Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) istihdamı artırmak, gençlere ve kadınlara iş imkânı yaratmak, vasıflı iş gücü oluşturmak adına işverenlere sunmuş olduğu bir takım teşvik uygulamaları bulunmaktadır.
Bu uygulamalar içinde en avantajlısı 6111 sayılı Kanun ile getirilen ilave istihdama yönelik sigorta primi işveren hissesi teşviki olup, esasen uygulama zorluğu nedeniyle birçok işveren tarafından yeterince kullanılamamaktadır. 6111 Teşviki’nin kazandırmış olduğu maliyet avantajının getirisi çok büyük olmakla birlikte bilgi eksikliği, tespit zorluğu ve uygulanmasındaki karmaşıklıktan ötürü yararlanılmak istenilmesine rağmen yararlanılmayan çeşitli teşvikler bulunmaktadır.
2020 yılına kadar devam edecek olan 6111 SGK prim teşviki ile işverenler; çalışanları için 5510 sayılı Kanun’un 5 puanlık indirimine ilave olarak 15,5 puan daha indirim alıp, toplamda 20,5 olan SGK işveren hissesinin tamamı için teşvik almaktadır. 6111 Teşviki’nde asgari ücret ile SGK tavan ücret arasındaki prime esas kazancın tamamı için bu avantajdan yararlanılmaktadır.
Konuya ilişkin 2018 verilerine göre 6111 Teşviki’nden yararlanılması durumunda işverenlerin sağlayacağı maliyet avantajı tablodaki gibidir;
Buna göre brüt ücreti 5.000,00 TL olan bir çalışan için işveren maliyeti 6.125,00 TL iken, 6111 teşvikinden yararlanılması durumunda 1.025,00 TL’lik indirim sağlanarak, işveren maliyeti 5.100,00 TL’ye inmektedir. Yine SGK tavan tutarı kadar ücret alan bir çalışan için işveren maliyeti 18.646,22 TL iken, 6111 teşvikinden yararlanılması durumunda 3.120,39 TL’lik indirim sağlanarak, işveren maliyeti 15.525,83 TL’ye inmektedir. Burada üzerinde durulması gereken husus; çalışanların kazançları ve teşvikten faydalanılan süre ne kadar yüksekse firmaya olan teşvik getirisi de o ölçüde yüksek olacaktır.
Teşviklerden geçmişe dönük olarak yararlanılması (01.03.2011 tarihinden bu yana) ve bu dönemler için toplu iade hakkı SGK tarafından 2015 yılında çıkarılan 2015/10 sayılı Genelge ile ortadan kaldırılmıştır. Buna istinaden şirketler mahkemeler kanalıyla hakkını arama yoluna gitmiş ve genel olarak da bu davalar şirketler lehine sonuçlanmıştır.
TBMM’de gündeme gelen Yeni Torba Yasa Tasarısı’nda, 1 (bir) ay içerisinde SGK’ya başvuru yapan ve geriye dönük düzletmelerini veren işverenlerin başvurularının kabul edilerek faydalanılan teşvik tutarlarının şirketlere iade edilmesine ilişkin hüküm vardır. Tasarının bu şekilde kanunlaşması halinde geçmişe yönelik tespit edilen toplu tutarlar firmalara iade edilebilecektir.
Böylece bundan faydalanan şirketlerin geçmiş dönem teşvik tutarlarının hesaplanmasında ciddi bir prim iadesi oluşabilecektir. Ancak, teşvikler konusunda yapılacak çalışmalarda muhakkak konusunun uzmanı olan kişilerden yararlanmak ve bu şekilde riski minimize edip getiriyi artırmak tavsiye edilmektedir. Aksi durumda yanlış kişiler için yanlış dönemlerde bu teşvikten yararlanılması durumunda SGK tarafından teşvikten yersiz olarak yararlanılması gerekçesiyle yararlanılan tutarlar kadar geriye dönük yaptırımlar uygulanabilmektedir.
Star Gazetesi | 23.02.2018
