31 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yetkilendirme Tebliğ’i ile 2 Temmuz 2018 tarihinden itibaren yapılacak Yatırım Teşvik Belgesi başvuruları ve ilişkili işlemler elektronik ortama taşındı. Bu tarihten sonra yapılacak başvurular ve düzenlenecek teşvik belgelerine ilişkin işlemler elektronik ortamda gerçekleştirilecek. 2 Temmuz öncesinde düzenlenen belgelere ilişkin işlemler ise kâğıt ortamında yapılmaya devam edilecek.
İşlemlerin elektronik ortama taşınması yatırımcılara büyük kolaylık sağlayacağı gibi, bakanlığı da arşiv külfetinden kurtaracak gibi görünüyor. Ancak her yeni sisteme adaptasyon sürecinde olduğu gibi, bu süreçte de yatırımcıların kafasında soru işaretleri oluşmaktadır. Aşağıda yatırımcıların merak ettiği süreçler ile ilgili önemli ve dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınmıştır.
Elektronik başvuruyu hangi sistem üzerinden ve nasıl yapmalıyım?
Yatırım Teşvik Belgesi başvuruları bu tarihten itibaren E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi) üzerinden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na yapılacaktır. Düzenleme öncesi Karar’da yer alan yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere başvuru seçeneğinin de böylelikle kaldırıldığından söz edebiliriz.
Tebliğ’e göre E-TUYS üzerinden başvuru yapabilmek için yatırımcıların öncelikle başvuru işlemlerini sistem üzerinden takip etmesine karar verdiği kişi veya kişiler için yetkilendirme başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Şirketler sistem üzerinde işlem yapabilecek bir kişiyi yetkilendirebilecekleri gibi birden fazla kişiye de yetki verebilmektedirler. Yetki verilen kişi veya kişilerin e-İmza sahibi olmasına dikkat edilmelidir. Yetkilendirme başvurusu 31.05.2018 tarihinde yayımlanan Yetkilendirme Tebliğ’i ekinde yer alan başvuru dilekçesi ve ekli evrakların belirtilen şekilde doldurulup Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na teslim edilmesi ile yapılır.
Tebliğ, yetki verilen kişinin yetki süresinin uzatılmasına ve yetkisinin alınması imkân tanımaktadır. Bu işlemlerin yapılması için de yine aynı tebliğ ekinde bulunan ilgili evrakların belirtilen şekilde doldurularak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na teslimi gerekmektedir.
Başvuruda aranan belgelerde bir değişiklik var mı?
Yetkilendirme işlemi tamamlandıktan sonra yatırımcılar, yetkilendirdikleri kişinin e-İmzası ile sisteme erişim sağlarlar.
10 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete ile kararda yapılan değişikliğe göre elektronik sisteme geçiş öncesinde başvuruda aranan belgeler genel hatları ile elektronik başvuruda da aranmaktadır. Ancak birkaç küçük değişiklik de yapılmıştır.
Yeni sistemde yapılacak başvurularda, eskisinden farklı olarak ithal ve yerli makine teçhizat liste formatının hazırlanması aranmamaktadır. Ancak temin edilecek yerli ve ithal makine teçhizat bilgilerinin E-TUYS içerisinde ilgili sekmelere girilmesi gerekmektedir. Sisteme temin edilecek makine teçhizata ilişkin bilgiler girilirken elektronik dönem öncesinde hazırlanan makine- teçhizat listelerinde aranan bilgilere ilave olarak hem yerli hem de ithal makine – teçhizatlara ait GTIP bilgileri istenmektedir. Ayrıca temin edilecek ithal makine-teçhizatların eskiden olduğu gibi Tek Pencere Sistemi üzerinden de girişleri yapılacaktır.
Bir diğer değişikliğe baktığımızda elektronik başvuruda istenen belgeler arasından yatırım bilgi formu çıkarılmıştır. Ancak yatırım bilgi formunda beyan edilen yatırım bilgilerinin form hazırlanmaksızın E-TUYS üzerinde belirlenen sekmelere girilmesi istenmektedir. İlave olarak yatırım konusu sistemde tanımlanırken yatırıma ilişkin US-97 kodunun da girilmesi gerekmektedir.
14 Eylül 2018 tarih ve 30535 sayılı Resmi Gazete ‘de Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar’da yapılan değişiklik ile belge başvurularında aranan 400 TL tutarındaki müracaat harcı kaldırılmıştır (Madde 6 fıkra 2). Düzenlemenin Elektronik başvuru sistemine geçiş sonrası yapılmasından yola çıkarak, elektronik ortamda yatırımcıya iletilecek belgeler için bu bedelin tahsil edilmeyeceğini söyleyebiliriz.
Karardaki bir diğer değişiklik ile belgenin zayi olması durumunda yeniden temini için yatırılması gereken 300 TL tutarındaki zayii bedeli de kaldırılmıştır(Madde 25). Yine belgenin elektronik olması referans alınarak bu düzenlemenin yapıldığını söylemek yerinde olacaktır.
Tamamlama vizesi için izlenecek yolda bir değişiklik var mı?
Tamamlama vizesi başvuruları 2 Temmuz sonrasında yapılan başvuru ile alınan belgelerde elektronik ortama taşınmıştır. Tamamlama vizesinin yapılması için yine, E-TUYS uygulamasında yer alan tanımlı sekmelerin doldurulması ve istenen bilgi ve belgelerin E-TUYS üzerinden elektronik ortamda Bakanlığa iletilmesi gerekecektir.
Yapılan düzenlemeleri topluca yorumladığımızda başvuru ve kapama işlemleri için istenen bilgi ve belgelerde önemli bir değişiklik olmadığını, elektronik başvuruya geçişteki asıl amacın işlemleri hızlandırmak ve belgeleri kâğıt ortamında saklama yükümlülüğünün önüne geçmek olduğunu söyleyebiliriz. Elektronik sisteme geçiş, yatırım ortamının iyileştirilmesi için işlemleri kolaylaştırıcı önemli bir adımdır.
Dünya Gazetesi | 05.10.2018
