■ Çalıştığım işyerinde geçen hafta nereden baksanız 30 kişiye 1.5 aylık ücretsiz izin verdiler, bu kişilerin işe alınmayacağı söyleniyor. Bana da ücretsiz izin verirlerse sözleşmeyi feshedebilir miyim?
4857 sayılı İş Kanunu’nda iki yerde ücretsiz izin düzenlemesine yer verilmiştir:
– Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. (madde 56/son)
– Doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. (madde 74/2)
– İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. (madde 74/6)
Bunun dışındaki ücretsiz izin uygulamaları işçi ve işverenin anlaşmasına bağlıdır. İş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi, işyeri yönetmeliğinde düzenlenmemişse ya da işyeri uygulaması niteliğinde değilse ücretsiz izin için işverenin işçinin onayını alması gerekir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi bir kararında, işverenin tek taraflı olarak ücretsiz izin uygulamasına gitmesinin, bunu kabul etmeyen işçi yönünden “işverenin feshi” olarak değerlendirildiği ifade edilmiştir. (Yargıtay 9. H.D. 2015/22136 E. 2018/18058 K. 11.10.2018 T.) Öte yandan işyeri koşullarında değişiklik (işçinin kabul etmediği değişiklik) işçi açısından halı fesih sebebidir.
Aydınlık | 07.01.2019
