İşçi, işe girişinden itibaren bir yılını doldurmasının ardından bir sonraki hizmet yılında kullanılmak üzere yıllık izin hak eder.
- Yıllık İzin Nedir?
- İşçilerin, yıl içerisinde dinlenmeleri için İş Kanunu tarafından verilmiş, yönetmelikle düzenlenmiş ücretli izin hakkıdır. İşçiler yıllık izin süresinde oldukları zamanlar için çalışmasalar da çalışmış gibi ücret alırlar.
- Yıllık İzin Süreleri Nelerdir?
- Yıllık izin süreleri asgari olarak aşağıdaki gibi belirlenmiştir. Kıdem süresi,
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) olanlara en az 14 gün,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara en az 20 gün,
- 15 yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara en az 26 gün
- Yıllık ücretli izin verilir.
- Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanır.
- 18 yaşında ve 18 yaşından küçük işçilere en az 20 gün yıllık izin verilir.
- 50 yaşında ve 50 yaşından büyük en az 20 gün yıllık izin verilir
- Yıllık İzin Nasıl Bölünebilir?
- Yıllık izin, bir bölümü 10 günden az olmamak üzere bölünerek kullanılabilir. Bölünmesi ile ilgili bir sınırlama yoktur.
- İşçi Yıllık İzin Kullanmak Zorunda mı?
- İş Kanunu yıllık izin için madde 53’te şu cümleye yer vermiştir. “Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. İşçinin yıllık izin kullanmak istememesi, izin kullanmadan çalışmak istemesi diye bir durum söz konusu değildir. İşveren işçinin izinlerinin kullanılıp kullanılmadığından sorumludur.
- Yıllık İzin İşverenden Nasıl Talep Edilmeli?
- Yıllık izin kullanmak isteyen işçi en az 1 ay öncesinde işverene yazılı olarak izin tarihlerini bildirerek talepte bulunur. Yıllık izin isteminde, ad soyad, varsa sicil numarası, iznin hangi tarihler arasında kullanılmak istendiği ve ücretsiz yol izni istenip istenmediği belirtilir.
- İşverende izin tarihlerini değerlendirerek izni onaylar ya da işçiye yeni bir tarih önerir.
- İşveren İşçinin Yıllık İzin Talebini Karşılamak Zorunda mı?
- İşveren işçinin yıllık izin talebini karşılamak zorundadır. Fakat işçinin seçtiği tarihleri onaylamak zorunda değildir. İşçiye işin gerekleri ile alakalı geçerli bir neden sunarak, başka bir tarih önermek suretiyle işçinin talebini değerlendirebilir.
- İşveren veya işveren vekilleri, izin kuruluna danışmak suretiyle işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.
- Yıllık İzinde Kullanılan Yol İzni Nedir?
- İşçinin, yıllık iznini bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olması nedeniyle işverenden talep etmesi durumunda toplam 4 güne kadar ücretsiz yol izni kullanabilir. Yol izninin amacı gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamaktır.
- İşveren, işçinin talebine karşılık bu izni vermek zorundadır. Ama işçinin de bu hususu belgelemek zorundadır. Ücretsiz yol izni süreleri için işveren işçiye ücret ödemez.
- Yol izni süresini kullanmadan işe dönerlerse, işveren bunları anılan sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir.
- Yıllık İzin Süresi Ücretinin Peşin Ödenmesi Nasıl Gerçekleşir?
- İşveren veya işveren vekili, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye izin dönemine ilişkin ücreti ile ödenmesi bu döneme rastlayan diğer ücret ve ücret niteliğindeki haklarını izine başlamadan önce peşin olarak vermek veya avans olarak ödemek zorundadır.
- İhbar Süresinde Yıllık İzin Kullanılabilir mi?
- İhbar süresi ile yıllık izin birbirinden mahsup edilememektedir. İşçi yıllık izin kullanmak istiyorsa, ihbar süresi başlatılmadan önce bu izni kullanmalıdır. İşçinin ihbar süresi içine denk gelen bir yıllık izin planı olmuşsa da, ihbar süresi yıllık izin süresi kadar uzayacaktır.
- Yıllık İzinde Rapor Alan İşçinin İzin Süresi Uzar mı?
- İşçinin yıllık izin kullanırken rapor alması durumunda, yıllık izin süresi raporun çalışma günlerine denk gelen günleri kadar uzayacaktır.
- Yarım Gün Yıllık İzin Olabilir mi?
- Kanunen yıllık izin 1 gün olarak verilir, 1 gün olarak kullanılır. Mevzuatta yarım gün yıllık izin durumu söz konusu olmasa da pratikte sıkça karşılaşılmaktadır.
- Yıllık İzin Hakkı Olmayanlar Avans Yıllık İzin Kullanabilir mi?
- Avans yıllık izin, yasada yer almamaktadır. İş Kanunu’na göre yıllık izin en az 1 yılını tamamlamış kişiye, bir sonraki hizmet yılı kullanılmak üzere verilir. Yani kişi izin hak etmeden izin kullanımı işverenin inisiyatifindedir.
- Avans Olarak Kullanılmış Yıllık İzin Ücreti İşçiden Kesilebilir mi?
- Yasada yer almamasına rağmen, henüz izin hak etmemiş işçiye inisiyatif kullanarak ücretli izin veren işveren, işçinin izni hak etmeden işten ayrılması üzerine işçinin ücretinden bu süreleri kesemez. Hak edilmeyen bir iznin ücreti de olmayacağından, verilmiş izin işverenin kendi rızası ile verilmiş bir izin olarak kabul edilecektir.
- Yıllık İzin Kullandırılmadığı Gerekçesiyle İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?
- Yıllık izin işçinin önemli bir hakkıdır. İşçinin dinlenerek çalışma hakkı işveren tarafından engellenemez. İşçi yıllık izin istediği halde, ona hiçbir tarih önerisinde bulunmadan izinsiz çalıştıran işverenler İş Kanunu hükümlerine aykırı hareket etmiş sayılırlar. İşçi önce işvereni yazılı olarak uyarmalıdır. Buna rağmen izin kullanımı ile ilgili engelleme devam ediyorsa iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilmektedir.
- Bir Başka Şirketten Tüm Hakları İle Devrolan İşçinin Yıllık İzni Nasıl Hesaplanır?
- Devir yolu ile tüm hakları yeni işyerine geçen işçilerin yıllık izin hak edişleri geçmiş çalışmasındaki haklarla birlikte devam edecektir. Yıllık izin hakkedişi geçmiş çalışması başından itibaren hesaplanacaktır.
İşten Çıkıp Sonra Aynı Şirkette İşe Başlayan Kişinin Yıllık İzin Hakkı Nasıl Değerlendirilir?
- Yıllık izin hak edişlerinde, aynı işverene bağlı geçirilen süreler birlikte değerlendirilir.
- Yıllık izin süresinin ve izne hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilir. Şu kadar ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.
- Yıllık İzin Hakkı Kullanılmadığında Yanar mı?
- Yıllık izin bir sonraki hizmet yılı kullanılmak suretiyle verilse de, kullanılmayan süreler kaldığında işçinin hakkı yanmamaktadır. İzinler devamındaki senelerde de kullanılabilmektedir. İş sözleşmesi feshedilirken kullanılmayan izin sürelerinin ücreti, işçinin çıplak ücreti üzerinden hesaplanarak işçiye ödenmektedir.
- Yıllık İzin Süresinde Başka İşyerinde Çalışılabilir mi?
- Yıllık izin işçilere dinlenmek üzere verilmiş bir izindir. İş Kanunu madde 58’de işçinin yıllık izin süresinde çalışmasını yasaklamıştır.
- Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.
- YMM/BD HASAN SANCAK 07.02.2019
- Kaynak: İYMMO- palmiye mobile
