Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği “GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2017 1. Çeyrek Raporu”nu yayımladı.
Türkiye gayrimenkul sektörünün dinamiklerinin incelendiği raporda, dünya ve Türkiye ekonomisinden, temel makroekonomik göstergelere, sektör içi üretim rakamlarından, çeşitli istatistiklere kadar önemli bilgiler aktarılarak gayrimenkul sektörüne ışık tutuluyor.
Raporda, son 15 yıllık süreçte çok hızlı bir değişim kaydeden konut sektöründe, sosyo-ekonomik bazda tartışılan önemli noktalardan birinin konut fiyatları olduğu belirtilerek, gayrimenkul fiyatlarındaki reel artış ile ekonomik büyüme arasında doğrudan bir ilişkinin olduğu vurgulandı.
Türkiye’nin küresel inşaat pazarında giderek yükselen, hatta pazar payı en hızlı artan ülkelerden biri olduğu belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye genelinde son verilere göre yapılan analizlerde fiyat artışı halen makul bir eğilimde devam ediyor. Türkiye’de ortalama konut fiyatları 2012 Ocak ile 2017 Ocak arasında, reel olarak yüzde 43,09 arttı. Yeni konut fiyat endeksinde de aynı dönemde yüzde 35,72’lik reel fiyat artışı sağlandı. Ayrıca her iki endekste kabul edilir bir artış oranı yaşandı ve endekslerin artışı, sektörün canlılığını ve talebin sürekliliğini işaret etti. Türkiye’de konut arzı ile talep yavaş yavaş oturmaya başladı. Yıllık ortalama 1 milyon adet konut el değiştirdi ve 650 bin adet yeni konut ihtiyacı sürdü. Köyden kente göçün devam ettiği Türkiye’de, kentleşme oranı yüzde 78 ve buna bağlı nüfus 60 milyon civarında. 2023 yılına kadar kente göçün devam etmesi ve kentleşme oranının yüzde 84’lerin üzerine çıkması bekleniyor.
Buna göre kentleşen nüfusun 2023 yılında 71 milyon olması öngörülüyor. Bu göç kaynaklı kentleşme nedeniyle 2025’e kadar göç alan şehirlerde konut talebinin devam etmesi bekleniyor. Demografik ve ekonomik gelişmeler göz önüne alınıp dünya ile kıyaslandığında sektörün daha çok potansiyel içerdiği görülüyor. Türk inşaat ve konut sektörü, büyüyen Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden olmaya devam edecek. Dolayısıyla gerek Türkiye, gerekse sektörle ilgili istikrar ve dinamik yapı devam ettikçe, orta vadede eğilim büyüme yolunda olacaktır.”
– Düzenleme ve teşvikler, alım satımlarda hareketliliğe yol açtı
GYODER Raporunda, konut satışlarının, yılın ilk çeyreğinde 2016’nın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7 arttığına işaret edilerek, aynı dönemde birinci el satışların yüzde 4, ikinci el satışların yüzde 10 ve ipotekli satışların ise yüzde 30 arttığı anımsatıldı.
Konut piyasasına olumlu yönde etki eden bazı düzenleme ve teşviklerin, alım satımlarda hareketliliğe yol açtığı vurgulanan raporda, 2017 yılında nihai tüketiciye; “Yabancıların konut edinmesi ve vatandaşlık hakkı verilmesine ilişkin düzenlemeler”, “150 metrekareden büyük konutların KDV oranlarının yüzde 8’e indirilmesi ile ilgili düzenlemenin 30 Eylül 2017’ye kadar uzatılması”, “Tapu harcının 30 Eylül 2017’ye kadar geçerli olmak üzere binde 20’den binde 15’e düşürülmesi” gibi teşviklerin verildiği belirtildi.
Raporda, büyük şehirlerdeki nüfus artışının konut sektörüne olan talebin artmaya devam edeceğine işaret ettiği dile getirilerek, “İnşaat sektörünün cari fiyatlarla GSYH’den yıllık bazda aldığı pay yüzde 8,8, 2016 son çeyrekte inşaat sektörü büyüme oranı yüzde 18,3, GSYH büyüme oranı yüzde 13,7 oldu. Beklenti ve Güven Endeksleri’nde 2016 yılı son çeyrekte yaşanan düşüşün ardından 2017’nin ilk çeyreğinde artış yaşandı. 2016 yılında toplam konut stokuna 750 bin 336 yeni konut eklendi. Yapı ruhsatı verilen yapıların yüz ölçümü önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,9 arttı. Yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların toplam yüz ölçümü ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,6 artış gösterdi.” değerlendirmesine yer verildi.
Daire sayılarına göre yapı ruhsatı miktarının önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,4, yapı izin belgesi miktarının ise yüzde 15,3 arttığı bilgisine yer verilen raporda, toplam konut kredisi hacminin 2016 yıl sonu itibarıyla 175 milyar TL’yi aştığı vurgulandı.
Raporda, şu bilgilere yer verildi:
“Doğrudan yabancı yatırımlar ve yabancılara gayrimenkul satış rakamlarında yaşanan düşüş 2016 yılından bu yana devam etti. Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8 azaldı. Yabancıların Türkiye’de yaptıkları yatırımlar; alan bazında 2017’nin ilk üç ayında, 2016’nın aynı dönemine göre yüzde 17,1 artış, işlem sayısında ise yüzde 13,4 azalış gösterdi. Türkiye genelinde toplam AVM sayısı 390’a, toplam kiralanabilir alan stoku ise yaklaşık yüzde 5’lik artış ile 11 milyon 600 bin metrekareye ulaştı. Bu rakam, İstanbul’un toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık yüzde 38’ini oluşturdu.”
Anadolu Ajansı – 05.06.2017
Muhabir: Handan Güneş
