.09.2019
