Şirketlerin 70 milyar liraya ulaşan KDV iadesi alacağına çözüm getiren düzenlemenin torba yasadan çıkarılması hayal kırıklığı yarattı. İş dünyası temsilcileri yanlışlıktan dönülmesini istiyor.
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nda değişiklikler içeren ‘Torba Yasa Tasarısı’ geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ancak bu tasarı içinde yer alan ve düzenlemeye “KDV Reformu” niteliğini kazandıran “devreden KDV”nin iadesiyle ilgili hüküm, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmesine rağmen Meclis Genel Kurulu’nda tasarıdan çıkarıldı. Böylece 2018 sonu tahminlerine göre 70 milyar lirası özel sektörün olmak üzere 167 milyar liralık devreden KDV alacağının iadesinin çıkmaza girmesi iş dünyasını endişelendirdi.
Bu düzenlemeyle ilgili sürece büyük destek verdiklerini hatırlatan Vergi Konseyi Başkanı Fatih Dural, iade ve “konsolide/ grup KDV beyannamesi”yle ilgili hükümlerin tasarıdan çıkarılmasıyla 12 maddelik yasanın reform özelliğini kaybettiğini söyledi. DÜNYA’ya özel açıklamalar yapan ve TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, YASED, TİSK, TİM gibi iş dünyası örgütlerinin bu iade ve düzenlemeden büyük beklentisi olduğunu hatırlatan Dural, “33 yıldır yanlış uyguladığımız iade düzenlemesini bir 33 yıl daha uygulayamayız. Çünkü artık cin lambadan çıktı. Artık insanlar bu haklarını talep edebileceklerini öğrendi” dedi.
Dünyada sorun olmuyor
Düzenlemenin hazırlıklarıyla ilgili bilgi veren ve 1 yıl önce Vergi Konseyi içinde genç bir araştırma grubu kurarak işe başladıklarını belirten Vergi Konseyi Başkanı Dural şöyle devam etti: “Çünkü Maliye Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde de gördük ki, Türkiye’de en çok şikayet edilen vergi KDV idi. Oysa KDV tüm dünyada büyük başarıyla uygulanan ve en az sorun yaratan vergi. Özellikle devreden KDV ile ilgili uygulamaları incelediğimizde Avrupa Birliği ve OECD ülkelerinin hepsinde iadenin 1-6 ay arası sürede, en sorunlu yerlerde bile izleyen yılın ocak ayında yapıldığını gördük. Hatta, Maliye Bakanlığı’nın İngiltere’de yaptığı incelemelere göre bu ülkede tahsil edilemeyen KDV de, eğer ilgili firma indirime konu yapmamışsa devlet tarafından iade ediliyor. Bizde ise iade edilmediği gibi alacağı olan şirket tasfiye edildiğinde bile bu ödeme yapılmıyor.” KDV ile ilgili sorunların kayıtdışının da en önemli nedenlerinden biri olduğunu ifade eden Dural, şu noktalara dikkat çekti:
-Yasalaşmayan düzenlemeye göre 12 ay içinde indirilmeye KDV iade edilecekti. 2017 sonu itibariyle 140 milyar lira olan devreden KDV stoku, projeksiyonlara göre 2018 sonu için 167 milyar lira olarak hesaplanıyor. Bunun 70 milyar lirası özel sektöre ait. Bu rakamın 5 yıllık bir birikim olduğu düşünülürse reel alacağın çok daha büyük olduğu görülür.
-Düzenleme, 2018’i milat kabul ederek 2019’un KDV için yeni dönem olmasını öngörüyordu. 2019 yılıyla ilgili iadeler de, düzenlemeye uygun şekilde 2020’de yapılacaktı.
KDV tahsilatı azaldı
-Biriken iadeler bir defada ödenemeyeceği için de Vergi Konseyi orta vade önerdi. Ancak ödeme ya da mahsuplaşmanın başlayacağı yıl, ödeme süresi, sektörel öncelikler gibi konuları Maliye Bakanlığı belirleyecekti. Önerimiz 2020’den itibaren 5 yıl içinde ödemeydi.
-Maalesef kaynak sıkıntısı gerekçesiyle, bu madde Genel Kurul’da tasarıdan çıkarıldı. Ama unutulmamalı ki, özel sektör devreden KDV’lerini yüzde 20- 22 faizle fonluyor. Bu kabul edilebilir bir durum değil. Zaten son yıllardaki KDV tahakkuk ve tahsilat arasındaki farkın yüzde 50’lere ulaşmasının bir nedeni budur. Sistem tıkandı.
-Mevcut düzenlemelerle KDV sistemi belki birkaç yıl daha gider. Daha sonra KDV sistemini tamamen kaldırmak zorunda kalabiliriz. Hiç kimse bu yanlış ve haksız uygulamanın bir 33 yıl daha uygulanabileceğini beklemesin.
-İş dünyasının çatı örgütlerinin bu konudaki taleplerinin net olduğunu hepimiz görüyoruz. Düzenlemenin kabul edilmemesi özellikle imalat sanayini vuracak.
-Ayrıca devreden KDV’lerin iadesi, Kredi Garanti Fonu destekli kredilerin ekonomide yarattığı etki gibi bir güç sağlayabilirdi. Çünkü iade süreci öngörülebilirliği artıracaktı.
-Bir de şu konuya vurgu yapmak isterim: Devreden KDV’nin iade yerine gider yazılarak sıfırlanması öneriliyor. Bunun anlamı, bu tutarın gider yazılmasıyla mükellefe yüzde 22 Kurumlar Vergisi avantajı sağlanması, buna karşılık alacağın yüzde 78’nin Kamu İdaresi tarafından gasp edilmesidir. Yani her 100 liranın 78 lirasının… Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanan birkaç KOBİ dışında hiçbir mükellef bunu kabul etmez.
Vergi Konseyi Başkanı Dural, ayrıca tasarıda yer alan ve “konsolide/ grup beyannamesi” verilmesinin önünü açan maddenin çıkarılmasının da hata olduğunu belirtti.
Ödenen vergi miktarı artacak
Vergi Konseyi Başkanı Fatih Dural, iadelerle ilgili kaynak tartışmasına bir hesaplamayla yanıt verdi. İlgili düzenleme yasalaşsaydı yeni dönemin 1 Ocak 2019’da başlayacağını ve ilk iadelerin 2020 yılı başında yapılacağını hatırlatan Dural şöyle devam etti: “Bu şekilde sonraki döneme devreden KDV’nin iadesi nedeniyle 2020’den itibaren hesaplamalara göre 9 milyar lira iade edilecek. Ancak bu durumda 2020’deki satışlardan oluşan ‘hasılat KDV’den indirilecek geçmiş dönemden ‘devreden KDV’ olmayacağı için hasılat KDV’sinin çok büyük bir kısmı ‘ödenecek KDV’ olacak. Böylece özellikle ilk aylarda çok yüksek ödenecek KDV tahsilatı söz konusu olacaktır. Bu durumda kamu nakit akımına etkisi 9 milyar lira değil, belki bunun yarısı kadar olacaktır. Elbette bu konuda detaylı bir etki analizi yapılabilir.”
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik: Yeniden gündeme gelmeli
Bilecik: Yıllar içerisinde birçok işletmenin bilançosunda devreden KDV stokunun oluşması, vergi sistemi içerisinde kronik bir sorun haline geldi. Reel sektöre ciddi anlamda finansal maliyet yaratan bu durumun kalıcı bir şekilde giderilmesi amacıyla hem geçmiş dönemlere ait birikmiş devreden KDV’lerin hem indirim yoluyla giderilemeyen sonraki döneme devreden KDV’nin mükellefe iade edilmesinin önü açılacaktı. Son zamanlarda yapılan en radikal ve cesur reform girişimi olarak değerlendirdiğimiz düzenlemenin iadeyi mümkün kılan ve konsolidasyon imkanı sağlayan maddelerinin geri çekilmesiyle maalesef düzenleme reform niteliğini yitirdi ve iş dünyasında hayal kırıklığı yarattı. Türkiye için büyük önem taşıyan bu reform hamlesinin kısa süre içerisinde tekrar gündeme gelmesini ümit ediyoruz.
Sanko Holding Onursal Başkanı Abdülkadir Konukoğlu: Sanayicinin parası eriyip gidiyor
Konukoğlu: KDV iadeleriyle ilgili düzenlemeden vazgeçilmesi iki açıdan hiç doğru değil. Bir, bütün ülkelerde bir süre sonra KDV iade ediliyor. Bizde edilmiyor. Avrupa Avrupa diyoruz, sonra unutuyoruz. İkincisi, bu uygulama ile piyasa rahatlayacaktı. Daha düzenleme konuşulmaya başladığında bu etkiyi esnafta, sanayicide görmüştük. Beklenti oluşmuştu. Esnaf, sanayici bir yandan kredi alıyor ama devletten alacağını tahsil edemiyor. Bir anlamda devlet bedava para kullanmış oluyor. Bu sürede de, esnafın, sanayicinin içeride biriken parası eriyip, gidiyor. Faizler belli. Yüzde 16-17’lerde… Diyelim ki, 100 lira KDV alacağınız var. Alamadığınızda ilk sene 16 lirası gitti en basit hesapla. Kaldı 84 lira. Öbür sene de ödenmedi, kaldı 72 lira. Böyle böyle üç-beş senede paranız zaten yarıya düşüyor. Esnaf, sanayici borç alacağına, kendi parasını kullansın. Verilmiyorsa da, enflasyon kadar alacağına faiz ödenmesi gerekir. Türkiye’de yeni bir çağ açacaktı. Büyük bir reform olacak denildi. Hepimiz bekledik. Neden iptal edildi o da belli değil. Kademe kademe ödenecekti. Devleti rahatsız edecek, sıkıntıya sokacak bir şey yoktu. Zaten Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştı. Bütçeye göre ayarlama yapılarak ödenecekti. Kademe kademe ödenecekti. Bu kadar uğraşıldı, açıklamalar yapıldı, enerji harcandı ama sonuç alınamadı. Ekonomide her kesim dünya kadar faiz ödüyor. İadesini aldığında ya borcu varsa borcunu ödeyecekti, ya yatırım yapacaktı, işini büyütecekti. O hareket piyasaya dalga dalga yayılacaktı. Doğru olan bu alacağın verilmesidir.
İhracatçılar, sanayiciler tepki verdi: Konunun takipçisi olacağız
-KDV iadelerinin bir an önce ödenmesini beklediklerini kaydeden İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Ali Eren, bunun devletin borcu olduğunu yineledi. Eren, İSO’da belirlenecek yeni yönetimin bu konuyu gündemine alacağına inandığını belirtti.
-TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Konunun hızlı bir şekilde yeniden Meclis’in gündemine gelmesini bekliyoruz” çağrısı yaptı.
-Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Sabri Ünlütürk, her ay rekora koşan ihracatçıların şevkinin kırılmaması için bu hatadan bir an önce dönülmesini istedi. Ünlütürk, “Türkiye 10 büyük ekonomi arasına girmek istiyorsa ihracatçının, sanayicinin yeni yatırımlara, ve bunlar için kaynağa ihtiyacı var. Kaynağı dışarıda aramak istemiyoruz. Öz sermayemiz KDV alacağını yatırımlarda kullanmak istiyoruz” dedi.
-Sistemde bu düzenlemeye hazır olmayan noktaların olabileceğine işaret eden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz şunları söyledi: “Bunlar düzeltilince tekrar gündeme gelir. İş dünyasının talebi haklı. Bu madde torba yasada yer alınca çok sevinmiştik.”
-İadelerin bütçeye yük olacağını düşünen İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Şenocak, “Bu nedenle ertelenmiş olabilir. İş dünyası olarak takipçisi olacağız. Yine de bir sonraki torba yasada bunun olacağı konusunda ümitli değiliz ama bir konu bir kere gündeme gelince arkası bırakılmaz. Şimdilik birlik seçimleri boşluğundan dolayı çok fazla ses çıkmıyor” diye konuştu.
Dünya I 06.04.2018
