Kayıt dışı varlıkların ekonomiye kazandırılması amacıyla; Türk vatandaşlarının yurtdışında bulunan varlıklarının tekrar Türk ekonomisine dönmesi için, son 10 yılda dördüncü kez “Varlık Barışı” düzenlemesi getirildi.
Bu yılın ilk 3 ayında 2.2 milyar doların yurtdışına gittiği bir ortamda; kanun tasarısının ilk halinde olmamasına rağmen, komisyon safhasında varlık barışına ilişkin düzenlemeler Kanun metnine eklendi ve 7143 sayılı Kanun’un içinde yer bularak 18.05.2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yasalaştı.
İtiraf etmeliyim ki; böyle bir ortamda varlık barışı düzenlemesinin tekrar getirilmesi, oldukça cesur bir hamle oldu. Ancak, beklenen sonuçların alınabileceğini düşünmüyorum.
KAPSAM VE VERGİ ORANI
Gerçek ve tüzel kişilere ait;
– Yurtdışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile,
– Yurtiçinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar,
Varlık Barışı düzenlemesi ile kayıtlara alınacak; Türkiye’ye getirilen veya kayda alınan varlıklar nedeniyle, vergi incelemesi veya vergi tarhiyatı yapılamayacaktır.
Yurtdışında bulunan varlıkların 30.11.2018 tarihine kadar Türkiye’ye bankalar ya da aracı kuruma bildirilmesi, yurtiçindekilerin ise yine 30.11.2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi ve kanuni defterlere kaydedilmesi gerekmektedir.
Yurtdışındaki varlıkların 31.07.2018 tarihine kadar yurda getirilmesi ve yurtiçindeki varlıkların da bu tarihe kadar yasal defterlere kayıt edilmesi durumunda; vergi ödenmeyecek, 31.07.2018 tarihinden sonra yapılacak olan bu kapsamdaki işlemler üzerinden ise 31.12.2018 tarihine kadar %2 vergi ödenecektir.
VARLIKLAR YURDA GETİRİLMEK ZORUNDA MI?
Varlık barışı kapsamında bulunan varlıkların, geçmişte herhangi bir tarihte var olduğunu ispat etme şartı yoktur. Belirlenen süre içinde varlığın Türkiye’ye getirilmesi ve kayda alınması yeterli sayılmaktadır.
Yurtdışında bulunan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki bankalarda veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.
Yurtdışındaki varlıklar, yurtdışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve Kanun’un yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.11.2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu durumda, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için yurda getirilme şartı aranmayacaktır.
Ayrıca, kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu hükmün yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu düzenlemeden yararlanılacaktır.
Yine, Vergi Usul Kanunu uyarınca; defter tutan mükellefler, bu düzenleme kapsamında Türkiye’ye getirdikleri varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri gibi, aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebileceklerdir.
VARLIKLAR ELDEN ÇIKARILINCA NE OLACAK?
Düzenleme kapsamında ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Kayda alınan varlıkların elden çıkartılmasından bir kazanç doğması halinde ise, vergi hesaplanacağı muhakkaktır.
BARIŞ YOLUNA DÖŞENMİŞ MAYINLAR TEMİZLENMELİDİR
Türklerin yurtdışında 135 milyar dolar parası olduğuna ilişkin şehir efsaneleri ortada dolaşa dursun, son 10 yılda dördüncü kez çıkartılan varlık barışı düzenlemeleri hiç başarılı olamadı. Öyle ki; vergi oranının sıfır olarak belirlendiği ve 2016 yılında 6736 sayılı yasayla çıkartılan varlık barışına ilişkin, Maliye Bakanlığı istatistik bile açıklayamadı.
Son 3 yılda yaşanan darbe girişimi, ekonomik kriz, olağanüstü hal uygulamaları ve Türk parasının pula dönmesi karşısında; en zengininden en fakirine vatandaşlarımız arasında yeni ülke arayışları başladı ve bu kapsamda geçen yıl Türk vatandaşları dünyada kendi ülkeleri dışında gayrimenkul satan alan ülke olarak ülkemizi 4. sıraya taşıdılar.
Sermayenin yönü, tamamen yurtdışına para çıkartmak şeklinde iken; temmuz sonuna kadar vergisiz, sonraki tarihlerde %2 vergi ile ülkeye varlık girebileceğini düşünmek için, aşırı iyimser olmak gerektiğini düşünüyorum. Gerçi iyimserliğin kimseye zararı yok ama gerçeklerden de çok fazla kopmamakta fayda var.
Sözcü Gazetesi | 21.05.2018
