SGK’da tek bir emeklilik uygulaması yoktur. Çalışanların statüsü, tabi oldukları kanunlar, geçici ve sürekli hastalıkları, sigortalılıktan önce ve sonrasında oluşan sakatlık hâlleri, iş yerinde ve iş yeri dışında maruz kaldıkları kaza ve hastalıklar, engellilik ve malullük derece ve durumlarına göre çok değişik şartlarla gelir ve aylıklar bağlamaktadır.
Özellikle hastalığı ya da engelliliği nedeniyle emekli olmak isteyen okuyucularımız haklı olarak kavram kargaşası nedeniyle primli ve primsiz engelli emekliliği ile malulen emekliliği karıştırmaktadır. Oysaki belirtilen emekliliklerin şartları tamamen birbirinden farklı bulunmaktadır.
Bu yazımızda belirtilen emeklilik çeşitlerinden SGK (5510 sayılı) Kanundan önce SSK döneminde uygulanmış olan ve hâlen müktesep hak kapsamında sürdürülen vergi indiriminden yararlananların emekliliği konu edinilmiştir.
Kimler nasıl yararlanabilir?
2008/Ekim ayından önce ilk defa sigortalı olan ve engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını SGK Kanununun yürürlük tarihinden önce veya sonra tespit ettiren 4/1-a (SSK) sigortalılarına aşağıdaki şartlarda aylık bağlanmaktadır.
06/08/2003 tarihinden önce sigortalı olanlar
Belirtilen tarihten en az 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlar 15 yıl sigortalılık süresi 3600 prim ödeme gün sayısı,
06/08/2003 tarihinde 12 yıldan daha az sigortalılık süresi bulunanlar ise kademeli geçiş sürecindeki şartları yerine getirmeleri hâlinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmektedir.
6/8/2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar
Belirtilen tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlardan sakatlık derecesi;
- 1. derecede engelliği (% 80 – %100 arasında) olanlar en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün sayısı,
- 2. derecede engelliği (% 60 – %79 arasında) olanlar en az 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 prim ödeme gün sayısı,
- 3. derecede engelliği (% 40 – %59 arasında) olanlar en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 prim ödeme gün sayısı,
şartlarıyla emeklilik aylığı bağlanabilmektedir. Buna göre engelli okurlarımız aşağıdaki tabloya bakarak vergi indirimi nedeniyle SGK engelli aylığına hak kazanıp kazanmadıklarını rahatlıkla öğrenebilirler.
.PNG)
Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olanların Hazine ve Maliye Bakanlığının ilgili biriminden alacakları vergi indirim belgesini Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesine ekleyerek SGK’ya başvurmaları gerekmektedir.
SGK kontrol ediyor
Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olmaları nedeniyle yaşlılık aylığı bağlananlar SGK tarafından kontrol muayenesine tabi tutulmaktadır.
Bu kapsamda emeklilik aylığı bağlananlardan;
- Merkez Sağlık Kurulu tarafından engellilik derecesi tespiti yapılırken kontrol muayene tarihi konulanlar,
- Hastanelerden aldıkları sağlık kurulu raporlarında yer alan klinik muayene bulguları, engellilik bulguları ve teşhislerinin gerçeği yansıtmadığı yönünde Kurumumuza yapılan ihbar veya şikâyetler sonucunda engellilik oranlarıyla ilgili tereddüte düşülenler,
- SGK denetim elemanlarınca yapılan inceleme ve soruşturmalar sonucunda düzenlenen raporlarda kontrol muayenesine tabi tutulması istenenler,
Kontrol muayenesine gönderilmektedir.
***
“Ya siz gününüzü yönetirsiniz ya da gününüz sizi yönetir.” Jim Rohn
Türkiye Gazetesi | 11.09.2019
