Bazı işverenler işçilerden işe girerken boş senet alırlar. Genellikle alınan bu senedin gerekçesi iş ekipmanlarına zarar verilmesi halinde icra takibi başlatmaktır. Teminat senedi olarak kabul edilen bu tarz senetler, ancak işçi işverene zarar vermişse icraya konulabilir. İşveren herhangi bir zarar doğduğunu ispatlayamazsa bu senedi işçiyi tehdit etmek için icraya veremez. İşçinin işverene veya işyerine zarar vermesi halinde işveren bu durumu ispatlayarak işçiden zararın karşılanmasını talep edebilir. Ancak işverenler davaya gerek kalmadan ortaya çıkan zararı tazmin edebilmek adına hukuken geçerliliği olmayan bir yönteme başvurarak işçiden işe girerken boş senet alıyorlar.
SEBEBE BAĞLI OLMALI
Senet, hukuken sebebe bağlı bir belgedir. İşe giren işçinin işverenine senet vermesi için ortada bir sebep yoktur. İşçinin ileride işverene veya işyerine zarar verebileceği gerekçesiyle işçiden senet alınamaz. Böyle bir senet alınmışsa bile bunun geçerliliği yoktur. Dolayısıyla işverenlerin bu yönteme başvurmaları son derece yanlıştır. İşverenler işçinin maaşından daha yüksek miktarda zarara sebebiyet vermeleri riskine karşılık bu yönteme başvuruyorlar. Böyle bir risk bile bu şekilde boş senet alınması haklı bir gerekçe değil.
SAHTECİLİĞE GİRER
Diğer yandan bu şekilde alınan senetlerin işçi işyerinden ayrıldıktan sonra veya ayrılmaması için tehditvari bir şekilde işleme sokulması işveren açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir. İşçi işe girerken alınan boş senede daha sonraki bir tarihte işveren tarafından tarih atılması ve senede konu miktarın belirlenmesi halinde işveren hileli işlem yapmakla suçlanabilecektir. İşçinin imzasından imzanın atıldığı tarih belirlenebileceği için, işverenin senede attığı tarihin ve miktarın bu tarihten daha sonra olduğu da tespit edilebilecektir. Dolayısıyla işveren mahkemede hileli işlem yapmakla suçlanabilecektir.
Arkasına not düşülmesi lazım
Boş senet imzalamak zorunda kalan işçilerin mağdur olmamaları adına alabilecekleri küçük bir tedbir var. İşçiler bu şekilde imzaladıkları senedin arkasına “teminat senedidir” ifadesini düşerlerse, kendilerine hukuki açıdan küçük bir koruma sağlamış olacaklardır.
İSPAT EDİLMESİ GEREKİYOR
Bunun yanında mahkeme taraflar arasındaki senet ilişkisinin nedenini de sorgulayacaktır. Senedi alan ve senedi veren kişi arasında, yani işçi ile işveren arasında senet ilişkisini doğuracak bir sebep yoksa bu senedin işveren tarafından hukuka aykırı bir şekilde alındığına karar verilecektir. Bu nedenle senet de geçersiz sayılacaktır. Yargıtay’a göre teminat senedi olarak alınan senedin icraya konulması durumunda işverenin işçiden kaynaklanan zararı ispat etmesi gerekmektedir. İşveren zarara ilişkin ortaya bir delil koyamazsa bu senedin hiçbir geçerliliği bulunmayacaktır.
ALO 170 hattına şikayet edin
İşçilerin bu konuda art niyetli işverenlere karşı boş senedi imzalamamaları esastır. Ancak işe ve paraya ihtiyacı olan işçiler çoğu zaman boş senet imzalamak zorunda kalabiliyorlar. Bu durumda senedin arkasında not düşmek hukuken koruyucu bir tedbir olacaktır. Bu tip uygulamaların ALO 170 ve diğer kanallara şikayet edilmesi de faydalı olacaktır.
Akşam Gazetesi | 06.03.2018
