Kıdem tazminatından esasen gelir vergisi kesilmeyeceği açıkça düzenlenmiştir.
İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu’na göre ödenen kıdem tazminatından gelir vergisi kesilmez. Basın İş Kanunu’na göre ödenen kıdem tazminatının ise 24 aylığı aşmayan miktarı vergi dışıdır. Aşan kısım ise ücret olarak değerlendirilip vergiye tabi tutulacaktır. Bu nedenle, 5953 sayılı Basın İş Kanunu’na göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşan kısmı vergi kesintisine tabi tutulacaktır.
İşveren, ücretliye para ve parayla ölçülebilir tüm ödemeleri hesaba katarak her bir yıllık çalışması için 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti üzerinden kıdem tazminatı ödemesi gerekir.
İkale sözleşmelerinde vergi
Ancak, son yıllarda yaygın bir şekilde çalışma hayatında yer bulan ikale sözleşmelerinin yaygınlaşmasıyla birlikte işçiye yapılacak ödemelerden vergi kesilip kesilmeyeceği konusunda tereddütler yaşanması üzerine geçtiğimiz yıl yasal düzenleme yapılmıştı.
İkale sözleşme işçi ve işverenin karşılıklı irade beyanları ile iş sözleşmesini bozmaları anlamına gelmektedir. İş Kanunu’nda bu fesih türü yer almasa da, taraflardan birinin karşı tarafa ilettiği iş sözleşmesinin karşılıklı feshine dair sözleşme yapılmasını içeren bir açıklamanın (icap) ardından diğer tarafın da bunu kabulü ile bozma sözleşmesi (ikale) kurulmuş olur.
Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra yapılan ödemeler ve yardımların vergilendirilmesine ilişkin olarak 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’la değişiklik yapılmış, 303 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde konuyla ilgili esaslar belirlenmiştir.
Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların ücret olarak kabul edildiği ve vergilendirildiği hususuna açıklık getirilmiştir. Bu tazminatlar, hizmet erbabına işten ayrılma, emekli olma, dava açmama vb. nedenlerle çalışmasından bağımsız olarak ödenmiş olup olmadığına bakılmaksızın, en yüksek devlet memuruna ödenen azami emekli ikramiyesi tutarını (kıdem tazminatı tavanı) aşmayan kısmı istisnaya tabi tutulacak, aşan kısmı ise ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.
Yapılan düzenleme ile 27 Mart 2018 tarihinden itibaren artık ikale sözleşmesinde her ne ad altında olursa olsun yer alan ödemelerin (anlaşma bedelinin) hizmet süresi x kıdem tazminatı tavanına kadar gelir vergisinden istisnaya tabi tutulacak, aşan kısmından ise ücret olarak gelir vergisi ve SGK sigorta primi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.
27/3/2018 tarihinden öncesine iade var
7162 Sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanun’a eklenen Geçici 89’uncu madde uyarınca, 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisinin hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edileceği şeklinde düzenleme yapılmıştır.
27 Mart 2018 tarihinden önce işten ayrılan hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisi iade edilmektedir.
Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi ile ödemesi yapılsa dahi bu muafiyet kapsamında olmayan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu değildir.
(Star Gazetesi | 02.05.2019)
