SGK eksik gün bildiriminde son değişiklikler (2) / Celal ÖZCAN

24 Ocak 2018 tarihli yazımızda, sosyal güvenlik yönünden çalışanların ay içindeki prim gün sayılarının daha düşük gösterilmesi şeklinde ortaya çıkan kayıtdışılığın önlenmesi amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2000 yılından bu yana uygulaya geldiği eksik gün kontrolü uygulamasında 05.12.2017 tarihli, 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile ilgili konulara değinmiştik.

Bu yazımızda da, yeni düzenlemeye göre SGK’nın hangi durumları ay içindeki eksik günlerin nedeni olarak kabul ettiğini, eksik günleri kanıtlayan belgelerden hangilerinin SGK’ya verileceği, hangilerinin istenildiğinde ibraz edilmek üzere işyerinde saklanacağı ve eksik gün bildirimi yükümlülüklerine uyulmaması halinde işverenlerin hangi risklerle karşılaşacağı konularına değinilecektir.

Eksik gün nedenleri ile ilgili yeni düzenleme

Yönetmeliğin 102’nci maddesinde yapılan değişiklikle eksik günleri kanıtlayıcı belgeler aşağıda belirtildiği şekilde yeniden düzenlenmiştir.

a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor,
b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
c) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge,
ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler,
d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,
e) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,
f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği,
g) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler,
ğ) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge,
h) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
ı) 5434 sayılı Kanun’un ek 76 ve geçici 192’nci maddesine tabi olunduğunu gösterir belge,
i) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
j) İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler,
k) Sonradan düzenlenebilir niteliğinde olmayan benzer nitelikteki belgeler,
Yapılan yönetmelik değişikliği ile ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin eksik gün belgeleri, SGK’ya her ay verilme veya her ay verilmeyip istenildiğinde ibraz edilmesi şeklinde iki gruba ayırılmıştır.

SGK’ya her ay verilmeyecek, ancak istenilmesi halinde ibraz edilecek eksik gün belgeleri

Yeni düzenlemeye göre, istirahat raporları, disiplin cezasına ilişkin belgeler, gözaltı ve tutukluluk hallerine ilişkin belgeler, grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetlere ilişkin yetkili makamlardan alınmış belgeler, kısa çalışma ve yarım çalışmaya ilişkin belgeler, İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler ve sonradan düzenlenebilir nitelikte olmayan benzer belgeler SGK’ya her ay gönderilmeyecek olup, bu belgeler kurum tarafından istendiğinde ibraz edilebilir şekilde işyerinde saklanacaktır.

Eksik gün nedenlerini kanıtlayan belgeler 10 yıl saklanmalı

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, işverenler ve işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yılbaşından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince saklamak ve kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde de onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadırlardır.

Dolayısıyla, işleri kayıt ve belgelerinden sayılan çalışanların ay içindeki eksik günlerini kanıtlayan belgelerin yukarıda belirtilen saklama sürelerince saklanması gerekmektedir.

SGK’ya her ay verilecek eksik gün belgeleri

10 ve altında sigortalı çalıştıran özel sektör işverenlerinin, Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ekinde sigortalı ve işveren imzasını taşıyan ücretsiz izin belgesini, kısmi süreli çalışmaya ilişkin yazılı iş sözleşmesini, sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtlarını, devamsızlığı kanıtlayıcı belgeleri ve fesih tarihinde çalışmadığına ilişkin belgeleri SGK’ya yasal süresi içinde (ilgili olduğu ayı takip eden ayın 23’üne kadar) SGK’ya ibraz etmeleri gerekmektedir.

Eksik gün bildirim yükümlülüklerine uyulmamasının yaratacağı riskler

Sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süre içinde verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması halinde, otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet belgesi SGK tarafından re’sen düzenlenmekte ve muhteviyatı primler gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmektedir.

Bunun dışında, SGK eksik günlerle ilgili düzenlenen prim belgelerinden dolayı aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulamaktadır.

Sonuç olarak; kayıt dışı istihdamla mücadele yöntemlerinden olan eksik gün bildirimi uygulaması işverenler açısından prim, gecikme zammı ve idari para cezası yaptırımı olan bir yükümlülük olduğundan, işverenlerin eksik gün bildirimi ile ilgili yükümlülüklerine dikkat etmelerinden fayda vardır.

26.01.2018 / Dünya Gazetesi

About Author

Comments are closed.