Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2018-32/48 sayılı Tebliğ gereği “Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ait bedeller; ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilecek veya getirilecek. Bu bağlamda söz konusu bedellerin yurda getirilmesi süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. Söz konusu bedellerin en az yüzde 80’nin bir bankaya satılması zorunludur.
Tebliğde öngörüldüğü üzere ihracat işlemlerine ait bedellerin aşağıdaki ödeme şekillerine göre yurda getirilmesi mümkündür.
- Akreditifli ödeme,
- Vesaik mukabili ödeme,
- Mal mukabili ödeme,
- Kabul kredili akreditifli ödeme,
- Kabul kredili vesaik mukabili ödeme,
- Kabul kredili mal mukabili ödeme,
- Peşin ödeme,
İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olup, Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında döviz olarak getirilmesi de mümkündür.
Diğer yandan ihracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur.
Peşin döviz karşılığında ihracatın 24 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. “Dahilde İşleme İzin Belgesi ve Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi” kapsamında ihracat ve ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak sağlanan peşin dövizlerin kullanım süresi, belge süresi (ek süre dahil) kadar olacak.
Tamamı tek seferde iade edilmeyen veya süresi içinde ihracat gerçekleştirilmeyen peşin dövizler prefinansman hükümlerine tabi hale gelen peşin dövizlerin ihracat taahhüt sürelerinin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde uzatılması halinde, alıcının muvafakat etmesi koşuluyla kullanım süreleri de verilen ek süre kadar uzatılmış sayılacaktır.
Ayrıca özelliği olan ihracatta;
- Yurtdışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracat bedelinin 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
- Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta ihracat bedellerinin; kesin satışı müteakip uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi ve haftanın bitimini müteakip 180 (yüz seksen) gün içerisinde yurda getirilerek herhangi bir bankaya satılması gerekmektedir.
- Konuya ilişkin mevzuat hükümlerine göre yurt dışına geçici ihracı yapılan malların verilen süre veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
- Halen yürürlükte bulunan İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (Leasing) Mevzuatı çerçevesinde kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedelinin Kredili satış veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur.
- İhraç edilen malların bedelinin süresinde yurda getirilerek bankalara satılmasından ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumludur.
- Alacak hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin bankalar veya faktoring şirketlerince üstlenilmesi durumunda ihracat bedelinin yurda getirilmesi ile ilgili sorumluluğu belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
- İhracata aracılık eden bankalar ihracat bedellerinin yurda getirilmesini ve satışının yapılmasını izlemekle yükümlü tutulmuştur.
İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları ile uluslararası para piyasalarında geçerli faiz oranlarını geçmemek üzere iskonto giderleri gibi masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon (zararlı şeyler) rafa (maniplasyon) satış ve benzeri masrafların ihracat bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır.
Ticari teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış yerinde tartı ve analiz yapılması koşulu bulunuyorsa tartı ve analiz sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masraflarının (hariçteki gözetme şirketleri, ücretleri dahil) mal bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır.
İto | 13.11.2018
