Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 48/A maddesi uyarınca “Devlete ait olup Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince talep edilen ve Vergi Usul Kanunu” kapsamına giren vergi, resim, harç ve cezalar ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammının vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki (uygulanması) veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse; borçlu tarafından yazı ile istenmiş olmak ve aşağıdaki koşulları taşımak koşuluyla vadesi bir yılı geçmemiş alacaklar Maliye Bakanlığı’nca 36 ayı aşmamak üzere faiz ve teminat alınarak tecil olunabilmektedir. Söz konusu madde hükmünden yararlanılabilinmesi için;
- Tecil başvuru tarihi itibarıyla aralıksız en az üç yıl süreyle; ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
- Tecil; başvuru tarihinden geriye doğru üç yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni sürelerinde verilmiş olması, (ancak kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu koşulun ihlali sayılmaktadır.)
- Kapsama giren ve başvuru tarihi itibarıyla vadesi bir yılı geçmemiş borcun, borç ödemede hüsnüniyet sahibi olunmasına rağmen ödenememiş olması, koşullarının bulunması gerekmektedir.
Bu düzenleme gereği olarak madde hükmünden ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olan borçlular yararlanabilecektir.
Ayrıca yukarıdaki koşullara ek olarak Maliye Bakanlığı’na verilen yetkiye dayalı olarak;
- Mükellefin, tüzel kişilerde kanuni temsilcisi hakkında talep tarihinden önceki 5 (beş) yıl içinde Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesi kapsamında kesinleşmiş mahkûmiyet kararının olmaması,
- Yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi yönünden faal mükellefiyetinin bulunması,
- Asıl amme borçlusu konumunda olunması,
- Tür olarak tecili uygun bulunan borçlarının tamamı için tecil talebinde (isteminde) bulunulması gerekmektedir.
Bu haktan Vergi Usul ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun ve diğer mevzuatta yer alan sorumluluk düzenlemeleri nedeniyle vergi borçlusu dışında kalan kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler gibi amme borçlusu sayılan kişiler, sorumlu oldukları tutarlar için madde hükmünden yararlanamayacaklardır.
Konuya ilişkin Kanun’un 48/A maddesi kapsamında tecil yapılabilmesi için mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine yazılı başvurusu şarttır. Bu madde kapsamında tecil edilen alacaklara 48’inci maddeye göre belirlenen oranda faiz uygulanır. Ancak bu bağlamda Bakanlar Kurulu’na çok zor durum halinin tespitinde kullanılacak kriterleri belirleme ve belirlenen kriterlere bağlı olarak tecil süresini ve faiz oranını farklılaştırma yetkisi verilmiştir.
Konuya ilişkin olarak 24 Şubat 2018 gün ve 30342 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 22 Ocak 2018 gün ve 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na ekli karar ile çok zor durum tespiti ile ilgili olarak;
- Bilanço esasına göre defter tutan yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin çok zor durum halinin tespitinde kullanılacak formül ve mali göstergeler,
- İşletme/zirai işletme hesabı esasına göre defter tutan, ticari kazancı basit usulde tespit edilen ve serbest meslek kazanç defteri tutan mükelleflerin çok zor durum halinin tespitinde kullanılacak mali göstergeler ile ilgili formüllere yer verilmiştir.
Yapılan bu düzenleme ile Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun’un 48/A maddesi kapsamında tecil isteminde bulunan mükelleflerin vermiş oldukları bilgi ve belgeler değerlendirilerek, nakit, likidite ve kaldıraç oranları tespit edilecektir. Tecile yetkili makamlar, mükelleflerin vermiş oldukları mali durumlarını gösteren bilgi ve belgelerin doğruluğunu araştırma yetkisine sahip olup, bu kapsamda mükelleften ve üçüncü kişilerden idarece ek bilgi istenebilecektir. İdarece bu konuda yapılacak ek değerlendirmeler sonucunda mükelleflerin bu haktan yararlanabilmeleri için gerekli koşulların varlığı anlaşıldığı takdirde, çok zor durum derecesine göre tecil ve taksitlendirmeden yararlanabilecektir.
Konuya ilişkin taksitlendirme süresi 6 ay ile 60 ay arasında değişmekte olup daha ayrıntılı bilgiyi 3 Mart 2018 gün ve 30369 sayılı Resmi Gazete’de yer alan Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de (Seri: A Sıra No:10) bulabilirsiniz.
iTO Haber I 02.04.2018
